ΣΙΝΕΜΑ-ΚΡΙΤΙΚΗ

Το ντοκιμαντέρ «Ενα Βήμα Μπροστά» του Δημήτρη Αθυρίδη ξεπερνά το πρόσωπο και εκθέτει μια βαθιά οπισθοδρομική χώρα. Είναι μια ταινία που μπορεί να απελευθερώσει το μυαλό και να εμπνεύσει. Προσοχή, βγαίνει σήμερα στη Θεσσαλονίκη και την ερχόμενη Πέμπτη στην Αθήνα

Της Λήδας Γαλανού 

Ενα Βήμα Μπροστά (αστεράκια: 4) Σκηνοθεσία: Δημήτρης Αθυρίδης

^[1]Ο Δημήτρης Αθυρίδης, σκηνοθέτης του εξαιρετικού «T4 TROUBLE and the Self Admiration Society», κάνει ένα ντοκιμαντέρ σχεδόν τόσο απρόσμενο όσο και ο ήρωάς του, ο Γιάννης Μπουτάρης, τον οποίο παρακολουθεί στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας για τις δημοτικές εκλογές του 2010, όταν ψηφίστηκε δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Αυτή εδώ δεν είναι μια κομματική ταινία, όπως κομματικός δεν είναι και ο πρωταγωνιστής της: είναι πολιτική, όπως η κάθε πράξη του κάθε πολίτη, που προσπαθεί να συνεχίσει να ζει σε μια χώρα που του βάζει αδιάκοπα τρικλοποδιές. Δεν είναι μια κινηματογραφική «αγιογραφία», γιατί αυτό θα σήμαινε ότι παρουσιάζει με θετικά χρώματα έναν αμφιβόλου ηθικής άνθρωπο: στην ταινία δεν υπάρχει τίποτα το «αμφίβολο», η ειλικρίνειά της σπάει κόκαλα και ο Γιάννης Μπουτάρης, στα χρόνια της δημόσιας ζωής του, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να κρατάει σημαία το αληθινό του πρόσωπο, πολύπλευρο, τολμηρό, αυτοκαταστροφικό, σαρωτικό.

Είναι μια συναρπαστική ταινία, με όλη την ένταση, το δράμα και την κωμωδία της μυθοπλασίας, παρότι απόλυτα πραγματική, το πορτρέτο (από πολύ κοντά, χωρίς όρια, αδιάκριτα) ενός μαγευτικού, ανατρεπτικού ανθρώπου που ρισκάρει το καινούργιο και ταυτόχρονα μιας χώρας που παλεύει με τους δαίμονές της και δεν τολμά να προχωρήσει. Μπροστά στην παρατηρητική αλλά αμέτοχη κάμερα του Αθυρίδη, ο Γιάννης Μπουτάρης αποκαλύπτεται ως ένας άνθρωπος που δεν ξεχνά να θέλει: να δοκιμάσει, να καταφέρει, να χάσει, να εθιστεί, να ερωτευτεί, να κάνει λάθη, να εκτεθεί και να συνεχίσει. Γιατί έχει γεμίσει ζωή κι έχει πάψει να τη φοβάται.

Και, παρά το αντίξοο φινάλε της ταινίας που βάζει στο μυαλό την υποψία ότι ο σκηνοθέτης της φοβήθηκε ο ίδιος τις αντιδράσεις του συντηρητικού κοινού και θέλησε προκαταβολικά να προστατευτεί, το «Ενα Βήμα Μπροστά» είναι μια ταινία που ξεπερνά το πρόσωπο και εκθέτει μια βαθιά οπισθοδρομική χώρα που βολεύεται στο παρελθόν και στην γκρίνια, αντί να πάρει ανάσα, να πει αντίο και να δοκιμάσει το καινούργιο. Είναι, πάνω απ’ όλα, μια ταινία που μπορεί, αυτές τις τόσο δύσκολες μέρες, να δημιουργήσει μια αίσθηση ομαδικότητας –έστω στη θέασή της, στην κινηματογραφική αίθουσα, από ανθρώπους άγνωστους μεταξύ τους που μοιράζονται ακριβώς τα ίδια βιώματα–, να απελευθερώσει το μυαλό, να εμπνεύσει. Κι αυτό είναι ήδη ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Προσοχή, η ταινία βγαίνει αυτή την Πέμπτη, 4 Απριλίου στη Θεσσαλονίκη και την ερχόμενη Πέμπτη, 11 Απριλίου στην Αθήνα.

