Του Χρήστου Τσακόπουλου*

Αυτό που κατέρρευσε την περίοδο 1989-1991 δεν ήταν ο σοσιαλισμός αλλά τα ιδιόμορφα ταξικά σταλινικά καθεστώτα, που δημιουργήθηκαν με ιδεολογική βάση τις αλλαγές που έκανε ο Λένιν στη θεωρία του Μαρξ.

Κυρίως στην αντικατάσταση της εργατικής τάξης από το λεγόμενο επαναστατικό κόμμα νέου τύπου στην εξουσία. Την ιδεολογική αυτή βάση ονόμασαν επί Στάλιν μαρξισμό-λενινισμό, που έγινε δόγμα πίστης για όλα τα κομμουνιστικά κόμματα. Ετσι, διαμορφώθηκαν σταδιακά τα καθεστώτα αυτά, με την κομματική ελίτ στην εξουσία, το κρατισμό ως την οικονομική της βάση και τον λαό αποξενωμένο από τα μέσα παραγωγής και το αποτέλεσμα της εργασίας του.

Τη σωτηρία του μαρξισμού-λενινισμού επικαλέστηκε η ηγετική ομάδα του ΚΚΕ στις δύο μεγάλες διασπάσεις που έγιναν στις γραμμές του, το 1968 και το 1991.

Το ΚΚΕ, τώρα, με τις θέσεις του για έξοδο από την Ε.Ε., χρεοκοπία και λαϊκή, δηλαδή κομματική, εξουσία, δίνει μάχη χαρακωμάτων και δεν μπορεί να επιδράσει θετικά στις πολιτικές εξελίξεις. Το ίδιο κομμουνιστογενή κόμματα, ομάδες, τάσεις και συνιστώσες που ακολουθούν την ίδια με το ΚΚΕ στρατηγική και επιζητούν συμμαχία μαζί του. Η στρατηγική αυτή, η απομόνωση και η επιστροφή στη δραχμή οδηγούν σε καθεστώτα του τύπου των λαϊκών δημοκρατιών που κατέρρευσαν.

Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, όπως το ΠΑΣΟΚ, που αναδείχτηκαν στην εξουσία, ενσωματώθηκαν γρήγορα στο σύστημα, υιοθέτησαν τον νεοφιλελευθερισμό και διαμόρφωσαν κυβερνητική ελίτ διαπλεκόμενης εξουσίας. Αναμένονται απαντήσεις από τα κόμματα αυτά.

Δεν κατέρρευσε, επομένως, ο σοσιαλισμός αλλά η ψευδεπίγραφη χρήση της ονομασίας του. Ούτε η θεωρία του Μαρξ, αλλά οι αλλαγές και οι διαστρεβλώσεις που έγιναν σε αυτήν.

Με τις καταρρεύσεις έκλεισε μια αρνητική παρένθεση.

Σήμερα βιώνουμε την κρίση του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Οι κυρίαρχες παραγωγικές σχέσεις δεν αποτελούν μόνο φραγμό στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων αλλά και αιτία οικολογικών καταστροφών, με ακραίες συνέπειες.

Η κρίση είναι συστημική και για την έξοδο απ' αυτήν απαιτούνται ριζικές αλλαγές.

Είναι αναγκαία η αναγέννηση του σοσιαλιστικού κινήματος στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, στο πλαίσιο ευρύτερων γεωπολιτικών σχηματισμών, όπως ήταν και η πρόβλεψη του Μαρξ. Με θεμελιακούς άξονες την άμεση δημοκρατία, σε συνδυασμό με αντιπροσωπευτικές μορφές εκτελεστικής εξουσίας, την αυτοδιαχείριση ως μορφή κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, σε αντίθεση με τον κρατισμό, και εξουσία της πολιτικής κοινωνίας των πολιτών. Με στρατηγική τον δημοκρατικό δρόμο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που οδηγούν στην έξοδο από την κρίση και ανοίγουν τον δρόμο για ευρύτερες αλλαγές κοινωνικού μετασχηματισμού. Με κοινωνικό υποκείμενο της αλλαγής τον συμμετοχικό, συλλογικό, συνεταιρισμένο εργαζόμενο και εναλλακτικό πολιτικό υποκείμενο, κινηματικό που να δρα ως συλλογικός διανοούμενος.

Στη χώρα μας, η ανανεωτική Αριστερά ήταν πάντα υπέρ της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης της Ε.Ε.

Τώρα, ως άμεση εναλλακτική πρόταση κυβερνητικής εξουσίας, πρέπει να συγκροτηθεί αντινεοφιλελεύθερη συμμαχία σε προγραμματική βάση, με τη συνεργασία όλων των αντίστοιχων πολιτικών ομάδων, στο πλαίσιο της Ευρωβουλής, της κάθε χώρας χωριστά και στη χώρα μας.

Αυτό θα είναι το πολιτικό διακύβευμα στις επικείμενες ευρωεκλογές και βουλευτικές εκλογές.

……………………………………………………….

*Πολιτικός μηχανικός