ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Της Χριστίνας Πάντζιου

H Τουρκία βαδίζει σταδιακά αλλά σταθερά σε μια «ισλαμοποίηση» της κοινωνικής της ζωής

^[1]Η απόφαση ελήφθη και είναι οριστική και αμετάκλητη ώστε να αποκατασταθεί το ήθος και η τάξη και στους αιθέρες: οι Τουρκικές Αερογραμμές απαγόρευσαν στις αεροσυνοδούς τους να βάφουν χείλη και νύχια στα κόκκινα ή άλλα «προκλητικά χρώματα». Η τέταρτη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης ισχυρίζεται πως στόχος της οδηγίας για «μακιγιάζ σε παστέλ τόνους» είναι η καλύτερη επικοινωνία με τους επιβάτες, κάτι που «ευνοείται από ένα φυσικό look». Σύμφωνα με το επίσης αγνώστου επιστημονικής ορολογίας ανακοινωθέν της εταιρείας, «οι στολές των πληρωμάτων μας δεν περιλαμβάνουν το κόκκινο, το μπορντό, το φούξια κ.λπ., καθώς η χρήση κραγιόν και βερνικιού νυχιών σε αυτές τις αποχρώσεις επηρεάζει την οπτική ακεραιότητα».

Στην πραγματικότητα, λένε οι επικριτές του μέτρου, δεν πρόκειται παρά για αντανάκλαση της συντηρητικοποίησης όλων των τομέων της τουρκικής ζωής που απορρέει από τις κυβερνητικές πολιτικές. Πράγματι, στα χρόνια της διακυβέρνησής του, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει άρει πολλούς από τους περιορισμούς τους οποίους είχε επιβάλει το κοσμικό κράτος όσον αφορά τη δημόσια έκφραση της θρησκευτικής πίστης, ανάμεσά τους και την απαγόρευση της χρήσης μαντίλας. Δεν έλειψαν όσοι ενέκριναν αυτές τις πολιτικές όχι μόνο ως μια προσπάθεια αναχαίτισης του ακραίου ισλαμισμού αλλά και βελτίωσης της θέσης των γυναικών, οι οποίες, επιθυμώντας λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων να φέρουν μαντίλα, αποκλείονταν από δημόσιες υπηρεσίες ή πανεπιστήμια. Αλλά συγχρόνως οι επικριτές τους επεσήμαναν πως η Τουρκία βαδίζει σταδιακά αλλά σταθερά σε μια «ισλαμοποίηση» της κοινωνικής της ζωής.

«Αυτές οι αποφάσεις καθρεφτίζουν την επιθυμία των επιχειρηματιών να προσαρμόσουν την εικόνα της εταιρείας τους σε ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις. Η Τουρκία έχει μεταμορφωθεί σε ένα λιγότερο κοσμικό και περισσότερο θρησκευτικό κράτος», λέει ο πρόεδρος του συνδικάτου των εργαζομένων στις αερογραμμές Hava-Is, Ατιλάι Αϊτσίν. Ηδη οι Τουρκικές Αερογραμμές κατάργησαν την απαγόρευση της μαντίλας εδώ και ένα χρόνο και πολλές υπάλληλοι στα γραφεία ή οι συνοδοί εδάφους την χρησιμοποιούν. Πρόσφατα, μάλιστα, η εταιρεία παρουσίασε φυλλάδιο με πρόταση για στολή αεροσυνοδών οθωμανικού στιλ με φορέματα έως τους αστραγάλους, η οποία, έπειτα από το σκάνδαλο που προκάλεσε, εγκαταλείφθηκε.

