ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Art

 Μια πρώτη γεύση από την 55η Μπιενάλε τής Βενετίας, που χθες είχε το preview

Ενώ το ελληνικό περίπτερο με την εγκατάσταση «History Zero» τού Στέφανου Τσιβόπουλου συγκεντρώνει το ενδιαφέρον και τα θετικά σχόλια των ανθρώπων τής Tate, ήδη μεγάλα ονόματα της τέχνης ξεχωρίζουν και προκαλούν

Της Παρής Σπίνου

^[1]

Πριν ανοίξει επίσημα τις πύλες της στο κοινό η 55η Μπιενάλε Βενετίας (1/6- 24/11), ήδη από το χθεσινό «preview» το ελληνικό περίπτερο κέρδισε την προσοχή των ειδικών με την εγκατάσταση του Στέφανου Τσιβόπουλου «History Zero» -ένα τρικάναλο φιλμ και ένα αρχείο με κείμενα και εικόνες που πραγματεύονται με ποιητικό και φιλοσοφικό τρόπο την αξία του χρήματος.

Χθες το πρωί κατέφθασε από το Λονδίνο πολυμελής ομάδα με επιμελητές, συλλέκτες και χορηγούς της Tate για ειδική ξενάγηση. «Το ελληνικό περίπτερο ήταν από τις πρώτες επιλογές τους, όχι μόνο γιατί η χώρα μας βρίσκεται στη επίκεντρο, λόγω της οικονομικής ύφεσης. Το επίκαιρο θέμα της εγκατάστασης, οι εικόνες που δημοσιεύτηκαν σε διεθνή έντυπα, αλλά και το όνομα του καλλιτέχνη αποτέλεσαν κίνητρο», μας λέει η εθνική επίτροπος Συραγώ Τσιάρα, προϊσταμένη του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Τα σχόλια ήταν πολύ θετικά και οι συνήθως «μετρημένοι» Βρετανοί δεν έκρυψαν τον ενθουσιασμό τους: «Εξαιρετικό, τέλειο…απίστευτο!», σχολίασαν. Λίγο μετά, πέρασε και η Επιτροπή της Μπιενάλε, που λόγω της θέσης της ήταν πιο συγκρατημένη, ωστόσο δεν παρέλειψε να δώσει συγχαρητήρια στον Τσιβόπουλο.

Πολλοί πίστευαν ότι ο συνολικός χρόνος των τριών φιλμ του, διάρκειας 10 λεπτών το καθένα, θα ήταν αποτρεπτικός για τους θεατές. «Κι όμως καθηλώθηκαν, έπιασαν την αφήγηση από την αρχή και στο τέλος άρχισαν να συζητούν», με αφορμή τις τρεις ιστορίες: μιας γηραιάς συλλέκτριας που πάσχει από άνοια και φτιάχνει λουλούδια οριγκάμι από χαρτονομίσματα του ευρώ. Ενός Αφρικανού μετανάστη, που μαζεύει παλιοσίδερα με το καρότσι του για να επιβιώσει. Κι ενός νεαρού Γερμανού καλλιτέχνη, που φωτογραφίζει με το i-pad του την Αθήνα της κρίσης.

Τις επόμενες ημέρες θα εξελιχθεί πρόγραμμα ξέναγήσεων και εκπαιδευτικά προγράμματα στο ελληνικό περίπτερο, που παρότι αποκεντρωμένο στους Κήπους συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών, από όλο τον κόσμο και γίνεται γνωστό από στόμα σε στόμα. «Οι περισσότεροι μας ρωτάνε πόσα χρήματα διέθεσε το ελληνικό κράτος και εντυπωσιάζονται όταν μαθαίνουν ότι τα καταφέραμε με μικρό προϋπολογισμό: 250.000 ευρώ από το υπουργείο ΠΑΙΘΠΑ και 100.000 από χορηγίες. Είναι μικρό μπάτζετ, καθώς ο μέσος όρος κυμαίνεται από 500 έως 700 χιλιάδες ευρώ. Το ιταλικό για παράδειγμα κόστισε 600.000», συνεχίζει η Σ. Τσιάρα.

Η ελληνική τέχνη θα γίνει αισθητή και στη Διεθνή Εκθεση «Εγκυκλοπαιδικό παλάτι», που επιμελείται ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Μπιενάλε, Μασιμιλιάνο Τζιόνι. Περιλαμβάνει έργα των Βλάση Κανιάρη, Χριστιάνας Σούλου, Δρόσου Σκυλλά. Αρωμα Ελλάδας έχει, όμως, και το ρωσικό περίπτερο όπου ο Βαντίμ Ζακχάροφ παρουσιάζει τον μύθο της Δανάης και τη γονιμοποίησή της από τον Δία με τη μορφή χρυσής βροχής… νομισμάτων. «Οι Ρώσοι μας υποστηρίζουν με θέρμη», λέει η επίτροπος. «Μάλιστα ο Ζακχάροφ μού είπε πως φέτος τα ελληνικά περίπτερα στην Μπιενάλε είναι δύο, το δικό σας και το δικό μας».

Aιχμηρά έργα

Πάνω από 150 καλλιτέχνες από 37 χώρες και 88 εθνικά περίπτερα δίνουν το φετινό στίγμα της φετινής διοργάνωσης. Ανάμεσά τους γνωστοί, όπως οι Μπρους Νάουμαν, Γιόζεφ Κουντέλκα, Σίντι Σέρμαν, Τζιμ Σο, Τζον Μποκ, Καρλ Αντρέ, αλλά και ανερχόμενοι που συχνά προτείνουν αιχμηρά κοινωνικά και πολιτικά έργα.

-Από τους αναμφισβήτητους σταρ ο Τζέρεμι Ντέλερ, ασχολείται με την εγκατάστασή του στο αγγλικό περίπτερο με το χρήμα και τη μαγεία, την εθνική κληρονομιά και τον τρόμο. Δυνατές εικόνες: μια κουκουβάγια που επιτίθεται, το κότερο του Ρομάν Αμπράμοβιτς να πετιέται στα κύματα, αυτοκίνητα που διαλύονται, στρατιώτες που παίρνουν ναρκωτικά, βασιλικές πομπές, πορτρέτα πολιτικών, θυμίζουν τις «ατέλειωτες ωδίνες» της Αγγλίας.

-Στο ιρακινό περίπτερο ξεχωρίζουν οι φωτογραφίες του Τζαμάλ Πεντζβένι, ο οποίος παρουσιάζει απλούς Ιρακινούς σε καθημερινές καταστάσεις που κρατούν μια εικόνα του Σαντάμ πάνω στα πρόσωπά τους -ένα σχόλιο για την καταπίεση και την πλύση εγκεφάλου που υπέστησαν από το καθεστώς.

-Ακόμα και απών, όμως, αφού οι κινεζικές αρχές του απαγόρευσαν την έξοδο από τη χώρα, ο Αϊ Βέιβεϊ δίνει το «παρών» με τρεις εκθέσεις. Στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου έχουν στηθεί κελιά σε πραγματική κλίμακα και ανδρείκελα με τη μορφή του και των δεσμοφυλάκων του, που αναπαριστούν τις καθημερινές ταπεινώσεις τις οποίες βίωσε ως πολιτικός κρατούμενος, το 2011. Η μητέρα του, Γκάο Γινγκ, που πήγε στα εγκαίνια κρατώντας στα χέρια τη φωτογραφία του, δεν άντεξε και δάκρυσε συγκλονισμένη.

[email protected]