ΚΟΛΟΜΒΙΑ Κυβέρνηση και αντάρτες συμφώνησαν για το πώς θα αναπτυχθεί η απόλυτα καθυστερημένη ύπαιθρος, αλλά υπάρχουν σκιές ως προς τη συμετοχή του FARC στην πολιτική ζωή 

Της Χριστίνας Πάντζου

^[1]Η πρόσφατη συμφωνία της κυβέρνησης της Κολομβίας και των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων (FARC) για την αγροτική μεταρρύθμιση αποτελεί ένα πρώτο δειλό θετικό βήμα σε μια ειρηνευτική διαδικασία που απέχει πολύ –χρονικά και ουσιαστικά- από τη στιγμή των πανηγυρισμών. Χαιρετίστηκε πάντως από τη διεθνή κοινότητα (ακόμη και από αιώνιους αντιπάλους, όπως η Κούβα και οι ΗΠΑ) αλλά και στο εσωτερικό της χώρας από ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων, εκτός των πολιτικών συμμάχων του πρώην προέδρου Ουρίμπε, ο οποίος επέκρινε τη συμφωνία ως «επιβράβευση των τρομοκρατών».

Στην πραγματικότητα, αυτό που συμφωνήθηκε είναι μια διακήρυξη αρχών για μεταρρυθμίσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί το όλο και μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στη σχετική ανάπτυξη των πόλεων και την απόλυτη καθυστέρηση των αγροτικών περιοχών, με ενίσχυση των υποδομών, κοινωνικά προγράμματα, διανομή γης στους ακτήμονες αλλά και επιστροφή της ιδιοκτησίας των εκατομμυρίων εκτοπισμένων του πολέμου, την οποία οικειοποιήθηκαν ιδίως οι παραστρατιωτικοί και οι μεγαλογαιοκτήμονες.

Το αν αυτή η διακήρυξη αρχών θα σταθεί αρκετή για να λυθεί το αγροτικό ζήτημα – το οποίο στάθηκε αφορμή πριν από 49 χρόνια για τη δημιουργία των FARC και το ξέσπασμα του εμφύλιου σαν απάντηση στην κρατική βία-, θα φανεί στο επόμενο διάστημα όταν θα συζητηθούν λεπτομερώς τα συγκεκριμένα μέτρα για την υλοποίησή της, ιδίως όσον αφορά τις προτάσεις για την αλληλέγγυα και συνεταιριστική οικονομία, τη δημιουργία ειδικών ζωνών αυτοδιαχειριζόμενων από τους αγρότες και την αναδιανομή της γης σε μία χώρα όπου το 52% των αγροτικών εδαφών ανήκει στο 1,15% του πληθυσμού.

Προηγουμένως θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία στα υπόλοιπα πέντε σημεία των διαπραγματεύσεων, με σημαντικότερο τη συμμετοχή των FARC στην πολιτική ζωή της χώρας. Ακανθώδες ζήτημα μετά την τραυματική εμπειρία του 1984 όταν, έπειτα από συμφωνία «εκεχειρίας και ειρήνης» μεταξύ ανταρτών και κυβέρνησης, επιχειρήθηκε κάτι ανάλογο με την ίδρυση του Πατριωτικού Μετώπου, του οποίου δύο προεδρικοί υποψήφιοι, 8 γερουσιαστές, 13 βουλευτές, 70 δημοτικοί σύμβουλοι, 11 δήμαρχοι και χιλιάδες μέλη δολοφονήθηκαν από το στρατό, τους παραστρατιωτικούς και τους ναρκεμπόρους.

Αυτή η εμπειρία σκιάζει με δυσπιστία τις διαπραγματεύσεις, έστω και αν οι FARC έχουν δηλώσει ότι «δεν θα σηκωθούμε από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέχρι να εξασφαλίσουμε την ειρήνη». Τα εργατικά συνδικάτα καταγγέλλουν την κυβέρνηση Σάντος για υποκρισία, τονίζοντας ότι «συνομιλεί με τους πάντες και δεν τηρεί τις υποσχέσεις της απέναντι σε κανέναν» και ότι διαπραγματεύεται την ειρήνη συνεχίζοντας τον πόλεμο.

Η Ενωση Εκπαιδευτικών ASODEGUA καταγγέλλει ότι η κυβέρνηση, η οποία πρόσφατα ανακοίνωσε πως αυξάνει τις στρατιωτικές της δαπάνες και διαθέτει πλέον 50 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, προετοιμάζεται για εκτεταμένους βομβαρδισμούς τις ορεινές περιοχές, ενώ δημοσιεύματα αποκαλύπτουν πως τέτοια αεροσκάφη ήδη συμμετείχαν σε βομβαρδισμούς στο Πουτουμάγιο και την Αράουκα.

Αυτό και μόνο το παράδειγμα καταδεικνύει ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που αποτελούν τροχοπέδη για μια απρόσκοπτη πολιτική λύση.