…………………………………………………………………………………..

Τζακ, ο Κυνηγός Γιγάντων (αστεράκια: 3) (Jack, the Giant Slayer) Σκηνοθεσία: Μπράιαν Σίνγκερ  Ηθοποιοί: Νίκολας Χολτ, Ελινορ Τόμλινσον, Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Στάνλεϊ Τούτσι, Εντι Μάρσαν, Γιούεν Μπρέμνερ, Ιαν ΜακΣέιν

Μια «πειραγμένη» αφήγηση του παραμυθιού του Τζακ και της Φασολιάς θέλει έναν νεαρό αγρότη να τα βάζει με τους παντοδύναμους γίγαντες που ζουν στον ουρανό, εκεί όπου φτάνει η μαγική φασολιά και να αγωνίζεται να κερδίσει τη σωτηρία των ανθρώπων, αλλά και το χέρι της όμορφης πριγκίπισσας. Ο Μπράιαν Σίνγκερ έχει μια άνιση καριέρα, από τους «Συνήθεις Υπόπτους» και το «X-Men» μέχρι την «Επιχείρηση Βαλκυρία» με τον Τομ Κρουζ, αλλά εδώ στήνει μια πετυχημένη ταινία φαντασίας για young adults και ενήλικο κοινό, με την παντοδυναμία της παιδικής φαντασίας και τη σκοτεινή πλευρά του μύθου.

Ο πρωταγωνιστής του, Νίκολας Χολτ («Αγάπησα Ενα Ζόμπι»), ανερχόμενος ζεν πρεμιέ με το αμήχανο σεξαπίλ ενός αδέξιου έφηβου, κερδίζει το στοίχημα με την οθόνη, οι δεύτεροι ρόλοι (Γιούαν ΜακΓκρέγκορ, Στάνλεϊ Τούτσι) είναι απολαυστικοί, τα ειδικά εφέ και κυρίως οι γίγαντες είναι ατμοσφαιρικά και πειστικά μέσα στο αλλόκοτο σύμπαν τους και το όλο πόνημα συνδυάζει την αγάπη για τα κινηματογραφικά τέρατα, την πίστη στους ήρωες της ζωής, τον σεβασμό για την κωμωδία και το ρομάντζο και μια σοφιστικέ προσέγγιση της αγνότητας.

………………………………………………………………………..

Ξέχασέ το (αστεράκια: 2) (Admission) Σκηνοθεσία: Πολ Γουάιτς Ηθοποιοί: Τίνα Φέι, Πολ Ραντ, Μάικλ Σιν, Γουόλας Σον, Λίλι Τόμλιν

Η Πόρσια είναι υπεύθυνη για την επιλογή των υποψήφιων φοιτητών που θα σπουδάσουν στο Πρίνστον. Στη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων, θα δει τη ζωή της να διαλύεται, θα συναντήσει τον απρόβλεπτο διευθυντή ενός λυκείου και τον ξεχωριστό μαθητή του, τον Τζερεμάια, που ενδέχεται να είναι ο γιος που εγκατέλειψε βρέφος η Πόρσια όταν ήταν έφηβη.

