«Τα βάρη της εξόδου από την κρίση πρέπει να τα σηκώσουν οι «δυνατότεροι ώμοι»», λέει στην «Εφ.Συν.» η πρόεδρος των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο, προσθέτοντας ότι η ήπειρός μας πρέπει να οδεύσει προς μια βαθύτερη πολιτική ενοποίηση στην κατεύθυνση των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης

Συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου 

-Παρότι το ΔΝΤ έχει παραδεχτεί ότι το πρόγραμμα για την Ελλάδα είναι λάθος, η τρόικα και η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζουν την ίδια οικονομική φόρμουλα: λιτότητα, βαριά φορολογία για τους αδύναμους και προνόμια για τους ισχυρούς. Είναι αυτή η σωστή λύση;

^[1]Εγώ και η ομάδα στην οποία ανήκω ασκήσαμε εδώ και πάρα πολύ καιρό κριτική σ' αυτόν τον συνδυασμό μέτρων που όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει την κρίση στην Ελλάδα, αλλά την επιδεινώνει. Και αυτό επιβεβαιώθηκε από την εξέλιξη των γεγονότων. Ωστόσο, το ΔΝΤ είναι ο θεσμός που πραγματικά εξέφρασε ενστάσεις για την αρνητική επίδραση αυτών των μέτρων, τα οποία βασίζονται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα.

-Θα μπορούσε «η εμπλοκή των καταθετών στο πρόγραμμα διάσωσης της Κύπρου να αποτελέσει μοντέλο για το μέλλον», όπως το έθεσε ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Γερούν Ντάισελμπλουμ; Κάποια μέλη του Ευρωκοινοβουλίου κατηγόρησαν την Τετάρτη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τη Γερμανία για «μια σχεδόν αποικιακή συμπεριφορά».

Πρέπει να πω ότι δεν συμμερίζομαι 100% αυτή τη θέση. Πιστεύω ότι πραγματικά ήταν μια λάθος απόφαση το να ρίξουν τα βάρη σ' αυτούς που είχαν καταθέσεις κάτω των εκατό χιλιάδων ευρώ, αλλά νομίζω ότι είναι δίκαιο να επωμιστούν τα βάρη και να εμπλακούν εκείνοι που είχαν περισσότερα χρήματα, εκείνοι που απέκτησαν τα χρήματα από κερδοσκοπία ή κέρδισαν από τα υψηλά επιτόκια. Η ομάδα μου ήταν πάντα υπέρ της ακόλουθης κατάταξης: Πρώτα πρέπει να επωμιστούν τα βάρη οι μεγάλοι ομολογιούχοι, στη συνέχεια οι μικρότεροι και ακολούθως οι καταθέτες άνω των εκατό χιλιάδων ευρώ. Και αυτό πρέπει να συνοδευτεί από αναδιάρθρωση των τραπεζών. Αυτά είναι τα αναγκαία μέτρα για να βγούμε από την κρίση και να μοιράσουμε με δίκαιο τρόπο τα βάρη για τα χρήματα που απαιτούνται για να βγούμε από την κρίση. Αυτά τα βάρη πρέπει να τα σηκώσουν πρώτοι απ' όλους οι «δυνατότεροι ώμοι».

-Ο φιλόσοφος της «Σχολής της Φρανκφούρτης», Γιούργκεν Χάμπερμας, έχει πει ότι υπάρχουν μόνο δύο δυνατές στρατηγικές για την Ευρώπη: η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα ή η πολιτική ενοποίηση. Εχει δίκιο;

Είμαι 100% πεισμένη ότι η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα είναι μια λανθασμένη ιδέα. Αντίθετα πιστεύω ότι πρέπει να επιδιώξουμε μια βαθύτερη πολιτική ενοποίηση, γνωρίζοντας τις πολλές διαφορετικές προοπτικές για την Ε.Ε. Θα έλεγα ότι θα ήταν καλό να πετύχουμε τις δύο οικονομικές ενώσεις. Αυτό δεν θα ήταν 100% πολιτική ενοποίηση, δεν θα ήταν μια ομοσπονδιακή ένωση, αλλά αυτό είναι που επείγει, προκειμένου να διαχειριστούμε αυτή την κρίση και να πετύχουμε τη μελλοντική οικονομική και φορολογική ενοποίηση, η οποία θα είναι περισσότερο δημοκρατική.

