Του Τάσου Τσακίρογλου

^[1]Ενας 19χρονος βάζει βόμβες στην Αμερική, ένας 20χρονος πυροβολεί στο ψαχνό μετανάστες στην Ελλάδα. Εκτός από αφορισμούς και εύκολες εξηγήσεις, ας δούμε τι είναι αυτό που σπρώχνει νέα παιδιά να γίνονται αθύρματα στα χέρια παράφρονων ισλαμιστών, μπράβοι δουλεμπόρων (όπως στη Μανωλάδα) ή μέλη ταγμάτων εφόδου της Χρυσής Αυγής.

Ακόμα και ο «θεσμικός» πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, προειδοποίησε ότι «σώσαμε τις τράπεζες», αλλά κινδυνεύουμε να έχουμε μια «χαμένη γενιά», επισήμανση που έχει κάνει εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO), αναφερόμενη στα συγκλονιστικά στοιχεία που αφορούν τη νεανική ανεργία.

Ο,τι χάνεται για την κοινωνία κερδίζεται από τους εχθρούς της. Η καπιταλιστική τάξη πραγμάτων έχει αδειάσει τη ζωή εκατομμυρίων νέων από κάθε περιεχόμενο: ευκαιρίες για γνώση, εργασία, ταξίδια, εμπειρίες, ακόμα και αμφισβήτηση που ταιριάζει με τη φύση της ηλικίας τους. Ενας μονοδιάστατος, μονοφωνικός και γκρίζος κόσμος, στο χρώμα του χρήματος, της ιδιοτέλειας, του ατομικού συμφέροντος και του κάθε είδους παρασιτισμού ως μοναδική διέξοδος σ' ένα περιβάλλον διαρκών αδιεξόδων. Οπως έγραφε ένας Ιταλός μαθητής Δημοτικού πριν από χρόνια στην έκθεσή του, η οποία έδωσε τον τίτλο στο ομώνυμο βιβλίο, «Εγώ ελπίζω να τη βολέψω». Σήμερα, βέβαια, όχι με τις προσδοκίες των δεκαετιών 1980-1990, όπου σχεδόν κάθε πιτσιρικάς έβλεπε το μελλοντικό του είδωλο σαν «γιάπι», αλλά με την ελπίδα «να τη βολέψει» μένοντας «ζωντανός», δηλαδή επιβιώνοντας. Με ποιον τρόπο; Το μήνυμα αυτού του κόσμου επαναλαμβάνει και αντηχεί αέναα ένα μονότονο μοτίβο: «Προσαρμοστείτε»!

Εκατομμύρια νέοι ζουν μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα σ' έναν απρόσωπο εικονικό κόσμο «εγγύτητας» και ψευδούς επικοινωνίας. Αλλά στο βάθος μόνοι, χωρίς πραγματικούς δεσμούς με τον κόσμο και τον πλούτο του. Χωρίς ευκαιρίες να δοκιμάσουν, να κάνουν λάθη, να μάθουν και να ωριμάσουν αναλαμβάνοντας ευθύνες, διατηρούν μια αρρωστημένη (αναγκαστική) σχέση με τους γονείς τους σε μια υβριδική «μικρομέγαλη» κατάσταση: ηλικιακά ενήλικες, συναισθηματικά και ψυχολογικά (μόνιμοι) έφηβοι.

Ολα αυτά βέβαια μέχρι να έρθουν σε βίαιη επαφή με τα πράγματα και να ακούσουν αυτό που λέει ο Μορφέας στην ταινία Matrix: «Καλώς ήρθατε στην έρημο του πραγματικού». Αυτό που εισπράττουν καθημερινά οι νέοι είναι απόρριψη, υπεροψία, περιθώριο, βία, καταπίεση και κυνισμό. Αυτή είναι η εκρηκτική πρώτη ύλη που μπαίνει στο μπουκάλι, γεμίζει τη χύτρα ή γυαλίζει στην άκρη του μαχαιριού. Αυτή μετουσιώνεται σε αδιάκριτο μίσος. Οχι κατ' ανάγκην εναντίον του καταπιεστή. Συνήθως εναντίον του εύκολου θύματος, του αυτονόητου στόχου, του πλέον αδύναμου. Τελικά του διπλανού μας. Ετσι οι νέοι γίνονται «μαχητές» σε ένα όχι και τόσο εικονικό παιχνίδι «πολέμου όλων εναντίον όλων».

Αυτή είναι η μάχη που πρέπει να δώσουν οι δυνάμεις που ευαγγελίζονται την όποια αλλαγή παραδείγματος: να διδάξουν ξανά τις εμπειρίες της αλληλεγγύης, της δημιουργίας και της ανθρωπιάς, με μια διακριτή θεωρία και πράξη από εκείνη της νεοφιλελεύθερης ζούγκλας και του κοινωνικού δαρβινισμού.