Ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν ότι η θέση για σκληρή διαπραγμάτευση εντός της ευρωζώνης είναι απολύτως ρεαλιστική

→Οι συζητήσεις εντός της ευρωπαϊκής Αριστεράς σχετικά με το ευρώ και τη διαχείρισή του από τις ισχυρότερες οικονομίες φαίνεται να βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο και να κυριαρχούνται από αμηχανία

Του Νίκου Σβέρκου

Διατρέχοντας τις ευρωπαϊκές χώρες, το ρεύμα του «ευρωσκεπτικισμού» ή του «αντιευρωπαϊσμού» μοιάζει να ενισχύεται. Ωστόσο οι συζητήσεις εντός της ευρωπαϊκής Αριστεράς σχετικά με το ευρώ και τη διαχείρισή του από τις ισχυρότερες οικονομίες φαίνεται να βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο και να κυριαρχούνται από αμηχανία.

Στην Κύπρο η συζήτηση για το ευρώ σηματοδοτήθηκε από την πρόσφατη απόφαση του ΑΚΕΛ, που εκτιμούσε ουσιαστικά ότι έξοδος από τα μνημόνια σημαίνει πιθανότατα έξοδο από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, άρα ενδείκνυται η πραγματοποίηση μιας συντεταγμένης αποχώρησης της χώρας σε συνεννόηση με την ευρωπαϊκή ηγεσία. Αυτή η θέση διαμορφώθηκε υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες. Αφενός η Κύπρος πέρασε βίαια το κατώφλι των μνημονίων και αφετέρου στο «τιμόνι» της χώρας βρίσκεται μια κυβέρνηση που τυγχάνει της εύνοιας της Γερμανίας. Αν και ουδείς μπορεί να πει με σιγουριά αν πρόκειται για κίνηση τακτικής του ΑΚΕΛ, το σίγουρο είναι ότι με αυτή τη θέση δημιουργούνται δύο πόλοι, που ο καθένας ευελπιστεί να προσελκύσει τη λαϊκή υποστήριξη.

Kρίση χρέους 

Αυτή η θεώρηση του ΑΚΕΛ φέρνει στην επιφάνεια τις αντικρουόμενες απόψεις στο ΣΥΡΙΖΑ, με ηγετικά στελέχη του ελληνικού κόμματος να επιμένουν ότι η θέση για σκληρή διαπραγμάτευση εντός της ευρωζώνης είναι απολύτως ρεαλιστική, ενώ επισημαίνουν ότι το πρόβλημα της κρίσης χρέους πολλών χωρών δεν μπορεί να λυθεί με τη λογική «κάθε κράτος αντιμετωπίζει μόνο του τα προβλήματά του».

Η επιλογή όμως του κραταιού κόμματος της Κύπρου, μιας χώρας που κατέχει ελάχιστο ποσοστό στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ, αλλά αποτελεί κρίσιμο οικονομικό και γεωπολιτικό «πέρασμα», μπορεί να επηρεάζει ώς ένα βαθμό τη συζήτηση στον ευρωπαϊκό Νότο, ωστόσο οι πρόσφατες δηλώσεις τού άλλοτε ηγέτη του γερμανικού Die Linke, Οσκαρ Λαφοντέν, πιθανόν δημιουργούν νέα δεδομένα.

«Πρέπει να επανεισαχθούν ξανά εθνικά νομίσματα δίπλα στο ευρώ» δήλωσε σε συνέντευξή του σε τοπική εφημερίδα ο πρώην υπουργός των Σοσιαλδημοκρατών και συνιδρυτής του Die Linke και πρότεινε μάλιστα με προσωπικό του άρθρο να επανέλθει το παλιό ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα με το οποίο διαμορφώνονταν οι ισοτιμίες των εθνικών νομισμάτων και μέσω περιορισμών στην υποτίμηση ή την ανατίμησή τους επιτυγχάνονταν ισορροπίες μεταξύ των κρατών.