Ο σκηνοθέτης του «About a Boy» συγκεντρώνει διάφορα καλούδια στην ταινία του: τη νευρωσική ενέργεια της κωμικού Τίνα Φέι, τη γλυκύτητα του αξιολάτρευτου Πολ Ραντ, τη σχέση γονιών και παιδιών, την αισιοδοξία της νέας γενιάς. Κι όμως το σενάριό του παραμένει τόσο επίπεδο που δεν μπορεί να βγάλει ούτε γέλιο ούτε συγκίνηση. Οσο για τη χημεία ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές… ξεχάστε το!

………………………………………………………………. 

Attractive Illusion (αστεράκια: 2) Σκηνοθεσία: Πέτρος Σεβαστίκογλου Ηθοποιοί: Tmc, J.Linus, M.Ohilebo, P.I.O Austyeno, D. Nusakhare, S. Ohilebo

Ο πάντα θαρραλέος Πέτρος Σεβαστίκογλου καταγίνεται μ’ ένα εγχείρημα–πρόκληση. Κάνει μια ταινία μυθοπλασίας, με τον ρεαλισμό ενός σκληρού ντοκιμαντέρ, με ήρωες και θέμα τους Αφρικανούς μετανάστες στην Ευρώπη που φτάνουν πεπεισμένοι ότι θα βρουν τη γη της Επαγγελίας και τελικά συναντούν μόνο τη σκληρότητα, τον κίνδυνο και τον διαρκή αγώνα για την επιβίωσή τους. Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε 15 μόνο μέρες, βασισμένη στον αυτοσχεδιασμό των πραγματικών μεταναστών που η κάμερα παρακολουθεί και πλησιάζει.

Ο Σεβαστίκογλου αφήνει στο πλάι τις άλλοτε εστέτ προθέσεις του και καταγράφει την ωμή ένταση μιας ζωής στα όρια. Ο βιωματικός χαρακτήρας της ταινίας την κάνει αυτόματα πιο δυνατή κι επιδραστική. Η εξαιρετική φωτογραφία της αποτυπώνει όχι μόνο τον ιδρώτα της αγωνίας των πρωταγωνιστών της, αλλά και μια Αθήνα που παραμένει εκούσια άγνωστη στους περισσότερους κατοίκους της. Αν κάπου η ταινία χάνει την αποτελεσματικότητά της, αυτό είναι σ’ έναν απλοϊκό, διδακτικό ιδεαλισμό, που δεν μπορεί να μην παρουσιάσει τον δυτικό κόσμο σαν το «κακό» που εγγυάται τη δυστυχία και τον αφανισμό του ανθρώπου.

………………………………………………………………….

Μια Καλύτερη Ζωή (αστεράκια: 2) (Une Vie Meilleure) Σκηνοθεσία: Σεντρίκ Καν Ηθοποιοί: Γκιγιόμ Κανέ, Λεϊλά Μπεκτί

Ο Γιαν κάνει κέιτερινγκ, αλλά ονειρεύεται να γίνει σεφ σ’ ένα καλό εστιατόριο. Οταν γνωριστεί με τη σερβιτόρα Νάντια, ανύπαντρη μητέρα ενός 10χρονου αγοριού, ο έρωτάς τους είναι κεραυνοβόλος. Υπεραισιόδοξοι, θ’ αγοράσουν μια εγκαταλελειμμένη έπαυλη για να την κάνουν εστιατόριο, αλλά γρήγορα το όνειρο της νέας τους ζωής θα γίνει εφιάλτης. Περισσότερο πικρή παρά γλυκιά, η ταινία παρακολουθεί το κεντρικό της ζευγάρι (τον θαυμάσιο, εκτός από τόσο γοητευτικό, Γκιγιόμ Κανέ και την πρωταγωνίστρια της «Πηγής των Γυναικών» Λεϊλά Μπεκτί) καθώς η δυσκολία, η φτώχεια και τελικά η απόγνωση τους οδηγούν σε μια κατρακύλα ολκής προς τη δυστυχία. Μπορεί η ταινία να μην έχει να επιδείξει κάποια σεναριακή ή σκηνοθετική πρωτοτυπία και ιδιαιτερότητα, εκφράζει όμως με ακρίβεια και ρεαλισμό μια επικαιρότητα τρομακτικά οικεία.