-Η κυρία Μέρκελ φαίνεται να απαιτεί αλλαγή των Συνθηκών προκειμένου να συναινέσει στην τραπεζική ενοποίηση. Τι λέτε γι' αυτό;

Εκείνο που χρειάζεται να δημιουργήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση, πέρα από τον πυλώνα του ελέγχου του τραπεζικού συστήματος, είναι ακόμα δύο πυλώνες για την τραπεζική ενοποίηση και την καλύτερη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ετσι, χρειαζόμαστε ένα όργανο, μια δυνατότητα να αναδιαρθρώνουμε τις τράπεζες εάν αυτές δεν είναι υγιείς. Και αυτό για να μη χρειαστεί στο μέλλον να ξαναπούμε για κάποια τράπεζα πως «είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει» (too big to fail). Γιατί αυτό δημιουργεί όλο και μεγαλύτερα βάρη και επιδεινώνει την κρίση. Επίσης χρειαζόμαστε μια εγγύηση των καταθέσεων. Τα περισσότερα απ' αυτά τα προβλήματα πηγάζουν από το γεγονός ότι δεν υπάρχει διαφάνεια στο τραπεζικό σύστημα.

-Πόσο επικίνδυνο θεωρείτε αυτό το ευρύ αντιευρωπαϊκό αίσθημα και ποιες είναι οι ευθύνες των ευρωπαϊκών και ιδιαίτερα της γερμανικής ελίτ;

Αυτή η ερώτηση αποτελεί για μένα τώρα τη μεγαλύτερη πρόκληση. Παρατηρώ ότι τα συναισθήματα στα διάφορα κράτη-μέλη οδηγούνται σε μια κατεύθυνση που δεν μου αρέσει καθόλου. Η εθνική ταυτότητα γίνεται όλο και πιο σημαντική. Οι πολιτικές συγκρούσεις αυξάνονται σ' αυτό το κλίμα οικονομικής κρίσης, καθώς το ένα κράτος στρέφεται εναντίον του άλλου. Βλέπουμε, για παράδειγμα, τις χώρες που βρίσκονται σε οξεία κρίση να στρέφονται εναντίον των πιο πλούσιων χωρών και το αντίθετο. Το θεωρώ πραγματικά ανεύθυνο. Αυτό που συμβαίνει δεν είναι λογικό. Η πραγματική σύγκρουση θα έπρεπε να είναι ανάμεσα σ' αυτούς που πρέπει να πληρώσουν για τα χρέη, δηλαδή τους φορολογουμένους της Γερμανίας και τους φτωχούς της Ελλάδας και άλλων χωρών, και σ' αυτούς που βγάζουν κέρδη μέσω του χρηματοπιστωτικού τομέα σε μια άκρως φιλελευθεροποιημένη αγορά. Οι τελευταίοι δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για την κρίση. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για τους Ευρωπαίους πολιτικούς, δηλαδή να αποτρέψουν μια «εθνικοποίηση» της πολιτικής σύγκρουσης στην Ευρώπη.

-Εμείς εδώ στην Ελλάδα βιώνουμε την άνοδο της ναζιστικής Χρυσής Αυγής.

Ξέρω. Νιώθω βαθιά ανησυχία εξαιτίας αυτού του γεγονότος, το οποίο το συζητάμε εδώ και δύο χρόνια. Εχουμε μια εξίσου επικίνδυνη κατάσταση στην Ουγγαρία, με την Ακροδεξιά. Κατά τη γνώμη μου ένας βασικός λόγος είναι η πλειοψηφία που έχει ο Βίκτορ Ορμπαν και ο αντιδημοκρατικός τρόπος με τον οποίο τη διαχειρίζεται. Από την άλλη πλευρά, βλέπω την αυξανόμενη φτώχεια στην Ουγγαρία και τη διαφορά με τους πλούσιους της χώρας. Αυτή η φτώχεια υπήρξε πάντα ιδανικό έδαφος για την άνθηση του εξτρεμισμού είτε της Δεξιάς είτε της Αριστεράς.

