ΤΟΥΡΚΙΑ Με αφορμή το πάρκο Γκεζί εξελίσσεται ένα μαζικό κίνημα για τον εκδημοκρατισμό που θυμίζει Αγανακτισμένους και «αραβική άνοιξη» και το οποίο αντιμετωπίζεται με κατασταλτική βία και σιωπή από τα ΜΜΕ

Της Ελλης Πάνου

^[1]

^[2]

Η αποπνικτική ατμόσφαιρα από τα δακρυγόνα καθάρισε, όσοι αστυνομικοί παρέμειναν στα γύρω στενά ήταν όλη μέρα χθες εξαιρετικά διακριτικοί και το πάρκο Γκεζί γέμισε πάλι από χιλιάδες διαδηλωτές, που γιόρτασαν την ανακατάληψη της ιστορικής πλατείας Ταξίμ στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης, έπειτα από δύο ημέρες σφοδρών συγκρούσεων με τις δυνάμεις ασφαλείας – ταραχές που αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον Ταγίπ Ερντογάν στα δέκα χρόνια που βρίσκεται στην πρωθυπουργία.

Kραυγή ανακούφισης

«Αυτό ήταν! Το Πάρκο είναι πάλι δικό μας! Αλλά ελπίζουμε ότι και ο Ταγίπ Ερντογάν θα σηκωθεί να φύγει» αναφώνησε πανευτυχής ο 33χρονος Μπουρτσού Κουρχάν. Μέσα στο Πάρκο όλα θύμιζαν γιορτή. Ο κόσμος καθισμένος στο γρασίδι τραγουδούσε, κουβέντιαζε, απολαμβάνοντας το αναψυκτικό και την μπίρα του: αριστεριστές, συνδικαλιστές, εθνικιστές, κεμαλιστές, ακόμα και μέλη της κοινότητας των ομοφυλόφιλων με τις σημαίες τους, δίπλα δίπλα. Και γύρω τους, αναποδογυρισμένα οχήματα του δήμου και της Αστυνομίας διακοσμημένα με γκραφίτι που απαιτούσαν την παραίτηση της κυβέρνησης. «Αυτό είναι το δικό μας μουσείο», εξήγησε ένας διαδηλωτής, γελώντας. «Αναμνήσεις των ημερών που την Τουρκία κυβερνούσε δικτάτορας»!

«Ο Ερντογάν είναι δικτάτορας; Εάν αποκαλούν δικτάτορα κάποιον που είναι υπηρέτης της χώρας, τότε εγώ δεν έχω τίποτα να τους απαντήσω», δήλωσε χθες ο Τούρκος πρωθυπουργός, στη δεύτερη τηλεοπτική ομιλία του μέσα σε δύο ημέρες. Ζήτησε πάλι τον άμεσο τερματισμό των διαδηλώσεων, επανέλαβε ότι η ανάπλαση της πλατείας Ταξίμ θα προχωρήσει και επετέθη, όπως ήταν αναμενόμενο, στην αξιωματική αντιπολίτευση. «Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που καλεί συνεχώς σε αντίσταση, προκαλεί αυτές τις διαμαρτυρίες» υποστήριξε ο Ερντογάν, αποκαλώντας τους διαδηλωτές «ολιγάριθμα κακοποιά στοιχεία». Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι τελείως διαφορετική. Εκτός από το πλήθος που κατέβηκε στους δρόμους, χιλιάδες άλλοι συμμετείχαν με άλλους τρόπους: πολλοί καταστηματάρχες, ξενοδόχοι και κάτοικοι στο Μπέιογλου της Πόλης έδειξαν τη συμπαράστασή τους στους διαδηλωτές, δίνοντάς τους νερό και προσφέροντάς τους καταφύγιο από την αστυνομία.

Εθελοντές γιατροί και φοιτητές της Ιατρικής έστησαν αυτοσχέδια κέντρα παροχής πρώτων βοηθειών σε πολλά σημεία του κέντρου, όπως αίθουσα στο Επιμελητήριο των Μηχανικών που μετατράπηκε σε κλινική. Τουλάχιστον 15 γιατροί παρείχαν τη βοήθειά τους στα θύματα των δακρυγόνων και της αστυνομικής βίας εκεί το βράδυ της Παρασκευής. Σύμφωνα με πληροφορίες της Διεθνούς Αμνηστίας υπάρχουν δύο νεκροί, εκατοντάδες είναι οι τραυματίες, ορισμένοι σοβαρά, τουλάχιστον τρεις σε κρίσιμη κατάσταση. Υπάρχουν αναφορές για τραύματα στο κεφάλι και κατάγματα, ενώ το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε ότι ένας 23χρονος έχασε το μάτι του από πλαστική σφαίρα. «Η υπερβολική χρήση βίας αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση δεν ανέχεται την κριτική και την απαγορεύει» λέει το στέλεχος της οργάνωσης στην Τουρκία, Εμα Σινκλέρ-Γουέμπ. «Αλλά αυτή η κατάσταση είναι νέο αρνητικό ρεκόρ, ακόμα και για την Τουρκία».

Η σιωπή των τουρκικών μέσων ενημέρωσης, την ώρα που σφοδρές συγκρούσεις συγκλόνιζαν την Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα και βρίσκονταν σε εξέλιξη 90 διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις της χώρας, φούντωσε κι άλλο την οργή. Δημοσιογράφοι κατήγγειλαν ανωνύμως ότι τους υποχρέωσαν να αυτολογοκριθούν, ενώ λέγεται ότι ήταν έντονη η δυσαρέσκεια του αμερικανικού δικτύου CNN για τη στάση που κράτησε το αδελφό κανάλι CNN-Turk, το οποίο μετέδιδε ντοκιμαντέρ για τη ζωή των πιγκουίνων και εκπομπή μαγειρικής. «Υπήρχε μπλακ άουτ στην Τουρκία για το θέμα, τα μέσα ενημέρωσης έμειναν σιωπηλά για τις διαδηλώσεις. Ολοι συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση», είπε η 21χρονη φοιτήτρια Αϊσέ Σαράκ. «Παρακολουθούσαμε τα ξένα μέσα ενημέρωσης για να μάθουμε πληροφορίες».

Αλλο Συρία, άλλο εδώ

«Η κυβέρνησή μας ενεργά υποστηρίζει την αντιπολίτευση και συνεχώς μιλάει για τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών στη Συρία. Κοιτάξτε, όμως, τι κάνει σε αυτούς που αντιδρούν στη δική της πολιτική: προσπαθεί να μας κλείσει το στόμα με δακρυγόνα και βία», ξεσπά οργισμένη η 32χρονη κοινωνιολόγος Νεϊλά Γκιουλτέν. «Ο πρωθυπουργός διαμορφώνει όλα τα θέματα στην Τουρκία, έτσι ώστε να τον βολεύουν». Παρ' ότι στην Κωνσταντινούπολη επικρατούσε μια ανήσυχη ηρεμία μέχρι αργά το βράδυ, στην Αγκυρα και στη Σμύρνη αναφέρθηκαν πάλι χθες επεισόδια, με ρίψη δακρυγόνων από τις δυνάμεις ασφαλείας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Λαϊκό ξέσπασμα στην Τουρκία ^[3]

Λαική εξέγερση στην Τουρκία ^[4]