Με συμφωνία της φιλελεύθερης κυβέρνησης της Μπογκοτά και των αριστερών ανταρτών της οργάνωσης FARC

Της Βίκυς Καπετανοπούλου

^[1]

^[2]

Yπό την πίεση να παρουσιάσουν αποτελέσματα μετά από έξι μήνες εντατικών διαπραγματεύσεων στην Κούβα, η φιλελεύθερη κυβέρνηση της Μπογκοτά και οι αριστεροί αντάρτες της οργάνωσης FARC ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε κατ' αρχήν συμφωνία για το καίριο, όσο και χρονίζον, ζήτημα της αγροτικής μεταρρύθμισης στην Κολομβία, φέρνοντας ένα βήμα πιο κοντά την αίσια έκβαση των ειρηνευτικών συνομιλιών και τον τερματισμό του αμείλικτου ακήρυχτου πολέμου μεταξύ στρατού και ανταρτών, που μαίνεται εδώ και μισό αιώνα με δεκάδες χιλιάδες θύματα. Πρώτος στόχος η «ριζική μεταμόρφωση» της -ρημαγμένης λόγω των εχθροπραξιών- υπαίθρου μέσω της αναδιανομής αγροτικής γης σε ακτήμονες και σε φτωχούς κατοίκους, που θα βάλει επιτέλους τέλος στις κραυγαλέες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες στην αιματοβαμμένη αυτή χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας γης και η αναδιανομή καλλιεργήσιμων εκτάσεων βρίσκονται στον πυρήνα του «μανιφέστου» των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (Revolutionary Armed Forces of Colombia – FARC), του μαρξιστικού κινήματος που ιδρύθηκε το 1964 και κήρυξε το αντάρτικο κατά της κυβέρνησης στο όνομα του αγώνα υπέρ των ντόπιων χωρικών. 49 χρόνια μετά, λίγο πάνω από το 1% των γαιοκτημόνων κατέχει το 52% των αγροκτημάτων της χώρας, σύμφωνα με στοιχεία του Προγράμματος Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Καλλιεργείται μόνο το 22% των γόνιμων εδαφών, ενώ 6.5 εκατομμύρια εκτάρια γης εγκαταλείφθηκαν ή άλλαξαν χέρια διά της βίας μεταξύ 1985 και 2008, ως αποτέλεσμα των συγκρούσεων.

Στο πλαίσιο της εξαγγελθείσης μεταρρύθμισης, το κράτος θα δημιουργήσει μια «τράπεζα γης», μέσω της οποίας θα γίνει η αναδιανομή των εδαφών. Οι νέοι αγρότες θα λάβουν δάνεια, τεχνική κι εμπορική υποστήριξη, νομική και αστυνομική προστασία για τα χωράφια τους. Οι ιδιώτες δεν θα χάσουν τις περιουσίες τους, έσπευσε να διευκρινίσει ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης. Ωστόσο, πολλά βασικά σημεία δεν έχουν ξεκαθαρίσει, όπως ο ακριβής αριθμός των εκταρίων που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα, ενώ και οι δύο πλευρές τόνισαν ότι θα τεθεί σε εφαρμογή μόνον αν επιτευχθεί μια συνολική συμφωνία ειρήνευσης.

Επόμενο αγκάθι στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων, που ξεκινούν και πάλι στις 11 Ιουνίου, είναι η πολιτική συμμετοχή των ανταρτών στα κοινά. Μ' άλλα λόγια, ο τρόπος με τον οποίον η FARC θα μετατραπεί από ένοπλη ομάδα 8.000 μαχητών σε ένα πολιτικό κίνημα με νομική υπόσταση. Παρόμοιες απόπειρες στο παρελθόν στέφθηκαν από παταγώδη αποτυχία, ενώ τα 2/3 των Κολομβιανών δεν θα ήθελαν μέλη της οργάνωσης να εισέλθουν στην πολιτική αρένα, ακόμη και μετά τον αφοπλισμό της, σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο.

Μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης πιστεύει ότι οι αντάρτες πρέπει να λογοδοτήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης για εγκλήματα πολέμου, όπως δολοφονίες, απαγωγές, εκβιαστική είσπραξη λύτρων και εμπλοκή στο εμπόριο ναρκωτικών, που «ανθεί» στη χώρα. Οι αντάρτες αντιτείνουν ότι είναι μεν διατεθειμένοι να «επανεξετάσουν» τυχόν «λάθη» που διέπραξαν στο παρελθόν, απορρίπτουν όμως κατηγορηματικά κάθε πιθανή δίωξη εκ μέρους ενός κράτους, εναντίον του οποίου ξεσηκώθηκαν θεμιτά -όπως λένε- λόγω της διάχυτης διαφθοράς, της καταπίεσης και της εγκατάλειψης του κολομβιανού λαού στην τύχη του.