……………………………………………………………………..

Η Γεύση της Εκδίκησης (αστεράκια: 2) (Dead Man Down) Σκηνοθεσία: Νιλς Αρντεν Οπλεβ Ηθοποιοί: Κόλιν Φάρελ, Νούμι Ραπάς, Ιζαμπέλ Ιπέρ

Ο Βίκτορ μοιάζει να δουλεύει για έναν άρχοντα του υποκόσμου, έτοιμος να κάνει ό,τι χρειαστεί, κυρίως να σκοτώσει. Η Μπίατρις είναι η γειτόνισσά του, παραμορφωμένη στο μισό της πρόσωπο από ένα αυτοκινητικό ατύχημα. Μοιάζει προσηνής, πρόθυμη να βελτιώσει την τραγική τροπή της ζωής της. Μόνο που κανένας από τους δύο ήρωες δεν είναι πραγματικά αυτό που φαίνεται και η συνεργασία τους μ’ έναν κοινό στόχο θα έχει απρόσμενη έκβαση όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για τον κόσμο όπου επιλέγουν να ζουν. Ο σκηνοθέτης του πρωτότυπου «Το Κορίτσι με το Τατουάζ» αποδεικνύει ότι ξέρει καλά να στήσει μια νουάρ ατμόσφαιρα, ένα κλειστοφοβικό, σκοτεινό θρίλερ με αινιγματικές στιγμές έντασης και μια γενική διάθεση πεσιμισμού. Αποδεικνύει, επίσης, τη διαφορά που κάνει σε μια ταινία το σενάριο, μια και η «Γεύση της Εκδίκησης», παρά τον ελκυστικό πρωταγωνιστή της (η Νούμι Ραπάς είναι διεκπεραιωτική και η Ιπέρ μοιάζει με καταχρηστική επιλογή καστ), γεμίζει ομιχλώδεις, γοητευτικές εικόνες μια τετριμμένη πλοκή χωρίς εκπλήξεις και πάθη.

………………………………………………………………………..

Hasta la Vista (αστεράκια: 1,5) Σκηνοθεσία: Τζέφρι Εντχόβεν Ηθοποιοί: Τομ Οντενερτ, Ζιλ ντε Σριβέρ, Ρόμπρεκτ Βάντεν Τόρεν, Ιζαμπέλ ντε Χέρτογκ

Τρεις φίλοι, όλοι με διαφορετικού είδους και σοβαρότητας αναπηρία, μαζί με μια δύστροπη νοσοκόμα ξεκινούν ένα ταξίδι με αυτοκίνητο από το Βέλγιο στην Ισπανία, με στόχο έναν «ειδικών υπηρεσιών» οίκο ανοχής, για να κάνουν για πρώτη φορά σεξ, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών τους και την αμφίβολη επιτυχία του εγχειρήματος. Η ταινία παρατηρεί τους ήρωές της με μια συμπαθή κανονικότητα, χωρίς θλίψη ή μελοδραματισμό, με μια ελαφράδα και απλότητα που τους κάνουν αμέσως πειστικούς και οικείους. Ο τόνος είναι λιγότερο προς τον ρεαλισμό και περισσότερο προς την κωμωδία, η οποία όμως γρήγορα γίνεται συνηθισμένη και κλισέ, σ’ ένα σενάριο απλοϊκό, χωρίς ίχνος συναισθηματικής τολμηρότητας. Αυτό που κρατά κανείς από την ταινία είναι μια δόση αισιοδοξίας –έτσι εξηγείται και το Βραβείο Κοινού που κέρδισε η ταινία στα βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου- αλλά και η διαπίστωση ότι δεν είναι η κάθε ταινία με κινητικά αδύναμους ήρωες το νέο «Intouchables».