Της Πέπης Ρηγοπούλου

Η γυναίκα που βλέπω μπροστά μου, μπροστά στον σταθμό του Ντανφέρ στο Παρίσι είναι μεγάλη στην ηλικία και ντυμένη καλά. Ρούχα σατέν και μαύρο καπέλο. Εχει σταματήσει για να τακτοποιήσει τα πράγματά της σε ένα καρότσι.

Διπλό καρότσι, σαν αυτά όπου φορτώνουν βαριά εμπορεύματα. Πώς έφτασε στα χέρια της; Πώς καταφέρνουν να το μετακινήσουν τα χέρια της, αποφασισμένα να μη λυγίσουν, να μην ξεκουραστούν προκειμένου να ζήσουν κι αυτή τη νύχτα;

Παρατηρώ τις τσάντες της, πολλές τσάντες και μια βαλίτσα, δερμάτινη αν και λίγο φθαρμένη.

Ομως χωρίς την προχωρημένη φθορά του σκουπιδιού αλλά την άλλη, που μπορεί να είναι και καλοπληρωμένη σε κάθε ιν και ράντικαλι σικ μαγαζί που ντύνει με σοφά σκισμένα ρούχα και εφοδιάζει με αντικείμενα τους πλούσιους της Δύσης που προτιμούν να μεταμφιέζονται και να το παίζουν απλοί.

Τα καλά ρούχα φαίνεται πως δεν είναι ακόμα πρόβλημα για τους αστέγους εδώ. Ο κόσμος, που τους συμπονάει και τους εφοδιάζει, έχει ακόμα περίσσευμα.

Το ίδιο απόγευμα είδα μια άλλη επίσης πολύ καλοντυμένη μορφή μισοβουτηγμένη σε έναν κάδο με σκουπίδια.

Οι αριθμοί όμως είναι σαφείς: Οκτακόσιες εβδομήντα χιλιάδες τράφηκαν σε συσσίτια το 2011 στη Γαλλία. Θα φτάσουν το εκατομμύριο φέτος.

Από την άλλη μεριά, οι εθελοντές που αγωνίζονται να τους υποστηρίξουν είναι γύρω στις εξήντα τρεις χιλιάδες.

Δεν ξέρω τα ακριβή νούμερα στην Αθήνα, αλλά οι φίλοι που δουλεύουν στην Κλίμακα, στην κίνηση Γκολ στη Φτώχεια και αλλού, μου μιλούν για είκοσι με εικοσιπέντε χιλιάδες.

Αστεγοι δεν είναι μόνον οι άνθρωποι, τα κορμιά και οι ψυχές τού κάθε ενός χωριστά. Είναι και η συλλογική ψυχή της Ευρώπης, ενωμένης και μη.

Στην Ελλάδα με το σχέδιο «Αθηνά» ή με οποιοδήποτε άλλο σχέδιο, που το πομπώδες όνομά του ξεφτιλίζει, όπως ο «Τειρεσίας» ο «Ξένιος Δίας» κ.λπ., τον αρχαίο πολιτισμό μας, πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα της δημόσιας ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης όπου να 'ναι σπρώχνονται στο κλείσιμο.

Στη Ρωσία οι ανθρωπιστικές σπουδές εγκαταλείπονται ως μη παραγωγικές. Στη Γαλλία και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα θέατρα που δεν αρκούνται να αναπαράγουν το αυτονόητο κλείνουν όλο και πιο συχνά.

Αυτό που έχουμε ανάγκη δεν είναι η συμπόνια, η αφ’ υψηλού φιλανθρωπία. Δεν είναι καν η συλλογή υπογραφών που έχουμε πια κουραστεί να βάζουμε και να τις διαβάζουμε, ούτε καν οι κραυγές, όσο ειλικρινείς κι αν είναι.

Αυτό που έχουμε ανάγκη είναι ένα όραμα για τον πολιτισμό, που να μας λέει ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι- σκουπίδια, άνθρωποι για τα σκουπίδια και πως η παιδεία και η τέχνη που τολμούν να κοιτάζουν το σημαντικό και το δύσκολο δεν πρέπει να καταλήγουν χωρίς στέγη.

Ενα όραμα που να διεκδικεί κριτικά τη λάμψη της ουτοπίας, αλλά και τη δυνατότητα να γίνει πραγματικότητα.