Το μέτρο αλλά και οι αιτιάσεις της εταιρείας που υπονοούν ότι τα κόκκινα χείλη και νύχια μπορεί να αφυπνίσουν επικίνδυνες σεξουαλικές ορμές στους αιθέρες έχουν προκαλέσει πληθώρα σχολίων στο twitter. «Απαγορεύουν κραγιόν και βερνίκι νυχιών που χρησιμοποιούμε επί χρόνια χωρίς ποτέ να έχει υπάρξει “πρόβλημα επικοινωνίας ή παρενόχλησης από τους επιβάτες”» λέει η 30χρονη αεροσυνοδός Ασλί Γκοκμέν, που έχασε τη δουλειά της μαζί με άλλους 300 εργαζομένους έπειτα από συνδικαλιστική κινητοποίηση. Κι ένας επιβάτης προσθέτει: «Είναι παράλογο. Ποτέ δεν έχω ακούσει για κάποιο αεροσκάφος που συνετρίβη λόγω των κόκκινων χειλιών μιας αεροσυνοδού».

……………………………………………………………

Το δικαίωμα της επιλογής

Η ενημέρωση για οτιδήποτε σχετίζεται με αμβλώσεις είναι παράνομη

^[2]Κινδυνεύουν με κάθειρξη μέχρι 14 έτη για το «έγκλημα» της ανάληψης εκστρατείας ενημέρωσης με στόχο να βοηθήσουν τις περίπου 11 Ιρλανδές που κάθε ημέρα αναγκάζονται να ταξιδεύουν στη Βρετανία για να κάνουν μια άμβλωση. Οι ακτιβίστριες πλημμυρίζουν καφετέριες, παμπ, κλαμπ, δημόσιες τουαλέτες με φυλλάδια όπου υπάρχουν λεπτομέρειες για βρετανικές οργανώσεις που ενημερώνουν για τις εναλλακτικές που έχουν, κλινικές αμβλώσεων και ιστότοπους από τους οποίους μπορεί να προμηθευτούν τα χάπια της επόμενης ημέρας.

Η καμπάνια άρχισε λίγο μετά τον θάνατο της Σαβίτα Χαλαπανάβαρ το περασμένο φθινόπωρο, όταν οι γιατροί –επικαλούμενοι τη σχετική νομοθεσία- αρνήθηκαν να της κάνουν άμβλωση, με αποτέλεσμα να πεθάνει από σηψαιμία. Και τώρα μπαίνει σε μια πιο δυναμική φάση αφότου η κυβέρνηση ενέκρινε προς κατάθεση στο Κοινοβούλιο νόμο ο οποίος εξακολουθεί να περιορίζει αυστηρά τις αμβλώσεις στην Ιρλανδία.

Σύμφωνα με αυτόν, η ενημέρωση για οτιδήποτε σχετίζεται με αμβλώσεις είναι παράνομη και μπορεί να τιμωρείται με έως και 14 χρόνια φυλακής, ενώ δεν προβλέπει καμιά ειδική ρύθμιση για τις περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας ή διακοπής κύησης σε περιπτώσεις θανατηφόρων εμβρυϊκών ανωμαλιών. Μόνη πρόβλεψη είναι για τις περιπτώσεις που παρατηρούνται αυτοκτονικές τάσεις στις γυναίκες λόγω ανεπιθύμητης κύησης, όταν και πρέπει να αξιολογηθούν από έως και δύο τριμελείς επιτροπές ειδημόνων που ομόφωνα να συναινέσουν στον τερματισμό της κύησης. Εως τότε, λένε στον «Γκάρντιαν» οι ακτιβίστριες, μπορεί και να έχουν αυτοκτονήσει.

