ΗΠΑ Η αναζήτηση υπόπτων γιά τη βομβιστική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης συνεχίζεται αλλά τα σενάρια γιά δήθεν εμπλοκή εξτρεμιστών ισλαμιστών δίνουν και παίρνουν

Της Ελλης Πάνου

^[1]Μετά το σοκ, η ζωή σαν να έχει σταματήσει από προχθές στη Βοστόνη. Στα άδεια από κόσμο, δώδεκα οικοδομικά τετράγωνα στην καρδιά της πόλης -τη «σκηνή του εγκλήματος»- το FBI, η αντιτρομοκρατική και σύσσωμη η αστυνομική δύναμη της πόλης αναζητούν επειγόντως στοιχεία για την ταυτότητα του δράστη ή των δραστών της διπλής αιματηρής επίθεσης.

Συγκατημένες οι Αρχές

Φειδωλές προς το παρόν στις δηλώσεις τους, οι Αρχές δεν έδωσαν χθες πολλές λεπτομέρειες για την πορεία των ερευνών τους. Διευκρίνισαν, ωστόσο, ότι δεν βρέθηκαν άλλοι μηχανισμοί, είπαν ότι οι δράστες πρέπει να χρησιμοποίησαν κάποιου είδους «χύτρα» γεμάτη με καρφιά και μεταλλικά σφαιρίδια για να προκαλέσουν όσο το δυνατόν περισσότερα θύματα κι ότι πιθανότατα οι μηχανισμοί είχαν τοποθετηθεί σε σακίδια σε κάδους απορριμμάτων. Οι Αρχές ζήτησαν και τη βοήθεια του κόσμου για τον εντοπισμό των υπευθύνων, κάνοντας έκκληση για φωτογραφίες και βίντεο από την περιοχή. Φρόντισαν ακόμη να ξεκαθαρίσουν ότι ένας νεαρός φοιτητής από τη Σαουδική Αραβία, που τραυματίστηκε στην επίθεση και του οποίου το διαμέρισμα ερευνήθηκε από την αστυνομία, δεν θεωρείται ύποπτος, αλλά μάρτυρας, βάζοντας προσωρινά φρένο στην πρόωρη φημολογία για την εμπλοκή εξτρεμιστών ισλαμιστικών οργανώσεων, τύπου Αλ Κάιντα.

«Δεν ξέρουμε ακόμα ποιος είναι ο δράστης και ποια είναι τα κίνητρα, εάν ήταν έργο τρομοκρατική οργάνωσης, ξένης ή ντόπιας ή ενός κακόβουλου ανθρώπου» είπε χθες ο Μπαράκ Ομπάμα, με τον Λευκό Οίκο να τονίζει ότι σε κάθε περίπτωση ο ένοχος ή οι ένοχοι θα βρεθούν. Για πολλούς αναλυτές και Μέσα Ενημέρωσης, ωστόσο, τα στοιχεία όλα δείχνουν «εσωτερικό εξτρεμισμό». «Οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι μπορεί να είναι ο βολικός ύποπτος για όλους», λέει στην Boston Globe ο ειδικός στην τρομοκρατία Μάικλ Τζένκινγκς, αλλά όλα τα σενάρια είναι πιθανά: ο Μαραθώνιος της Βοστόνης είναι μια ξεχωριστή διοργάνωση, που δίνει εύκολη πρόσβαση σε χιλιάδες ανθρώπους κατά μήκος μιας διαδρομής 42 χιλιομέτρων, επομένως οι βόμβες μπορεί να είχαν τοποθετηθεί σχετικά εύκολα, παρά τα μέτρα ασφαλείας, από οποιονδήποτε: από ακραίους ισλαμιστές στις Ηνωμένες Πολιτείες που μπορεί να έχουν επιρροές από τη Μέση Ανατολή, ντόπια ακραία στοιχεία- είτε από Αριστερά είτε από Δεξιά- ή διαταραγμένους ανθρώπους χωρίς συγκεκριμένη ιδεολογική ατζέντα».

