Το βραβευμένο από τη FIPRESCI «They glow in the dark», απόψε στο Outview Film Festival

Βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό, το ντοκιμαντέρ του Παναγιώτη Ευαγγελίδη μάς θυμίζει ότι ακόμα και στα μεγαλύτερα σκοτάδια βρίσκεις διαμάντια που λάμπουν

Της Βένας Γεωργακοπούλου

^[1]Ενα ζευγάρι ηλικιωμένων γκέι, ο Μάικλ και ο Τζιμ, ζουν σε ένα σπίτι στη Νέα Ορλεάνη, από αυτά τα μεγάλα, δίπατα με τα ξύλινα πατώματα, που φέρνουν μνήμες παλιάς αρχοντιάς και αριστοκρατίας. Γύρω τους η πόλη φέρει έντονα ακόμα τα σημάδια του τυφώνα «Κατρίνα». Ο Μάικλ και ο Τζιμ δεν είναι εραστές, ήταν κατά διαστήματα στο παρελθόν. Τώρα πια είναι partners. Μοιράζονται τα πάντα σε μια φάση της ζωής τους που η ηλικία, η αρρώστια -ο ένας τους είναι οροθετικός-, τα χαμένα χρόνια και η φτώχεια τούς ξαναέφεραν τον έναν κοντά στον άλλο ύστερα από πολύ καιρό. Ζουν κατασκευάζοντας μικρά αντικείμενα τέχνης, παράξενες φιγούρες, μερικές από τις οποίες έχουν μάτια που λάμπουν στο σκοτάδι.

^[2]Στο σπίτι τους εισβάλλει τον Ιούνιο του 2010 ο Παναγιώτης Ευαγγελίδης με μια κάμερα κι ένα λάπτοπ, περνάει μαζί τους τρεις-τέσσερις εβδομάδες και προκύπτει η ταινία «Τhey glow in the dark» (Λάμπουν στο σκοτάδι), που είχε εντυπωσιακή αποδοχή από κοινό και κριτικούς – βραβεύτηκε από τη FIPRESCI στο πρόσφατο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Στις 2 Μαΐου βγαίνει στον «Δαναό», αλλά όσοι βιάζεστε μπορείτε να πάτε σήμερα στο Ινστιτούτο Θερβάντες να τη δείτε στο πλαίσιο του 7ου Outview Film Festival.

Είναι το τρίτο ντοκιμαντέρ του Παύλου Ευαγγελίδη, έχουν προηγηθεί τα «Chip and Ovi» (2008) και «Η ζωή και ο θάνατος του Σέλσο Τζούνιορ» (2010). Ο σκηνοθέτης είναι, όμως, εξίσου γνωστός από τη λογοτεχνία του («Τα γυρίσματα του κεραυνού», «Κωνσταντίνος» κ.ά.), τα σενάριά του (η «Στρέλλα» φτάνει και περισσεύει) και από τις μεταφράσεις του (πολλές απευθείας από τα ιαπωνικά!). Πολυταξιδεμένος, κοσμοπολίτης και ανήσυχος, ο Ευαγγελίδης έκανε ξαφνικά στροφή στο σινεμά.

«Ημουν, πάντως, σινεφίλ από τα παιδικά μου χρόνια», λέει. Αποφάσισε, αυτοδίδακτος και άπειρος («εντάξει, είχα μια βιντεοκάμερα και τραβούσα») να κλείσει μέσα σε ταινίες τα πρόσωπα που του φαινόταν αδιανόητο να τα «κλέψει» για τη λογοτεχνία του, αυτά που δεν χωρούσαν σε λέξεις. «Κατά μια έννοια, για μένα το ντοκιμαντέρ ήταν μια συνέχεια της μυθοπλασίας. Οσοι νομίζουν ότι αυτό το κινηματογραφικό είδος καταγράφει την αντικειμενική πραγματικότητα κάνουν λάθος. Καμία σχέση. Πάνω στα κομμάτια αλήθειας που μου προσφέρει το θέμα μου, εγώ πλάθω τη δική μου ιστορία. Το ντοκιμαντέρ είναι πάντα η προσωπική ματιά-fiction του δημιουργού του», λέει.

