Ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Σέφας Λουμίνα, πρότεινε τη δημιουργία ενός ταμείου», που θα βοηθήσει τους πολίτες να αγοράσουν τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας της χώρας

Στο στόχαστρό του βρέθηκε το επίδομα ανεργίας, που αφήνει τους δικαιούχους ανασφάλιστους όταν λήξει και καλύπτει μόλις 160.000 ανέργους, όταν μόνο τα τελευταία δύο χρόνια 633.996 άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους

Της Ιωάννας Σωτήρχου

^[1]Εναν απροσδόκητο διεθνή σύμμαχο βρήκε ο δοκιμαζόμενος ελληνικός λαός απέναντι στα σκληρά μέτρα λιτότητας που υφίσταται. Ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Σέφας Λουμίνα, διεμήνυσε σε κυβέρνηση και τρόικα ότι οι συμφωνίες δημοσιονομικής προσαρμογής πλήττουν σοβαρά τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα του ελληνικού πληθυσμού και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο που τα προστατεύει και το οποίο υποχρεούνται όλοι να σέβονται. Τράβηξε μάλιστα τη δική του «κόκκινη γραμμή» καλώντας κυβέρνηση και τρόικα να «βάλουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο επειδή είναι ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη».

«Υπάρχουν ισχυρές εναλλακτικές στην άκαμπτη λιτότητα» παρατήρησε, προτείνοντας την αύξηση των δημόσιων δαπανών για παραγωγικές επενδύσεις που ενδυναμώνουν την απασχόληση.

Προειδοποίησε ακόμη ότι οφείλεται ιδιαίτερη προσοχή στις ιδιωτικοποιήσεις οργανισμών κοινής ωφέλειας καθώς τυχόν αύξηση στην τιμή των υπηρεσιών που παρέχουν, όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία, θα μπορούσε να «αποκλείσει ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού από την πρόσβαση σε βασικά αγαθά», δεδομένης της μείωσης του εισοδήματός του. Πρότεινε μάλιστα τη δημιουργία ενός «ταμείου ενδυνάμωσης» που θα βοηθήσει «κατά προτίμηση» τους πολίτες να τις αγοράσουν μέσω συνεταιριστικών επιχειρήσεων για να διασφαλιστεί ο κοινωφελής χαρακτήρας τους.

Προσκεκλημένος της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να διερευνήσει τις επιπτώσεις του εξωτερικού χρέους και των σχετικών πολιτικών στην άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μίλησε για το «σημαντικό κοινωνικό κόστος που έχουν για τον πληθυσμό» και αναφέρθηκε στη διεύρυνση της φτώχειας, την «χωρίς προηγούμενο» αύξηση της ανεργίας, τη μειωμένη πρόσβαση σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η ασφάλιση, την έλλειψη στέγης και τις επιθέσεις εναντίον αλλοδαπών.

«Επείγει η προστασία των δικαιωμάτων των πιο ευάλωτων και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της φτώχειας που εξαπλώνεται», τόνισε δίνοντας τα στοιχεία της ανισότητας: το 10,37% των Ελλήνων ζουν σε συνθήκες ακραίας ένδειας, το 43,88% των παιδιών 0-17 χρόνων βιώνουν φτώχεια, ενώ πάνω από τους μισούς ανέργους (59,28%) είναι αντιμέτωποι με την αδυναμία επιβίωσης. Διόλου τυχαία η Ελλάδα «ηγείται» της ανέχειας στην ευρωζώνη αφού διατηρεί το υψηλότερο ποσοστό απόρων, το οποίο από το 21,3% το 2009 έφτασε στο 38% το 2012, φανερώνοντας ότι περισσότεροι από έναν στους τρεις Ελληνες έγιναν φτωχοί.

Eλλειμμα κοινωνικής αρωγής

Αναφέρθηκε εκτενώς στις περικοπές σε εισοδήματα, προνοιακά επιδόματα και συντάξεις που σε συνδυασμό με την αύξηση της φορολογίας και της ανεργίας διεύρυναν το κενό της κοινωνικής προστασίας. «Φαίνεται πως δίνεται προτεραιότητα στη συνέπεια προς τη δημοσιονομική σταθεροποίηση σε βάρος του ελληνικού λαού» δήλωσε, για να συμπληρώσει πως η «Ελλάδα παραμένει η μοναδική χώρα της ευρωζώνης στην οποία δεν υπάρχει ένα περιεκτικό σύστημα κοινωνικής αρωγής που να λειτουργεί σαν ένα τελικό δίχτυ προστασίας».

Στο στόχαστρό του βρέθηκε το επίδομα ανεργίας 12μηνης διάρκειας που αφήνει τους δικαιούχους ανασφάλιστους όταν λήξει και καλύπτει μόλις 160.000 ανέργους, όταν μόνο τα τελευταία δύο χρόνια πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι, 633.996 για την ακρίβεια, έχασαν τη δουλειά τους. Και θεώρησε ανεπαρκή τη χρηματοδότηση με 55 εκατ. ευρώ για την πιλοτική εφαρμογή, μόνο σε δύο περιοχές, του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος των μόλις 200 ευρώ τον μήνα.

Η δυσκολία πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας για τους πλέον ευάλωτους αλλά και οι πιέσεις που δέχεται δεδομένων των περικοπών σε προσωπικό και πόρους ήταν ένα ακόμη σημείο που επισήμανε κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων μετά το πέρας της αποστολής του. Απέδωσε μάλιστα την ενδυνάμωση των ρατσιστικών εξτρεμιστικών στοιχείων στην ύπαρξη ακριβώς αυτής της ρωγμής στο σύστημα κοινωνικής προστασίας, ρωγμή που επιτείνει η κρίση δυσανάλογα σε βάρος των πιο αδύναμων και των μεταναστών και γίνεται επιτακτικό να αντιμετωπιστεί το συντομότερο.

Καλά όλα αυτά, αλλά κατά πόσο μπορούν να δεσμεύσουν τη χώρα μας και την τρόικα ή να αποτρέψουν την ιδιωτικοποίηση για παράδειγμα των κοινωφελών οργανισμών;

«Η διεθνής νομοθεσία υποχρεώνει στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και όχι μόνο η κυβέρνηση αλλά και η τρόικα οφείλουν να τα υπολογίζουν όταν κάνουν διεθνείς συμφωνίες. Δεν μπορούν να αποφύγουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους» τόνισε διευκρινίζοντας ότι ακόμη και τράπεζες και επιχειρήσεις οφείλουν να σέβονται το διεθνές δίκαιο.

Εδωσε μάλιστα και ένα παράδειγμα: στο Μπουρούντι, όταν μια διεθνής τράπεζα αποφάσισε να ιδιωτικοποιήσει τις φυτείες καφέ, παρενέβη ο εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ για το δικαίωμα στο φαγητό εξηγώντας ότι αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τον πληθυσμό και κατάφερε να ανατρέψει την απόφαση…