Aρθρο του δρος Αρεφ Αλομπέιντ και δρος Ευάγγελου Βενέτη (Ερευνητικό Πρόγραμμα Μέσης Ανατολής – ΕΛΙΑΜΕΠ)

^[1]Η θρησκευτική διάσταση της συριακής κρίσης είναι από τις πλέον σημαντικές τόσο για την έκβασή της όσο και για το μέλλον της Συρίας. Oι Σύροι πολίτες όλων των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων αντιμετωπίζουν σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες εξαιτίας των συγκρούσεων μεταξύ καθεστωτικών και αντικαθεστωτικών. Χιλιάδες είναι τα θύματα και οι τραυματίες, ενώ εκατομμύρια οι πρόσφυγες μέσα και έξω από τη χώρα. Οι Σύροι χριστιανοί εκτιμάται ότι αποτελούν το 10%-12% του συνολικού πληθυσμού της Συρίας. Προφανώς η θρησκευτική-πολιτιστική διάσταση του συριακού εμφυλίου είναι κομβικής σημασίας και χρειάζεται να αναδειχθεί περισσότερο στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο διεθνώς.

Οι χριστιανοί σε σχέση με τη μειονότητα των Αλαουιτών και το σουνιτικό ισλαμικό στοιχείο που επικρατεί στην κοινωνία αντιμετωπίζουν διαφορετικά διλήμματα στην στάση τους απέναντι στο καθεστώς Ασαντ, που κυβερνά εδώ και 43 χρόνια λόγω της σύνθεσης της ίδιας της χριστιανικής κοινότητας. Οι χριστιανοί χωρίζονται σε διάφορα δόγματα, όπως τους ορθοδόξους, καθολικούς, προτεστάντες, Λατίνους, Ασσυρίους και την εθνότητα των Αρμενίων.

Από τη μια υπάρχουν χριστιανοί που πήραν μέρος κατά του Ασαντ και κατέκριναν τις ενέργειες των κυβερνητικών δυνάμεων και από την άλλη υπάρχουν χριστιανοί που στηρίζουν το καθεστώς Ασαντ, θεωρώντας τον σωτήρα, και εκφράζουν την ανησυχία τους για το μέλλον των χριστιανών στη Συρία, φοβούμενοι την επικράτηση των ισλαμικών σκληροπυρηνικών που επιδιώκουν την επιβολή Ισλαμικού Χαλιφάτου στη μετά Ασαντ εποχή. Παρ' όλα αυτά, παρόμοια διττή στάση επικρατεί και στους κόλπους των άλλων κοινοτήτων της χώρας με πιο συμπαγή σύνθεση όπως των Δρούζων, Ισμαηλιτών, Κούρδων και άλλων.

Λόγω του ότι η συριακή κρίση έχει μετατραπεί σε πεδίο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ των περιφερειακών και των μεγάλων δυνάμεων, και του ότι η παραπληροφόρηση σχετικά με το τι συμβαίνει στη Συρία οργιάζει, η ανησυχία μιας μερίδας χριστιανών μήπως επαναληφθεί το ιρακινό σενάριο γίνεται καθημερινά πιο έντονη, ενώ ενισχύεται και τροφοδοτείται από τον δυτικό Τύπο. Στο πεδίο των μαχών, ο βομβαρδισμός από τις κυβερνητικές δυνάμεις μεγάλων αστικών κέντρων, που είναι υπό τον έλεγχο των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, δεν ξεχωρίζει τον μουσουλμάνο από τον χριστιανό, αλλά ούτε τις εκκλησίες από τα τζαμιά. Ενδεικτικό αυτού είναι ότι μέχρι στιγμής έχουν καταστραφεί 20 με 30 χριστιανικοί ναοί και τουλάχιστον 2.000 τζαμιά. Τα μεμονωμένα περιστατικά βίας κατά χριστιανών λαμβάνουν χώρα χωρίς να σημαίνει ότι αποτελούν το επίκεντρο των επιχειρήσεων στον συριακό εμφύλιο.

Από την άλλη πλευρά, λογική είναι η ανησυχία των χριστιανών της Συρίας λόγω της δυσμενούς κατάστασης για τους ομόθρησκούς τους στο Ιράκ και τη Λιβύη, μετά την αλλαγή καθεστώτος εκεί και την ανεξέλεγκτη δράση των Σαλαφιστών-Ουαχαμπιτών μαχητών κυρίως των ακραίων που ασπάζονται την ιδεολογία της Αλ Κάιντα. Οι τελευταίοι στηρίζουν την πολιτική διώξεων κατά των χριστιανών της Συρίας στο γεγονός ότι μέρος αυτών συνεργάζεται με το καθεστώτος της Δαμασκού, το οποίο θεωρούν εχθρό του Ισλάμ. Συνεπώς, κατά τον ιερό ισλαμικό νόμο, η συνεργασία με τον εχθρό του Ισλάμ συνεπάγεται την τιμωρία από τους μαχητές της πίστης.

Αν και είναι λογική η επικράτηση της θρησκευτικής ισλαμικής διάστασης της εξέγερσης δεδομένου ότι η πλειονότητα είναι μουσουλμάνοι σουνίτες, η διασφάλιση του μέλλοντος της χριστιανικής κοινότητας στη Συρία βασίζεται στη συμμετοχή των μελών της στη διαδικασία της αλλαγής καθεστώτος και της ανοικοδόμησης της χώρας στο πλαίσιο του αστικού κράτους. Τόσο για τους φιλελεύθερους αντικαθεστωτικούς όσο και για την κυβερνητική μερίδα της Συρίας, η αδράνεια ή η ουδετερότητα των χριστιανών έχει αρνητικές συνέπειες, διότι η οικοδόμηση της νέας Συρίας είναι ευθύνη όλων των πολιτών της. Οι χριστιανοί, ως βασικό συστατικό της συριακής κοινωνίας, είναι σε θέση να συμβάλουν θετικά για το μέλλον της χώρας τους στον πολιτικό, οικονομικό και αναπτυξιακό τομέα, λόγω της πολιτιστικής διασύνδεσής του με την ομόθρησκη Δύση.

Εν γένει η παρουσία των χριστιανών της Συρίας είναι σημαντική και αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του εμφυλίου στη Συρία. Οποια μερίδα στον πόλεμο κατορθώσει να συμπαρατάξει την πλειονότητα του πληθυσμού των χριστιανών, τότε θα έχει αυξημένες πιθανότητες επικράτησης λόγω της σημαντικής παρουσίας τους στην κρατική διοίκηση υπό τον Ασαντ.