Κατά 10% περισσότερες αναφορές δέχτηκε το 2012 ο Συνήγορος του Πολίτη, ποσοστό που σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία έφτασε το 30% δείχνοντας ότι η κρίση πλήττει περισσότερο τα μεγάλα αστικά κέντρα

Του Δημήτρη Αγγελίδη

^[1]Αν θέλουμε να δούμε τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά, τότε η αύξηση 10% των αναφορών που δέχτηκε ο Συνήγορος του Πολίτη το 2012, όπως καταγράφεται στην ετήσια έκθεσή του που παρέδωσε χθες στον πρόεδρο της Βουλής η Καλλιόπη Σπανού, δείχνει ότι η ανεξάρτητη αρχή αναδεικνύεται σε σημείο αναφοράς των πολιτών που θεωρούν ότι θίγονται από αποφάσεις της δημόσιας διοίκησης. Και είναι ασφαλώς θετικό το γεγονός ότι αυξήθηκε επίσης κατά 10% το ποσοστό των βάσιμων αναφορών που είχαν θετική έκβαση για τους πολίτες, φτάνοντας στο 81,72%. Κι εδώ περίπου τελειώνουν τα θετικά.

H πρωτιά στα Ταμεία 

Διότι η αύξηση των αναφορών δείχνει επίσης, όπως επισημάνθηκε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου για την έκθεση, ότι τα προβλήματα στις συναλλαγές των πολιτών με τη διοίκηση οξύνονται, λόγω τόσο των συχνών νομοθετικών αλλαγών όσο και της κρίσης. Μάλιστα, η αύξηση των αναφορών κατά 30% στην Αττική και στην Κεντρική Μακεδονία φαίνεται να αντικατοπτρίζει ακριβώς το γεγονός ότι η κρίση πλήττει περισσότερο τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ενδεικτική ως προς τις επιπτώσεις της κρίσης στη δημόσια διοίκηση είναι και η κατάταξη των αναφορών ανά φορέα της. Και φέτος, την πρωτοκαθεδρία στα αναφερόμενα προβλήματα κακοδιοίκησης διατηρούν τα ασφαλιστικά ταμεία, παρουσιάζοντας μάλιστα μικρή αύξηση από το 25% στο 27%. Στη δεύτερη θέση σκαρφαλώνει το υπουργείο Οικονομικών με 14,8% (από περίπου 10%), ενώ από τους μεμονωμένους φορείς η ΔΕΗ συγκεντρώνει πια το 5,75% (από περίπου 3,5%) των προβλημάτων. Στα ίδια υψηλά ποσοστά με πέρσι βρίσκονται οι ΟΤΑ (12,87%) και το υπουργείο Εσωτερικών (10,16%) και ακολουθεί με μικρή αύξηση το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (6,57%).

Επιχειρώντας μια οριζόντια ανάγνωση της έκθεσης, η Συνήγορος επισήμανε τρία κεντρικά ζητήματα. Πρώτο, τη δυσβάσταχτη για πολλούς, και πάντως αναντίστοιχη με τις δυνατότητες των περισσότερων, οικονομική επιβάρυνση λόγω της κρίσης. Δεύτερο, τον περιορισμό του κοινωνικού κράτους σε όλους τους τομείς. Τρίτο, την εξασθένηση της ικανότητας της διοίκησης να ασκήσει ακόμη και λειτουργίες ρουτίνας, όπως η εξυπηρέτηση των πολιτών, ενώ ακόμη και προσπάθειες εξορθολογισμού μπορεί να δημιουργούν κι αυτές προβλήματα, όπως η πιστοποίηση της αναπηρίας για τη χορήγηση των επιδομάτων ή οι αλλαγές του «Καλλικράτη» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Αυτά πιστοποιούνται αν διατρέξει κανείς τις περιπτώσεις παρέμβασης του Συνηγόρου σε θέματα εργασίας (ενδεικτικές περιπτώσεις: επιδόματα ανεργία, ενίσχυση νέων επιχειρηματιών, βαρέα και ανθυγιεινά, καθυστερήσεις συνταξιοδοτικών αποφάσεων), ποιότητας ζωής (ιδιοποίηση δημόσιου χώρου από τη βιομηχανία της διασκέδασης, τα γνωστά «τραπεζάκια έξω»), συναλλαγών με το κράτος (τα τεκμήρια διαβίωσης και η έλλειψη ενημέρωσης για τη δυνατότητα αμφισβήτησής τους, η μετατροπή των προστίμων σε εισπρακτικό μέτρο, η διαδικασία είσπραξης του χαρατσιού της ΔΕΗ, τα ανταποδοτικά δημοτικά τέλη, η μεταφορά των μαθητών στα σχολεία), κοινωνικής αλληλεγγύης (δυσλειτουργίες στην κάλυψη της μαιευτικής δαπάνης και στην πιστοποίηση της αναπηρίας), κοινωνικής ενσωμάτωσης και προσωπικών ελευθεριών (αμφισβητούμενης νομιμότητας και αναποτελεσματικές πρακτικές διαχείρισης της παράτυπης μετανάστευσης, επίπονη διαδικασία ένταξης όσων απέκτησαν ιθαγένεια, άδειες κρατουμένων) και σχολικής εκπαίδευσης (ενδοσχολική βία, μαθητικές κοινότητες).

Οι εργασιακές σχέσεις

Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα αν προστεθούν τα πορίσματα των δύο ειδικών ετήσιων εκθέσεων του Συνηγόρου, μία για την καταπολέμηση των διακρίσεων και μία για το φύλο και τις εργασιακές σχέσεις. Ο Συνήγορος εκφράζει έντονη ανησυχία για την οπισθοδρόμηση ως προς την καταπολέμηση των διακρίσεων (μεταξύ άλλων λόγω ηλικίας, αναπηρίας, φυλετικής καταγωγής και σεξουαλικού προσανατολισμού). Μάλιστα, βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα του Συνηγόρου στα λεγόμενα νέα κέντρα κράτησης μεταναστών, ενώ διαπιστώνεται πολύμηνη κράτηση ανηλίκων τη στιγμή που δεν πρέπει να κρατούνται ανήλικοι, παρά μόνο ως έσχατη λύση και για ελάχιστο χρόνο, ενώ θα έπρεπε να προωθούνται τάχιστα προνοιακές λύσεις.

Για την επιδείνωση ή στασιμότητα των προβλημάτων των Ρομά, ο Συνήγορος απέδωσε την ευθύνη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και τόνισε ότι η βίαιη αποβολή τους, χωρίς μέριμνα για τη μετεγκατάστασή τους, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.

Τέλος, ο Συνήγορος διαπιστώνει ότι αντί η κρίση να οδηγήσει στην αξιοποίηση κάθε πολίτη, πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες σε ζητήματα απασχόλησης, σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να ακυρώσει την όποια πρόοδο έχει ενδεχομένως συντελεστεί στο θέμα της ισότητας φύλου.