ΗΠΑ Στην πολυαναμενόμενη ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμυνας ο πρόεδρος σκιαγράφησε την αντιτρομοκρατική πολιτική του και έταξε τον περιορισμό της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών με απόφαση πλέον του στρατού και όχι της CIA

Της Ελλης Πάνου

^[1]

Σε μια προσπάθεια να επαναπροσδιορίσει τους κανόνες του πολέμου που έχει καθορίσει τις αμερικανικές προτεραιότητες στην εξωτερική πολιτική μετά την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά και να αποσπάσει την προσοχή της κοινής γνώμης κι από τα πρόσφατα εσωτερικά σκάνδαλα που βαραίνουν την κυβέρνησή του, ο Μπαράκ Ομπάμα θέλησε να σκιαγραφήσει χθες τη νέα φάση στην αντιτρομοκρατική πολιτική του.

Στην πολυαναμενόμενη ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμυνας, ο Αμερικανός πρόεδρος υπερασπίστηκε την ευρεία χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, υποστηρίζοντας ότι είναι απόλυτα νόμιμη, σύμφωνα με τους αμερικανικούς και τους διεθνούς νόμους. Αφησε όμως να εννοηθεί ότι θα περιορίσει τη δράση τους, που έχει αμφισβητηθεί έντονα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό.

Aλλο νόμιμη, άλλο ηθική

«Το να λέει κανείς ότι μια στρατιωτική τακτική είναι νόμιμη ή αποτελεσματική, δεν σημαίνει ότι είναι σοφή ή ηθική σε κάθε περίπτωση», είπε υπογραμμίζοντας ότι στο εξής τα μη επανδρωμένα θα χρησιμοποιούνται μόνον όταν είναι άμεση η απειλή και όταν θα είναι «σχεδόν βέβαιο» ότι δεν κινδυνεύει η ζωή αμάχων, τον πρώτο λόγο θα έχει πλέον το Πεντάγωνο -που λογοδοτεί στο Κογκρέσο- κι όχι η CIA, κι άφησε να εννοηθεί ότι θα συγκροτηθεί μυστικό σώμα, κάποιου είδους δικαστήριο ή μια ανεξάρτητη αρχή, που θα πρέπει να υπογράφει τις σχετικές διαταγές. Η CIA -που έχει επιβλέψει τον πόλεμο με τα μη επανδρωμένα στο Πακιστάν κι αλλού- θα παραδώσει σταδιακά τα ηνία στον στρατό, στη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου έξι μηνών και όπως γράφουν οι New York Times, σκοπεύει να επικεντρωθεί «στην κατασκοπία, τη συγκέντρωση πληροφοριών και την ανάλυση».

«Ούτε εγώ ούτε κανένας άλλος πρόεδρος θα μπορούμε να υποσχεθούμε την ολοκληρωτική ήττα της τρομοκρατίας, ο κίνδυνος πάντα θα υπάρχει», είπε ο Ομπάμα, τονίζοντας ότι η απειλή έχει εξελιχθεί σε ένα πιο περίπλοκο μωσαϊκό από συνεργαζόμενες ομάδες και ντόπιους τρομοκράτες, όπως οι βομβιστές της Βοστόνης. Και σημείωσε ότι οι ΗΠΑ «θα σεβαστούν την ανεξαρτησία των άλλων χωρών», ότι επιθέσεις από αέρος θα γίνονται μόνον όταν ο ύποπτος τρομοκράτης δεν είναι δυνατόν να συλληφθεί και τα πλήγματα θα περιοριστούν κατά στόχων που έχουν άμεση σχέση με την Αλ Κάιντα.

Ανανεώνοντας την υπόσχεσή του να κλείσει τις φυλακές του Γκουαντάναμο, ο Ομπάμα έθιξε μία από τις πιο προβεβλημένες υποσχέσεις που δεν τήρησε. Ανέλαβε το 2009 δηλώνοντας ότι θα κλείσει μέσα σε έναν χρόνο τις εγκαταστάσεις στην Κούβα, που έχουν γίνει σύμβολο της αμερικανικής ανηθικότητας στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», αλλά το Κογκρέσο αρνήθηκε να τον στηρίξει κι αυτός εγκατέλειψε την προσπάθεια.

Αγκάθι το Γκουαντάναμο

Με 166 κρατούμενους σήμερα να παραμένουν στο Γκουαντάναμο, ο Ομπάμα υποστήριξε χθες ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να μειώσει τον πληθυσμό, διορίζοντας αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να επιβλέψει το πρόγραμμα, μια θέση που ήταν κενή από τον Ιανουάριο.

Παρότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει την εξουσία να λάβει μόνος του την απόφαση, ανακοίνωσε από την πλευρά του την άρση του μορατόριουμ στη μεταγωγή κρατουμένων που κατάγονται από την Υεμένη πίσω στην πατρίδα τους και κάλεσε το υπουργείο Αμυνας να ορίσει το μέρος όπου θα μπορεί να λειτουργήσει στρατοδικείο για όσες περιπτώσεις κρίνεται σωστό. «Το Κογκρέσο πρέπει να άρει τις αντιρρήσεις του προκειμένου να κλείσει το Γκουαντάναμο», είπε ο Ομπάμα, «και η μόνη δικαιολογία που θα έχει τώρα θα είναι αποκλειστικά λόγοι πολιτικής».

Την ομιλία του Ομπάμα διέκοψε πολλές φορές μια γυναίκα, στέλεχος της αντιπολεμικής οργάνωσης «Pink Code», η Μεντέα Μπέντζαμιν, η οποία τον κάλεσε να ζητήσει συγγνώμη από τους μουσουλμάνους και να αποζημιώσει τις οικογένειες των αθώων θυμάτων, αφού όπως είπε «τέτοιες κινήσεις θα κάνουν τις ΗΠΑ πιο ασφαλείς».