Μιλώντας ανωνύμως, στην «Washington Post», αξιωματούχοι αποφεύγουν να συνδέσουν την επίθεση με συγκεκριμένες ομάδες, χαρακτηρίζουν τις επιθέσεις «μπερδεμένη υπόθεση», αφού ο στόχος δεν είχε στρατιωτικό ή άλλο ιδιαίτερο συμβολισμό, όπως η πλατεία Times, για παράδειγμα, και το δίκτυο του μετρό της Νέας Υόρκης, όπου αποτράπηκαν βομβιστικές επιθέσεις το 2009 και το 2010, και εκτιμούν ότι το πιθανότερο είναι ο ή οι δράστες να έχουν πολύ περιορισμένες ή καθόλου σχέσεις με την ξένη τρομοκρατία. Μετά την εκλογή του Ομπάμα στην προεδρία, επισημαίνει η εφημερίδα, έχει αυξηθεί πολύ ο αριθμός των αντικυβερνητικών «πατριωτικών» οργανώσεων.

Μόλις τον περασμένο μήνα, το Κέντρο Southern Poverty Law -μια οργάνωση που παρακολουθεί και καταγράφει τις ομάδες που προπαγανδίζουν το μίσος- προειδοποιούσε σε έκθεσή του για τα σημάδια «κλιμάκωσης της απειλής της βίας», λόγω της προσπάθειας ελέγχου της οπλοκατοχής. Ο αριθμός των «πατριωτικών» οργανώσεων, αναφέρεται στην έκθεση, έφθασε πέρσι σε επίπεδα-ρεκόρ, έχοντας αυξηθεί κατά 813% μέσα σε μια τετραετία: 149 ήταν το 2008, 1.360 ήταν το 2012! «Οπως και την περίοδο πριν τη βομβιστική επίθεση στην Οκλαχόμα», υπογραμμίζεται σε επιστολή του Κέντρου προς τον υπουργό Δικαιοσύνης Ερικ Χόλντερ, «βλέπουμε και τώρα δυσοίωνες απειλές από αυτούς που πιστεύουν ότι η κυβέρνηση συνωμοτεί για να τους πάρει τα όπλα και να περιορίσει τις ελευθερίες τους (…) Τα μέσα που έχουν διατεθεί για την αντιμετώπιση της ντόπιων ομάδων μίσους και των ριζοσπαστικών αντικυβερνητικών οργανώσεων δεν φαίνεται να είναι ανάλογα με την απειλή».

Η θεωρία του ακροδεξιού εξτρεμισμού συντηρείται και από το γεγονός ότι τη Δευτέρα, 15 Απριλίου, λήγει η προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων στις ΗΠΑ, μια ημερομηνία που τα τελευταία χρόνια η ακραία συντηρητική πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, το λεγόμενο Tea Party, οργανώνει διαδηλώσεις κατά της παρεμβατικής, μεγάλης κυβέρνησης.

Περίεργη επιμονή

Υπάρχουν και ειδικοί που κρατούν αποστάσεις από αυτά τα σενάρια, επιμένοντας στην έξωθεν τρομοκρατία, όπως αναφέρει ο «Independent», επισημαίνοντας ότι οι εκρηκτικοί μηχανισμοί της Βοστόνης, αν και μικρότερης ισχύος από αυτούς που χρησιμοποιούν συνήθως οι ισλαμιστές εξτρεμιστές,έχουν αρκετές ομοιότητες. «Σε κάθε περίπτωση», λέει ο καθηγητής στο King’s College, Πίτερ Νέουμαν, «οι επιθέσεις ήταν μάλλον ερασιτεχνικές, είτε πρόκειται για εξτρεμιστές Αμερικανούς είτε για την Αλ Κάιντα» και από την στιγμή που, προς το παρόν, δεν υπάρχει ανάληψη ευθύνης, μάλλον ο δράστης «έδρασε μόνος ή ήταν μέρος μιας μικρής ομάδας που διατηρεί μακρινές σχέσεις μια ένα μεγαλύτερο δίκτυο ή μια ιδεολογία».

Πάντως, με τα ενδεχόμενα όλα ακόμα ανοικτά, Λονδίνο και Μαδρίτη που διοργανώνουν τους δικούς τους Μαραθώνιους την Κυριακή, λαμβάνουν τα μέτρα τους, αναθεωρώντας τα σχέδια για την ασφάλεια κυρίως στην αφετηρία και τον τερματισμό.