Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και το φαινόμενο του νεοναζισμού, που βρίσκει γόνιμο έδαφος λόγω άγνοιας, φόβου και συνήθειας…

Του Ρούλη Κοκελίδη*

^[1]

Η αναβάθμιση των Μέσων Ενημέρωσης μπορεί και πρέπει να συμβάλει στη συλλογική δράση και την ενεργητική συμμετοχή των πολιτών, για να ξεπεράσουμε τη βαθιά κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική κρίση στη χώρα μας.

O μέγας Μάνος Χατζιδάκις τόνιζε στο πασίγνωστο πλέον κείμενο του για το «κτήνος»:

«Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία.

Είναι η μεγεθυμένη έκφραση – εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξη του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.

»Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση, χωρίς αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει, ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια.

»Όμως μια τέτοια παιδεία δεν εννοείται, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι της μικροπολιτικής. Και αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα «κτήνη», με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασσεύονται. [...]

Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. [...]

»Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στερεή παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός, η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστικτο στο εσωτερικό τους. [...]

»Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τίμημα του εαυτού μας, που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται όσο περισσότερα οφέλη. Ωσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ’ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε.

»Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς, όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Δεχόμαστε να ’μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, στους μετανάστες από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στο ανθρωποειδές ερπετό του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια.

»Και το κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή.

»Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, ούτε σκέψη. Είναι μια παράσταση, εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστής το σκοτάδι, ο θάνατος».

Η ελευθερία κατά τον Δημήτρη Χατζή «έρχεται διαρκώς». Η επίκληση του συγγραφέα του οποίου τα 100 χρόνια από τη γέννηση γιορτάζουμε φέτος, δεν είναι άσχετη με το σημερινό μας θέμα. Και όχι μονάχα επειδή ο Χατζής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση πολεμώντας τον κατακτητή, που εμφορούνταν από τις ιδέες του ναζισμού και του φασισμού. Αλλά, κυρίως, διότι σε τελική – τελική ανάλυση για τον σπουδαίο διανοητή Ουμπέρτο Εκο, τα άκρα αντίθετα του φασισμού και του ναζισμού είναι η ελευθερία, όπως φυσικά και η Δημοκρατία.

Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, ώστε το νόημα των λέξεων να μην ξεχασθεί ποτέ. Είναι καθήκον μας να αποκαλύπτουμε και να καταδεικνύουμε κάθε μέρα και σε κάθε μέρος του κόσμου τι είναι ο νεοναζισμός σήμερα. Και να θυμόμαστε, η μνήμη είναι εμπόδιο στην ακροδεξιά.

Ο ρόλος των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ γενικότερα είναι καθοριστικός για σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση. Θα πρέπει να αναλύσουμε σε βάθος τις κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις, να ξαναβρούμε ως κοινωνία με οργανωμένο και μαχητικό τρόπο τις αξίες, που θα ακολουθήσουμε. Αργήσαμε ήδη. Με τεράστιο κόστος για την κοινωνική συνοχή, και εν τέλει, για την ελευθερία, την αλληλεγγύη, την ανάπτυξη και τη δημοκρατία στην πατρίδα μας.

Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε:

Nα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα το φθινόπωρο μια διεθνής συνάντηση των δημοσιογράφων για μια πιο ενεργητική κινητοποίηση ενάντια στον νεοναζισμό και νεοφασισμό.

Να καθοριστεί μια Παγκόσμια Ημέρα των ΜΜΕ κατά του Νεοναζισμού όπως επίσης

Να δημιουργηθεί πανευρωπαϊκό παρατηρητήριο σε συνεργασία με τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΔΟΔ).

Η παραπάνω πρόταση να κατατεθεί στις διαδικασίες του συνεδρίου της ΔΟΔ που θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Ιούνη.

………………………………………………….. 

* Επίτιμο μέλος της ΕΣΗΕΑ, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια

………………………………………………

Το κείμενο αυτό είναι η τοποθέτηση του Ρούλη Κοκελίδη στην ημερίδα που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ με θέμα «Τα ΜΜΕ και το φαινόμενο του νεοναζισμού».