Του Στέργιου Ζιαμπάκα

^[1]Παταγωδώς αποτυγχάνουν τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως καταδεικνύει πανευρωπαϊκή μελέτη των Γιατρών του Κόσμου, που εξετάζει την «πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη στην Ευρώπη, σε καιρούς κρίσης και έξαρσης της ξενοφοβίας». Τα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί κυρίως στον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά όχι μόνον εκεί, αποκλείουν όλο και μεγαλύτερα κομμάτια της κοινωνίας από τις παροχές υγείας.

Ενδεικτικό είναι ότι από τους ασθενείς των ΓτΚ σε 14 ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων Αθήνα, Πέραμα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, το 81% του συνόλου των 8.000 ερωτηθέντων που προσέγγισαν τη μη κυβερνητική οργάνωση (1.505 από την Ελλάδα) δεν είχε καμία δυνατότητα πρόσβασης σε ιατρική φροντίδα χωρίς να πληρώσει το σύνολο των ιατρικών δαπανών, ενώ το 20% απάντησε ότι έχει δεχθεί την άρνηση στην πρόσβαση σε υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας από κάποιον επαγγελματία υγείας το τελευταίο 12μηνο. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία, το 59% των ερωτηθέντων εγκύων δήλωσε ότι δεν είχε καμία πρόσβαση σε προγεννητική περίθαλψη έως την ημέρα που απευθύνθηκε στους ΓτΚ. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνάει το 30%.

Παραίτηση

Ακόμη, το 36% των ασθενών που προσέγγισε τους ΓτΚ δήλωσε πως είχε παραιτηθεί από την προσπάθεια αναζήτησης υγειονομικής περίθαλψης το τελευταίο 12μηνο, ενώ το 60% όλων των ασθενών δεν γνώριζε πού να απευθυνθεί ώστε να εμβολιαστεί. Το 49% των ανθρώπων που προσέγγισαν τους ΓτΚ δήλωσε πως ζει σε καθεστώς μη μόνιμης διαμονής, γεγονός που τους εντάσσει στο γενικότερο πλαίσιο των αστέγων. Ακόμη, το 26% των ερωτηθέντων χαρακτήρισε «φτωχή» ή «πολύ φτωχή» την ψυχική του υγεία, ποσοστό που στη χώρα μας εκτινάσσεται στο 50,8%.

Πριν εστιάσουμε στη χώρα μας, αξίζει να επισημανθεί πως «η Ελλάδα ήταν ο λόγος που η έρευνα εστίασε και στο θέμα της ξενοφοβίας, λόγω των αυξανόμενων κρουσμάτων ρατσιστικής βίας στη χώρα μας», όπως τόνισε στην «Εφ.Συν.» η υπεύθυνη αποστολών/προγραμμάτων των ΓτΚ, Χριστίνα Ψαρρά. Στην Ελλάδα, άνω του 90% των ανθρώπων που προσέγγισαν τις υπηρεσίες των ΓτΚ ζητούσαν ιατρική περίθαλψη, τη στιγμή που το 75% εξ αυτών δεν είχε καμία ιατρική κάλυψη.

«Πάνω από 20% των ερωτηθέντων στις πόλεις όπου έχουμε πολυϊατρεία απάντησαν ότι περιορίζουν την κυκλοφορία τους, υπό τον φόβο σύλληψης ή οποιασδήποτε μορφής επίθεσης», περιέγραψε επίσης η κ. Ψαρρά, τη στιγμή που το 27% των ερωτηθέντων πανευρωπαϊκά δηλώνει ότι υπέστη κάποια μορφή βίας μετά την άφιξή του σε μια χώρα υποδοχής, όπως η Ελλάδα. Αλλωστε στη χώρα μας, μόνο για τους πρώτους 9 μήνες του 2012, οι ΓτΚ κατέγραψαν 87 περιστατικά ρατσιστικής βίας, αριθμός που αναμφίβολα είναι πολύ μικρός σε σχέση με το σύνολο των αντίστοιχων περιστατικών.

«Αποδιοπομπαίοι τράγοι»

Σύμφωνα με τη μελέτη, αποκαλύπτεται πως η ξενοφοβία αποτελεί ανερχόμενο πρόβλημα, με τους μετανάστες να γίνονται οι «αποδιοπομπαίοι τράγοι» των οικονομικών προβλημάτων. Σημειώνεται, δε, σε αντιδιαστολή με τους ισχυρισμούς περί διάδοσης του επονομαζόμενου «τουρισμού υγείας» μεταξύ των κύριων αιτίων μετανάστευσης, ότι μόνο το 1,6% αφορούσε προσωπικούς λόγους υγείας.

«Τη στιγμή που τα εθνικά συστήματα υγείας είναι από τα πρώτα που πλήττονται στο πλαίσιο της λιτότητας, ζητούμε μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική δημόσιας υγείας, όχι μόνο για τους αιτούντες άσυλο μετανάστες αλλά για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες», υπογραμμίζει η κ. Ψαρρά.