Του Γιώργου Τσιάρα

^[1]Στον αέρα τίναξε χτες τις προεδρικές εκλογές της 14ης Ιουνίου το Συμβούλιο των Φρουρών του Συντάγματος του Ιράν, με την απόφασή του -κατ΄εντολή φυσικά της ανώτατης ιεραρχίας- να αποκλείσει από τις κάλπες τον πρώην πρόεδρο Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί και τον Εσφαντιάρ Ραχίμ Μασαϊέ, ένα στενό συνεργάτη του απερχόμενου προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.

Ετσι από τους… 686 υποψήφιους άδεια για να διεκδικήσουν την προεδρία έλαβαν τελικά μόνο οχτώ (!), οι περισσότεροι σκληροπυρηνικοί υποστηρικτές του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, του αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Για την ιστορία, στις προηγούμενες εκλογές είχαν εγκριθεί 4 σε σύνολο 450! Ανάμεσα στους εγκριθέντες ξεχωρίζουν οι Σαΐντ Τζαλίλι, που θεωρείται «πουλέν» του Χαμενεΐ και έχει διαπραγματευτεί στο παρελθόν το πυρηνικό ζήτημα με τους δυτικούς (γεγονός ιδιαίτερα χρήσιμο εν όψει του δύσκολου πυρηνικού «παζαριού» που βρίσκεται σε εξέλιξη), και ο δημοφιλής αλλά υπερ-συντηρητικός δήμαρχος της Τεχεράνης, Μοχάμεντ Μπακέρ Καλιμπάφ.

Ο αποκλεισμός του Ραφσαντζανί αποτελεί σοκ για τους Ιρανούς μεταρρυθμιστές, αφού ο 78χρονος πρώην πρόεδρος (από το 1989 έως το 1997) κατέβηκε στις εκλογές κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, προκειμένου να εκφράσει –ελλείψει άλλου- το πιο «προοδευτικό» και «κοσμικό» κομμάτι της ιρανικής κοινωνίας. Οσους δηλαδή Ιρανούς υποστήριξαν στις προηγούμενες εκλογές, το 2009, το λεγόμενο «πράσινο κίνημα» που ως γνωστόν κατεστάλη βιαίως, ενώ οι δυο ηγετικές του προσωπικότητες, ο Μεχντί Καρουμπί και ο Μιρ Χουσεΐν Μουσαβί, εξακολουθούν να τελούν σε κατ' οίκον περιορισμό.

Ο αποκλεισμός του αφήνει «ορφανό» έναν ολόκληρο πολιτικό χώρο. Αν και θεωρείται γενικά μετριοπαθής –και κατά πολλούς… διαπλεκόμενος λόγω των στενών σχέσεών του με τη Δύση και της μεγάλης προσωπικής περιουσίας του- ο Ραφσατζανί έχει πολλές συμπάθειες στο προοδευτικό στρατόπεδο, αφού έχει ταχθεί επανειλημμένως υπέρ μιας «προσέγγισης» με τον υπόλοιπο κόσμο μέσα από ένα σταδιακό, κινεζικού τύπου άνοιγμα της χώρας προς τα έξω. Ταυτόχρονα ο Ραφσαντζανί απολαμβάνει τη δημόσια υποστήριξη του διαδόχου του στο προεδρικό αξίωμα, του προοδευτικού ιερωμένου Μοχάμαντ Χαταμί.

Αντίθετα ο αποκλεισμός του Μασαϊέ, που υπήρξε τα τελευταία χρόνια κυριολεκτικά το «δεξί χέρι» του Αχμαντινετζάντ, αποτελεί προσωπική βολή κατά του απερχόμενου ηγέτη, ο οποίος ξεκίνησε μεν την πολιτική του καριέρα ως ευνοούμενος του Χαμενεΐ, κόντρα στον Χαταμί και τους «πράσινους», αλλά στην πορεία έπεσε σε δυσμένεια και τώρα αντιμετωπίζεται με ανοιχτή εχθρότητα από την ιεραρχία. Ετσι από τα τρία «στρατόπεδα» των εκλογών τελικά θα εκπροσωπηθεί στις κάλπες μόνο ένα, αυτό του ανώτατου ηγέτη.