Με κίνητρο την αγάπη

Δεν φοβάται μήπως έτσι προδίδει ή αλλοιώνει το θέμα του; «Οχι, γιατί το προσωπικό κίνητρο και κριτήριό μου είναι πάντα η αγάπη που νιώθω γι' αυτά τα πρόσωπα. Δεν θέλω να τα εκθέσω. Το αντίθετο. Με γοητεύουν τόσο πολύ που θέλω να τα δείξω και στους άλλους, να τα μοιραστώ μαζί τους».

Μέχρι τώρα έπεφτε «τυχαία» πάνω στα πρόσωπα που διάλεγε για τα ντοκιμαντέρ του. Με το «Τhey glow in the dark» τα πράγματα άλλαξαν. «Γνώριζα τον Μάικλ από τότε που ζούσε στην Αθήνα, 10-15 χρόνια πριν. Είχαμε χαθεί και ξαφνικά μου έστειλε από την Αμερική την αυτοβιογραφία του. Τη διάβασα, μου άρεσε πολύ και σκέφτηκα ότι θα 'θελα να κινηματογραφήσω το τώρα του. Την ύπαρξη του συγκατοίκου του, του Τζιμ, δεν την ήξερα. Οταν έφτασα Νέα Ορλεάνη, το ντοκιμαντέρ μοιράστηκε φίφτι-φίφτι μεταξύ τους».

Με ένα υποτυπώδες σενάριο στο μυαλό του παρακολούθησε, αλλά και πίεσε όπου χρειάστηκε, τους δυο φίλους να μιλήσουν με τόση ευγλωττία, ακρίβεια και ειλικρίνεια μπροστά στην κάμερα για όσα ζουν, έζησαν, θυμούνται, φοβούνται, τους ενώνουν. «Δεν είναι τυχαίοι άνθρωποι», λέει. «Ακόμα και ο Μάικλ, που ήταν παιδί του δρόμου, αυτομορφώθηκε, διάβαζε ό,τι έπεφτε στο χέρι του, από ελαφριά λογοτεχνία μέχρι Ντοστογιέφσκι». Τους άρεσε, άραγε, η τόσο αποκαλυπτική ταινία, που τους γυμνώνει, μεταφορικά και κυριολεκτικά; «Είχαν τα πάνω τους και τα κάτω τους. Ο Μάικλ, όμως, που ήρθε πρόσφατα στην Ελλάδα και γνώρισε κόσμο που του έλεγε καλά λόγια για το ντοκιμαντέρ, συγκινήθηκε».

Ο καθένας θα βρει τη δική του επαφή με την τόσο ανθρώπινη και βαθιά προσέγγιση του Ευαγγελίδη πάνω στο γερασμένο γκέι ζευγάρι. Ο ίδιος τι ήθελε πάνω απ' όλα να βγει από τη δουλειά του; «Αυτό που λέει και ο τίτλος. Οτι ακόμα και στο μεγαλύτερο σκοτάδι μπορείς να βρεις διαμάντια που να λάμπουν. Οτι δεν πρέπει να απορρίπτουμε κανέναν άνθρωπο από την πρώτη εικόνα του, πριν τον γνωρίσουμε και τον καταλάβουμε. Υπάρχουν, όμως, κι αυτοί που παίρνουν από την ταινία μαθήματα αισιοδοξίας και προσπάθειας».

Πώς τα κατάφερε και αντιστάθηκε στην κινηματογράφηση της Νέας Ορλεάνης, που βέβαια υπάρχει στην ταινία έστω σαν φόντο ή γλυκό συμπλήρωμα της καθημερινότητας των ηρώων του; «Δεν με ενδιέφερε. Υπάρχει, όμως, μια φράση του Μάικλ στην αρχή, που θα μπορούσε να γίνει βάση για ταινία… Οταν λέει πως η Νέα Ορλεάνη είναι ένας μεγάλος οχετός, ότι εδώ έρχονται αυτοί που έχουν τάση στην αυτοκαταστροφή….».

Και τώρα που το «Τhey glow in the dark» πήρε τον δρόμο του; Τον Σεπτέμβριο ο Παναγιώτης Ευαγγελίδης θα κυκλοφορήσει το νέο του μυθιστόρημα από τις εκδόσεις «Πολύχρωμος Πλανήτης», που ειδικεύονται στην γκέι, λεσβιακή και τρανσέξουαλ λογοτεχνία. Με το καλό.

[email protected]

info: η ταινία προβάλλεται απόψε στις 8 στο Ινστιτούτο Θερβάντες (Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα), screening room 1.