Της Αρτέμιδος Σπηλιώτη

^[1]

Ψευδεπίγραφο είναι το επιχείρημα κυβερνώντων και δανειστών ότι οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις έχουν ως τελικό στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη και τελικά την κοινωνική συνοχή.

Η ελληνική κοινωνία έχει ένα και μόνο δεδομένο με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη: τη φτώχεια.

Σε έναν μόλις χρόνο, από το 2010, όταν η Ελλάδα μπήκε στον μηχανισμό στήριξης, μέχρι το 2011, το ποσοστό της φτώχειας εκτινάχθηκε κατά 6,9 εκατοστιαίες μονάδες, από το 16% στο 22,9%, ήτοι αύξηση 43,1%. Και τίποτα δεν δείχνει ότι θα υπάρξει «φρένο» στην αύξηση του αριθμού των νεόπτωχων.

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο για το μέλλον της χώρας και την ποιότητα της δημοκρατίας είναι η μεγάλη αύξηση της παιδικής φτώχειας: το 23% των παιδιών κάτω των 15 ετών ζούσαν το 2011 κάτω από το όριο της σχετικής φτώχειας από 19,3% το 2005. Το 42% είναι κάτω από το όριο της φτώχειας του 2009 (σε πραγματικές τιμές), ενώ το 14% ζει σε οικογένειες που δεν μπορούν να αγοράσουν τα απαραίτητα αγαθά για την εξασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα τελευταία έτη στην Ελλάδα η φτώχεια φαίνεται να μετατοπίζεται από την ομάδα των ηλικιωμένων προς την ομάδα των νεότερων ζευγαριών με παιδιά, αλλά και προς τους νέους εργαζομένους.

Σύμφωνα με την έκθεση της UNICEF «Η κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα, 2012» τα φτωχά παιδιά έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες, σε σχέση με τα μη φτωχά, να εκδηλωθούν προβλήματα υγείας, μεγαλύτερες υστερήσεις στην νοητική και κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη, ιδιαίτερα όταν η φτώχεια είναι μακροχρόνια. Εχουν περισσότερες πιθανότητες να υποσιτιστούν και να ταλαιπωρηθούν από την έλλειψη θέρμανσης και την υγρασία στο σπίτι (λογικό, όταν η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης εκτινάχθηκε στα στο 1,3 ευρω/λίτρο ώστε να… παταχθεί το λαθρεμπόριο). Επιπρόσθετα, ο θόρυβος και η στενότητα χώρου είναι δύο παράγοντες που αυξάνουν την πίεση και το ψυχολογικό στρες στα παιδιά. Στην Ελλάδα σημειώνεται μεγαλύτερη στενότητα χώρου στην κατοικία συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι πιο ευάλωτη από τη φτώχεια ομάδα είναι φυσικά οι άνεργοι (η σχετική φτώχεια ανέρχεται όπως και για το 2011 στο 44%) και κυρίως οι άνεργοι άνδρες, με το ποσοστό φτώχειας να είναι 48,4%, αυξημένο κατά 10 μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Ακολουθούν τα μονογονεϊκά νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο παιδί (43,2% έναντι 33,4%), τα νοικοκυριά με έναν ενήλικα ηλικίας 65 ετών και άνω (29,7%), οι μη οικονομικά ενεργοί εκτός των συνταξιούχων (νοικοκυρές κ.λπ., 30,0%), οι γυναίκες (συνήθως ηλικιωμένες) που ζουν μόνες (25,8%), τα νοικοκυριά με τρεις ή περισσότερους ενήλικες με εξαρτώμενα παιδιά (24,7%), τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ενοικιασμένη κατοικία (25,9%) αλλά και τα παιδιά ηλικίας έως 18 ετών (23,7%).

Η Τράπεζα της Ελλάδας, στην ετήσια έκθεσή της, σημειώνει ότι η προστασία των παιδιών από τις χειρότερες συνέπειες της οικονομικής κρίσης αποτελεί το πλέον επείγον ζήτημα δημόσιας πολιτικής στην Ελλάδα.

