Της Χαράς Τζαναβάρα

^[1]Η ομόφωνη έγκριση του Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων στην πεζοδρόμηση των οδών Θεάτρου και Διπλάρη ανοίγει επιτέλους τον δρόμο για να προχωρήσει ένα κυβερνητικό «θα». Μιλάμε για την κατ' ευφημισμόν πλατεία Θεάτρου, έναν χώρο πλάτους μόλις 20 μέτρων και μήκους 60 μέτρων, που στην πραγματικότητα είναι άσφαλτος και υπαίθριο πάρκινγκ.

Το πρόγραμμα ανάπλασης, που σέρνεται στα γρανάζια της γραφειοκρατίας από τα μέσα του 2010, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα ώστε να αναβαθμιστεί το «Γεράνι», η πιο προβληματική γειτονιά στην καρδιά της της πρωτεύουσας.

Η μελλοντική πλατεία, που περικλείεται από τις οδούς Μενάνδρου, Σοφοκλέους, Σωκράτους και Ευριπίδου, οφείλει την ονομασία της στο ιστορικό Θέατρο Μπούκουρα, που έχει κατεδαφιστεί από τον Μεσοπόλεμο.

Στη θέση του έχει χτιστεί το συγκρότημα της Διπλαρείου, όπου στεγαζόταν έως πρόσφατα η Πολεοδομία του Δήμου Αθηναίων. Βρίσκεται στα όρια της αρχαίας και της μεσαιωνικής πόλης, πάνω σε τμήματα του Θεμιστόκλειου τείχους και του τείχους Χασεκή, όπως έδειξαν οι ανασκαφικές έρευνες.

Περασμένα μεγαλεία, καθώς η σύγχρονη εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Συνυπάρχουν, κάθε άλλο παρά αρμονικά, ιερόδουλες και τοξικοεξαρτημένα άτομα, αποθήκες παραεμπορίου και μαγαζάκια οικονομικών μεταναστών, αλλά και μικρές γωνιές με μπαχαρικά. Με την πεζοδρόμηση θα εξασφαλιστούν 4,5 στρέμματα κοινόχρηστου χώρου.

«Η παρέμβαση γίνεται σε μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη περιοχή και δεν έχουμε ψευδαισθήσεις ότι αρκεί η πολεοδομία για να αντιμετωπιστούν τα σύγχρονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα», δήλωσε στην «Εφ.Συν.» η πολεοδόμος Ντόρα Γαλάνη, πρόεδρος της Εταιρείας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων (ΕΑΧΑ), που έχει την ευθύνη για τον σχεδιασμό και τα έργα ανάπλασης. Το πρώτο βήμα έγινε με τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και την απονομή των βραβείων.

Να κατοικηθεί πάλι

Η αρχιτεκτονική ομάδα των Ματθαίου Παπαβασιλείου και Βαλεντίνας Καρβουτζή, με συνεργάτες τις Αγγελική Ζούνα και Νατάσα Χολή, που πήρε το πρώτο βραβείο, ανήκει στη γενιά των σαραντάρηδων και έχει στο ενεργητικό της διακρίσεις και σε άλλους διαγωνισμούς. «Σκεφθήκαμε ότι σε μια περιοχή υπό κατάρρευση μόνο η φύση μπορεί να δώσει το μήνυμα της αναγέννησης», μας είπε ο Μ. Παπαβασιλείου.

Και επειδή το μήνυμα οφείλει να είναι σαφές, η ομάδα απέκλεισε τις σύνθετες λύσεις. Επέλεξε λιτές παρεμβάσεις, με γήινα υλικά και πολύ πράσινο. «Θέλουμε να κατοικηθεί πάλι η περιοχή, αλλά να μην επαναληφθεί το παράδειγμα της Πλάκας, όπου επωφελήθηκαν τα υψηλά εισοδήματα», προσθέτει.

Η πρόταση, που μπαίνει πια στην τελική ευθεία υλοποίησης, περιστρέφεται γύρω από έναν «κρυμμένο κήπο», με τον οποίο οι μελετητές θέλησαν να εκφράσουν την ελπίδα της αναγέννησης.

Οι προσβάσεις στη μελλοντική πλατεία θα γίνονται πάνω στα χνάρια των αρχαίων τειχών, που θα συγκλίνουν στην κεντρική ζώνη. Ενα χαμηλό διάφραγμα από οξειδωμένη λαμαρίνα θα λειτουργεί ως «ασπίδα» για το κανάλι νερού, που θα περιτριγυρίζεται από μικρά καθιστικά.

Η έμφαση δίνεται στη φύτευση με αμυγδαλιές και ακακίες, ενώ στο κέντρο θα δεσπόζει μια ελιά. Το μπετόν θα είναι υλικό… εν ανεπαρκεία, καθώς τη θέση του θα πάρει το πατημένο χώμα, το οποίο έχει τις ίδιες ιδιότητες αλλά πολύ διαφορετική οικολογική συμπεριφορά, ιδιαίτερα τις θερμές ημέρες του καλοκαιριού.

Είναι ένα άλλο εργαλείο στα χέρια των μελετητών για να βοηθήσουν τους επισκέπτες να ανακαλύψουν και πάλι την «υπόγεια» σχέση της πόλης με την εξοχή.

Προβληματικές είναι επίσης οι προσόψεις των κτιρίων και γι' αυτό επιλέχθηκαν 3-4 που θα καλυφθούν από μεταλλικό δικτύωμα και πάνω σ' αυτό θα στηριχθούν αναρριχητικά φυτά και φωτιστικά.

[email protected]