ΑΙΓΥΠΤΟΣ Ο «Guardian» αποκάλυψε έρευνα του γενικού εισαγγελέα για τις ευθύνες του στρατού σε βασανιστήρια, συλλήψεις, αλλά και την εξαφάνιση 1.000 ανθρώπων την περίοδο της «αραβικής άνοιξης»

Του Νικόλα Ζηργάνου

^[1]Οι ένοπλες δυνάμεις της Αιγύπτου δεν είχαν ουδέτερη στάση κατά τη διάρκεια της λαϊκής εξέγερσης που οδήγησε στην κατάρρευση το καθεστώς Μουμπάρακ. Ειδικές δυνάμεις και η υπηρεσία ασφαλείας του στρατού συμμετείχαν σε μαζικές συλλήψεις, βασανισμούς κρατουμένων, απαγωγές και εκτελέσεις αντιφρονούντων, συμπεριλαμβανομένων και μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, από τις 28 Ιανουαρίου 2011, όταν ξέσπασαν οι πρώτες διαδηλώσεις, έως τις 10 Φεβρουαρίου 2011, όταν ο στρατός ανέτρεψε τον δικτάτορα.

Στα χέρια του Μόρσι

Σύμφωνα με έρευνα του γενικού εισαγγελέα που έχει στα χέρια του ο πρόεδρος Μόρσι (αλλά δεν έχει δημοσιοποιηθεί) αλλά έφτασε και στα χέρια δημοσιογράφων της βρετανικής εφημερίδας «Guardian», σχεδόν 1.000 άνθρωποι «χάθηκαν» κατά την περίοδο της εξέγερσης, πολλοί από τους οποίους απήχθησαν ή συνελήφθησαν από στρατιώτες.

Ο διευθυντής του «Αιγυπτιακού Ινστιτούτου για τα πολιτικά δικαιώματα», Χοσάμ Μπαγκάτ, δήλωσε ότι εκατοντάδες πτώματα, με φανερά σημάδια βασανιστηρίων ή και εκτελέσεων, έφτασαν εκείνη την περίοδο στα νεκροτομία, ενώ άλλα βρέθηκαν αργότερα σε ομαδικούς τάφους. «Η έκθεση ρίχνει φως σε πολύ δυσάρεστα περιστατικά, στα οποία έχουν ευθεία ανάμειξη μέλη και στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, και τεκμηριώνει τις ευθύνες του στρατού», υποστηρίζει ο Μπαγκάτ. Για τα εγκλήματα αυτά δεν υπήρξε καμία δίωξη μέχρι στιγμής. Στην πράξη, η κυβέρνηση ενήργησε σαν να έκανε συμβιβασμό με τον στρατό, που παρέδωσε μεν την εξουσία, αλλά πήρε σε αντάλλαγμα άτυπη αμνηστία.

Επισήμως, το γενικό επιτελείο αρνήθηκε να σχολιάσει τώρα το δημοσίευμα του «Guardian» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να τοποθετηθεί σε τρεις εβδομάδες, όταν αναμένεται να παραδοθεί επισήμως η έρευνα. Από την πλευρά του προεδρικού μεγάρου υπάρχει ο ισχυρισμός ότι ο πρόεδρος δεν έχει ακόμη στα χέρια του την έκθεση του γενικού εισαγγελέα. Ομως εκκρεμεί και άλλη αναφορά, από επιτροπή 16 έγκριτων νομικών, που ολοκλήρωσαν έρευνα 800 σελίδων, η οποία αναφέρεται στην περίοδο μετά τη νίκη της επανάστασης και καλύπτει τους 18 μήνες που ήταν σε ισχύ ο στρατιωτικός νόμος. Η επιτροπή φέρεται να έχει καταλογίσει και γι' αυτήν την περίοδο σοβαρές ευθύνες σε στρατιωτικούς αλλά και σε αστυνομικούς για εγκλήματα κατά πολιτών, αρκετοί από τους οποίους έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια παράνομης κράτησης και βασανιστηρίων.

Εύθραυστη σχέση

Η δημοσιοποίηση αυτών των στοιχείων, που τεκμηριώνονται με μαρτυρίες, αποδείξεις και καταθέσεις, θα φέρει σε πολύ δύσκολη θέση τις σχέσεις κυβέρνησης και στρατού, που έχουν και άλλα θέματα ανοιχτά, όπως η στάση του Καΐρου απέναντι στη Χαμάς, ο αποκλεισμός της Γάζας και η ασφάλεια στη χερσόνησο του Σινά.

Την ίδια ώρα η Αίγυπτος συνεχίζει να μαστίζεται από τη διαθρησκειακή βία μεταξύ φανατικών μουσουλμάνων και κοπτών χριστιανών, ενώ η οικονομική κρίση σείει τα θεμέλια της κοινωνίας. Με πληθωρισμό 9%, αυξήσεις τιμών σε βασικά αγαθά, με συνεχείς διακοπές στο ηλεκτρικό ρεύμα, με τον τουρισμό να έχει δεχτεί συντριπτικό πλήγμα, τα συναλλαγματικά αποθέματα να έχουν φτάσει στα τάρταρα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επί θύραις, ο Μόρσι προσπαθεί να γαντζωθεί από το Κατάρ για να σώσει την κατάσταση.

Στα 4 δισ. πιστώσεις και βοήθεια που ανακοίνωσαν Ντόχα και Κάιρο πριν από μία εβδομάδα, ήρθαν να προστεθούν από χθες άλλα 3 δισ. αιγυπτιακά ομόλογα που θα αγοράσει το εμιράτο, αλλά και 2 δισ. δάνειο σε ρευστό απ΄την Λιβύη, με τριετή περίοδο χαριτος! Στα σκαριά είναι και μια διακρατική συμφωνία για αγορά φτηνού φυσικού αερίου. Απομένει να δούμε ποια θα είναι τα ανταλλάγματα που θα ζητήσουν τόσο το ΔΝΤ όσο και η Ντόχα και πώς θα εξελιχθεί το μπρα ντε φερ στο Κάιρο, μεταξύ του Μόρσι και του στρατού.