Ο δείκτης του κινδύνου φτώχειας για την Ελλάδα, σύμφωνα με την Ετησία Εκθεση της Τραπέζης της Ελλάδας, αυξήθηκε κατά 1,7 εκατοστιαίες μονάδες τα πρώτα δύο έτη της τρέχουσας κρίσης (εισοδήματα 2008: 19,7%, 2009: 20,1%, 2010: 21,4%), ενώ παραμένει σημαντικά υψηλότερος από ό,τι στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε (Ε.Ε.-27: 16,9%).

Το χρηματικό όριο της φτώχειας το 2011 για ένα τετραμελές νοικοκυριό, με δύο ενήλικες και δύο παιδιά, ήταν 13.842 ευρώ ετησίως (περίπου 1.153 ευρώ/μήνα), όταν το 2010 ήταν 15.073 ευρώ. Για ένα μονομελές νοικοκυριό, το όριο διαμορφώθηκε στα 6.591 ευρώ ετησίως (περίπου 549 ευρώ μηνιαίως) έναντι 7.178 ευρώ το 2010.

……………………………………………………………..

Μας θέλουν όλους ζητιάνους 

^[2]Η αναγνώριση, λοιπόν, των λαθών στην εφαρμογή του προγράμματος που εκπονήθηκε από τον Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα, είτε αφορούν τον πολλαπλασιαστή είτε την κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων που οδήγησαν σε πρωτοφανείς απώλειες μισθών και εργασιακών κεκτημένων, πολύ λίγη σημασία έχει για τους πολίτες.

Κι αυτό γιατί η όποια αναγνώριση έχει χαρακτήρα «φιλολογικό» και σε καμία περίπτωση δεν σηματοδοτεί τη διόρθωση του λάθους. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει καμία πρόθεση να επιστρέψουν πίσω οι περικοπές μισθών, συντάξεων κ.λπ.

Υπενθυμίζεται ότι το 2012 οι μέσες αποδοχές των μισθωτών, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, είναι σε πραγματικούς όρους χαμηλότερες κατά 22,9% σε σχέση με το 2009 και κατά 5% σε σχέση με το 2000. Ο αριθμός των ανέργων είναι 1,3 εκατ. άτομα από 514.401 το 2009, 450.000 οικογένειες, που αριθμούν συνολικά 1,3 εκατομμύρια άτομα, δεν έχουν κανέναν εργαζόμενο, ενώ 600.000 εργαζόμενοι δεν πληρώνονται.

Επιπρόσθετα, η ανεργία έχει ήδη πλήξει τον «σκληρό πυρήνα» του εργατικού δυναμικού καθώς το μερίδιο των ανέργων που δηλώνουν «αρχηγοί» ή «υπεύθυνοι νοικοκυριού» έχει αυξηθεί κατά 10 περίπου εκατοστιαίες μονάδες την τελευταία τριετία.

Αν συνυπολογιστούν και τα δυσβάσταχτα βάρη από χαράτσια και φόρους, γίνεται σαφές ότι το διαθέσιμο εισόδημα για την εξασφάλιση των προς το ζην έχει συρρικνωθεί δραματικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από την εξέταση των δεικτών για τις συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού στην Ελλάδα προκύπτει ότι η στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών (δυσκολία ικανοποίησης βασικών αναγκών, ανεπαρκείς συνθήκες στέγασης, επιβάρυνση από τις δαπάνες στέγασης, αδυναμία πληρωμής δανείων ή αγορών με δόσεις, δυσκολίες στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών, δυσκολία αντιμετώπισης των συνήθων αναγκών, ποιότητα ζωής) αφορά τελικά και ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του μη φτωχού πληθυσμού και όχι μόνο τον φτωχό πληθυσμό.

Οπως όλα δείχνουν, η οικονομική πολιτική που ακολουθείται είναι προς την κατεύθυνση της… ισότητας: Ολοι φτωχοί!