-«Σώσαμε τις τράπεζες, αλλά διατρέχουμε τον κίνδυνο να χάσουμε μια ολόκληρη γενιά», δήλωσε ο Μάρτιν Σουλτς, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφερόμενος στη μαζική ανεργία των νέων της Ευρώπης. Συμφωνείτε;

Είναι ένα πραγματικά τεράστιο πρόβλημα, το οποίο υπήρχε ήδη πριν από την κρίση, αλλά τώρα ο αριθμός των άνεργων νέων αυξάνεται ραγδαία.

-Στην Ελλάδα πλησιάζει το 60%.

Είναι απίστευτο. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ωθήσουμε την οικονομική ανάπτυξη, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη εργασιακή κατάσταση στις χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση. Πρέπει επίσης να μιλήσουμε για το πώς θα ανοίξουμε την αγορά εργασίας των γειτονικών κρατών της Ε.Ε. που αντιμετωπίζουν λιγότερα προβλήματα. Παράλληλα πρέπει να μεταρρυθμίσουμε ριζικά το εκπαιδευτικό σύστημα των χωρών που αντιμετωπίζουν θέμα με τις νέες γενιές. Αυτό που βλέπω είναι ότι πίσω από τη νεανική ανεργία βρίσκονται περισσότερα πράγματα από την κρίση. Υπάρχει έλλειμμα κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και επανακατάρτισης. Στον Βορρά κάναμε ορισμένες μεταρρυθμίσεις και πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτές τις εμπειρίες της Σουηδίας, της Φινλανδίας ή της Γερμανίας.

-Εν συντομία, τι σημαίνει «πράσινη λύση στην κρίση» και πώς μπορούμε να μετασχηματίσουμε το οικονομικό μοντέλο του καπιταλισμού σε μια «βιώσιμη ανάπτυξη», όπως λέτε;

Εχουμε ένα κεντρικό μήνυμα στη διάρκεια της κρίσης. Είμαστε υπέρ της διατήρησης του ευρώ, γιατί νομίζουμε πως εάν το εγκαταλείπαμε, θα σήμαινε ότι θα χάναμε το κλειδί που μας κρατά ενωμένους. Θέλουμε να το κάνουμε αυτό με μέτρα που στηρίζονται στην έννοια της αλληλεγγύης και της σταθερότητας, κάτι που σημαίνει ότι η βιωσιμότητα των κρατικών προϋπολογισμών πρέπει να αποτελεί στόχο, αλλά ταυτοχρόνως η Ευρώπη πρέπει να βοηθήσει με όλα τα οικονομικά μέσα τις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα να ξαναβρούν τον δρόμο για βιώσιμη ανάκαμψη. Πάντα λέγαμε ότι κάποιες ιδέες στην ευρωπαϊκή «Στρατηγική 2020» βοηθούν να ανοίξει ο δρόμος στην καινοτομία, στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και κυρίως σε μια φιλόδοξη πολιτική περιβάλλοντος που θα βοηθούσαν μια οικονομία να ανακάμψει. Επίσης πάντα επιμέναμε στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους κοινωνικούς τομείς, στους τομείς των κοινωνικών υπηρεσιών, μέσω επενδύσεων του κράτους. Εμείς θα παλέψουμε για την πολιτική ενοποίηση, για τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, γνωρίζοντας την κατάσταση στα κράτη-μέλη και στα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα.

…………………………………………………………….. 

Πoια είναι

Γεννήθηκε το 1956 στο Χάμπροκ της Κάτω Σαξονίας, περιοχή στο Κοινοβούλιο της οποίας υπήρξε μέλος (1994-2004), ενώ έχει σπουδάσει Αρχιτεκτονική Κήπων. Τον Ιούλιο του 2009 εξελέγη συμπρόεδρος (με τον Ντανιέλ Κον Μπεντίτ) στο κόμμα «Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία» του Ευρωκοινοβουλίου.