Αυτή η θέση του Λαφοντέν, που πάει κόντρα στην «κεντρική γραμμή» του κόμματος, πρέπει όμως να συνυπολογίζεται σε σχέση και με την πολιτική κατάσταση στη Γερμανία, αλλά και με τις εσωκομματικές συνθήκες. Η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, με την Ανγκελα Μέρκελ να προελαύνει υπερασπιζόμενη το σημερινό ευρώ. Την ίδια ώρα το Die Linke δημοσκοπικά χάνει δυνάμεις και φτάνει στο 8%, αναλυτές μιλούν ακόμα και για διεμβολισμό του από το νέο δεξιό αντιευρωπαϊκό κόμμα, ενώ το προηγούμενο διάστημα οι τοποθετήσεις του αριστερού κόμματος ενάντια στα πακέτα δανειοδότησης στις πιο αδύναμες ευρωπαϊκές οικονομίες δημιούργησαν ασφυκτικό κλοιό. Δεν είναι άσχετο επίσης το γεγονός ότι ο ίδιος ηγείται ατύπως μιας εσωκομματικής τάσης, που ενόψει του προγραμματικού συνεδρίου του κόμματος τον Ιούνιο, θέλει να εξασφαλίσει την ισχυρή παρουσία του.

Θα περίμενε κανείς στη Γαλλία, όπου ο υφέρπων «σοβινισμός» καλά κρατεί, η Αριστερά να κρατήσει σαφείς αποστάσεις από το ευρώ. Παρ' όλα αυτά, τόσο το γαλλικό Κ.Κ. όσο και το Μέτωπο της Αριστεράς περιορίζουν τον λόγο τους στην απόκρουση της πολιτικής λιτότητας και καταστροφής του κοινωνικού κράτους. Γι' αυτό και η αναφορά στο ευρώ του ηγέτη του Μετώπου, Ζαν Λικ Μελανσόν, προκάλεσε έκπληξη. «Εάν πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα στη λαϊκή κυριαρχία και σ' αυτήν του ευρώ, πρέπει να επιλέξουμε τον λαό» είπε ο πρώην σοσιαλιστής, αλλά ουσιαστικά πρόκειται για μια παραλλαγή της θέσης του ΣΥΡΙΖΑ «καμιά θυσία για το ευρώ», χωρίς μάλιστα να υπεισέρχεται περαιτέρω σε κάποια συνολική πρόταση.

Ερχόμενοι πάντως στις χώρες του Νότου, οι σχετικές τοποθετήσεις είναι σχεδόν παντελώς απούσες. Στην Ιταλία η ριζοσπαστική Αριστερά είναι πολυδιασπασμένη και αναζητά βηματισμό μετά την αποτυχία εισόδου της στην ιταλική Βουλή. Στην Πορτογαλία, το Κομμουνιστικό Κόμμα διατηρεί τη διαχρονική θέση ότι το μέλλον δεν βρίσκεται στην Ε.Ε., μοιραζόμενο τη θεώρηση του ΚΚΕ, ενώ το Αριστερό Μπλόκο αποκρούει λεκτικά τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, ενώ στελέχη του προωθούν συνεργασία με την αριστερή Σοσιαλδημοκρατία. Και στην Ισπανία, η Ενωμένη Αριστερά ακολουθεί τα κινήματα ενάντια στη λιτότητα, χωρίς να παράγει αιχμηρές θέσεις ενάντια στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα.

Είναι φοβική και ανίκανη η ευρωπαϊκή Αριστερά να συζητήσει ευρύτερα το ζήτημα του κοινού νομίσματος; Ή μήπως τα κόμματά της έχουν τοποθετηθεί ήδη; Ενιαία απάντηση δεν υπάρχει, καθώς αποδεικνύεται ότι η Αριστερά είναι δέσμια των εσωτερικών ανακατατάξεων και του συντηρητικού μετώπου υπέρ της εθνικής αναδίπλωσης.

[email protected]