Η βάση του νέου σχεδίου νόμου είναι απόφαση που έλαβε το Ανώτατο Δικαστήριο πριν από 21 χρόνια και οι διαδοχικές κυβερνήσεις ουδέποτε εφάρμοσαν. Αφορούσε μια 14χρονη κοπέλα που έμεινε έγκυος ύστερα από βιασμό και ήθελε να αυτοκτονήσει επειδή δεν της επέτρεπαν να κάνει άμβλωση. Η Υπόθεση Χ, όπως έμεινε στα δικαστικά χρονικά, έληξε, με το κράτος να χάνει τη δικαιοδοσία να εξαναγκάσει το παιδί να παραμείνει στην Ιρλανδία και να φέρει στον κόσμο τον καρπό του βιασμού του. Και το βέβαιο είναι, όπως καταγγέλλουν γυναικείες οργανώσεις, πως και ο νέος περιοριστικός νόμος, «δεν πρόκειται να σταματήσει τα ταξίδια αμβλώσεων στη Βρετανία, αφού δεν αντιμετωπίζει τις απειλές στην ψυχική και σωματική υγεία των γυναικών αλλά και ζευγαριών από μια ανεπιθύμητη κύηση».

…………………………………………………………….

Πόσες γυναίκες θα δουν την καμπάνια; 

^[3]Η μάχη ενάντια στη βία κατά των γυναικών έφτασε στους δρόμους της Σαουδικής Αραβίας με την πρώτη καμπάνια στην ιστορία του υπερσυντηρητικού βασιλείου που ενθαρρύνει τις γυναίκες να καταγγείλουν την οικογενειακή βία. Με σύνθημα «Ο,τι κρύβεται είναι χειρότερο», η αφίσα της καμπάνιας, που αποτελεί πρωτοβουλία του ιδρύματος Βασιλιάς Τζαλέντ, δείχνει μια γυναίκα με το πρόσωπο καλυμμένο με μαύρη νικάμπ και το ένα της μάτι μελανιασμένο.

Μια εικόνα υποβλητική που επιδιώκει την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, αλλά και την υιοθέτηση νομοθεσίας κατά της οικογενειακής βίας, την οποία εκπόνησε το Ιδρυμα και ήδη έχει τη συναίνεση του Συμβουλίου της Σούρα. Η καμπάνια μιλά για μια καλά κρυμμένη μάστιγα της σαουδαραβικής κοινωνίας.

Ερευνα της Εθνικής Ενωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποκάλυψε ότι το 93% των παντρεμένων γυναικών έχουν υπάρξει θύματα, ενώ μόλις το 13% έχει καταγγείλει την επίθεση. Η αρθρογράφος Σαμάρ Φατανί πρόσφατα αποκάλυψε πως μία στις έξι γυναίκες έχει βιώσει σωματική, λεκτική ή συναισθηματική βία και το 90% των θυτών είναι σύζυγοι ή πατέρες τους.

Ωστόσο, είναι αβέβαιο αν τελικά οι γυναίκες -αποδέκτες της θετικής κατά τα άλλα καμπάνιας που έγινε είδηση στα διεθνή μέσα- θα μπορέσουν να τη δουν χωρίς την άδεια κάποιου άνδρα. Το βασίλειο απαγορεύει στις γυναίκες να οδηγούν, να ταξιδεύουν χωρίς τη συνοδεία άνδρα ή να ανοίγουν τραπεζικούς λογαριασμούς και να εργάζονται χωρίς την άδεια κάποιου αρσενικού συγγενή τους που αναλαμβάνει ρόλο κηδεμόνα τους. Στον Δείκτη Ανισότητας Φύλου του Οικονομικού Φόρουμ του 2009 η Σαουδική Αραβία κατατάχθηκε 130η σε 134 χώρες.

Ετσι, πέρα από τον επικοινωνιακό της αντίκτυπο, όπως τονίζει η Σαμία Αλ Γκάμντι, ψυχολόγος και ιδρύτρια της «Κοινωνίας για την Προστασία της Οικογένειας», η αποτελεσματικότητα της καμπάνιας ναρκοθετείται από «το κοινωνικό σύστημα που αποδέχεται το δικαίωμα των ανδρών να κυβερνούν και ελέγχουν δίχως κανέναν περιορισμό τις γυναίκες. Οσο αυτό θα ισχύει, ανάλογες καμπάνιες δεν θα σημαίνουν και πολλά για την αλλαγή των συνθηκών ζωής τους».