Της Χαράς Τζαναβάρα

^[1]Μέσα στον Δεκέμβριο ξεκινά η θεμελίωση του συγκροτήματος της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Λυρικής Σκηνής στον παλιό Ιππόδρομο, στο Φάληρο, όπου οι μπουλντόζες ολοκληρώνουν τις εκσκαφές.

Η φάση αυτή θα διαρκέσει ώς τα τέλη του 2013, καθώς θα χρειαστεί να τοποθετηθούν ειδικοί πάσσαλοι επειδή σε ορισμένα σημεία του χώρου στους ιστορικούς χρόνους η θάλασσα έφτανε πολύ ψηλότερα και εδώ βρισκόταν το πρώτο λιμάνι της αρχαίας Αθήνας.

Ενα υπολογίσιμο τμήμα της σημερινής ξηράς προέρχεται από παλαιότερες προσχώσεις της κοίτης του Ιλισού και κυρίως από ανεξέλεγκτα μπαζώματα της «χρυσής εποχής» της αντιπαροχής!

«Εδώ ήταν το πρώτο λιμάνι της Αθήνας, πριν από αυτό του Πειραιά, που ανάγεται στις περιόδους του Θεμιστοκλή και του Περικλή. Αναφέρεται στα «Περσικά» του Ηρόδοτου και είχε παίξει σημαντικό ρόλο στις μάχες του Μαραθώνα και των Θερμοπυλών. Το 480 π.Χ. εδώ έγινε το πολεμικό συμβούλιο των Περσών, πριν από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Από εδώ ξεκινούσε η Φαληρική οδός, που με την ονομασία «δρόμος των Τριών Πύργων» χρησιμοποιείτο ώς την Τουρκοκρατία», εξήγησαν την Παρασκευή αρχαιολόγοι του υπουργείου Πολιτισμού κατά την ξενάγηση του υπουργού Περιβάλλοντος Ε. Λιβιεράτου και 28 φοιτητών της αρχιτεκτονικής σχολής της Βενετίας.

Ηταν φιλοξενούμενοι του ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», το οποίο θα διαθέσει 560 εκατ. ευρώ για να κατασκευαστεί αυτό το πολιτιστικό και περιβαλλοντικό κόσμημα της πρωτεύουσας.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. Τα ευρήματα, κυρίως ένα αρχαίο νεκροταφείο, με υπόδειξη των υπηρεσιών θα μεταφερθούν σε κατάλληλα σημεία και θα ενσωματωθούν στο συγκρότημα και στον περιβάλλοντα χώρο.

Δυο χιλιάδες θέσεις εργασίας

Το νέο πολιτιστικό κέντρο της πρωτεύουσας, διά χειρός Ρέντζο Πιάνο, προβλέπεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2015. Κατά την τριετή περίοδο των κατασκευών θα εξασφαλίσει 2.000 θέσεις εργασίας.

«Ο περίφημος Ιταλός αρχιτέκτονας δεν σχεδίασε κτίριο αλλά το περιβάλλον», είπε χωρίς δόση υπερβολής ο Γ. Αγουρίδης, από τη διοίκηση του ιδρύματος.

Παρουσίασε για πρώτη φορά τον τρόπο με τον οποίο το έδαφος θα ανυψωθεί και θα σχηματίζει ένα φυτεμένο λόφο, που θα «καμουφλάρει» τα κτίρια από τη βόρεια και δυτική πλευρά. Θα έχει κλίση μόλις 5% και θα είναι εύκολο για τους επισκέπτες να το περπατήσουν ώς την κορυφή των 32 μέτρων.

Σε αυτό το επίπεδο βρίσκεται το μοναδικό σημείο που το κτίριο θα βγαίνει στην επιφάνεια. Προβλέπεται μια ελαφρά, διαφανής κατασκευή επιφάνειας 900 τετραγωνικών, με μοναδική θέα προς την Ακρόπολη και τον Σαρωνικό, που θα φιλοξενεί το Αναγνωστήριο, αλλά και γωνιές για εκδηλώσεις.

Η οροφή της θα στηρίζεται σε 40 μεταλλικούς στύλους, θα καλύπτεται από φωτοβολταϊκά πάνελ που θα εξασφαλίζουν τις ενεργειακές ανάγκες του πολιτιστικού συγκροτήματος και θα κατασκευαστούν με ένα πρωτοποριακό υλικό με βάση το τσιμέντο.

Ανάμεσα στη Βιβλιοθήκη και τη Λυρική προβάλλει ένας «φεγγίτης» στον ουρανό, όπου έχει σχεδιαστεί η Αγορά. Τα καινούργια αποκτήματα της Λυρικής είναι η παιδική σκηνή και το πειραματικό θέατρο.

Τη διαφορά στο πολιτιστικό συγκρότημα κάνουν τα δύο πάρκα. Το πρώτο, που φέρει τιμητικά την ονομασία «Σταύρος Νιάρχος», θα περιβάλλει τα «κρυμμένα» κτίρια της Λυρικής και της Βιβλιοθήκης.

Σχεδιάζεται ένας υποδειγματικός μεσογειακός κήπος, με φυτά και θάμνους της ελληνικής γης, που θα καλύπτει το σύνολο των 240 στρεμμάτων του παλαιού Ιππόδρομου. Ενα τεχνητό κανάλι, παράλληλα με τη γνωστή Εσπλανάδα, θα φέρνει το νερό του Σαρωνικού ώς την καρδιά του συγκροτήματος.

Δίπλα ακριβώς, σε έκταση 30 στρεμμάτων, είναι το δημοτικό πάρκο Καλλιθέας, η κατασκευή του οποίου βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και θα είναι το πρώτο «δώρο» του ιδρύματος προς τους κατοίκους της περιοχής.

[email protected]