ΘΕΑΤΡΟ Art

 

Πάνω στο καράβι Πάτρα-Μπάρι κουβεντιάσαμε με τους φορτηγατζήδες για πολιτική, κρίση, το επάγγελμά τους και τους απελπισμένους μετανάστες που γαντζώνονται κάτω από την καρότσα του τριαξονικού…

 

 

Της Εφης Μαρίνου

 

 

^[1]

 

 

 

 

 

 

 

 

^[2]

^[3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πολύωρη αναμονή στα τελωνεία για ζύγισμα, για έλεγχο και μετά επιβίβαση. Τα φορτηγά, το ένα πίσω από το άλλο, διαγράφουν παράλληλες βαριές μεταλλικές γραμμές στο γκαράζ. Κι έπειτα οι οδηγοί ανεβαίνουν εκεί όπου μαζεύονται συνήθως, στο κατάστρωμα. Εκεί όπου θα πιουν καφέ και μπίρες, θα καπνίσουν –είναι ο μόνος χώρος που επιτρέπεται-, θα δουν κάποιο ματς, θα μιλήσουν ο καθένας για τα ταξίδια του, θα καβγαδίσουν, θα σιωπήσουν. Θα πουν για το πρόστιμο που έφαγε ο ένας στην Αυστρία, τον μετανάστη που κουβαλούσε ο άλλος χωρίς να το ξέρει και ανακαλύφθηκε σε κάποιο τελωνείο. Τότε που τους συνέβη αυτό ή εκείνο στη Βουλγαρία ή στη Γερμανία, περιστατικά που συνέβησαν στις ατελείωτες οτοστράντες, τα προβλήματα της δουλειάς, τη δύσκολη επικοινωνία με τα αφεντικά.

 

«Εγώ έχω τρία παιδιά κι ήμουν ενάμιση χρόνο άνεργος», λέει ο ένας. «Πατρίδα είναι όπου φτάνουν οι λογαριασμοί, λέει η γυναίκα μου», συμπληρώνει ο άλλος.

 

Και βέβαια, η πολιτική και οι πολιτικοί είναι πάντα ένα θέμα που θα θερμαίνει την κουβέντα σπρώχνοντας… εποικοδομητικά τις ώρες του ταξιδιού. Θυμούνται τους παλιούς καιρούς, τότε που τα πράγματα ήταν καλύτερα. Κάποιοι νοσταλγούν τα σύνορα που καταργήθηκαν, τα μάρκα που έγιναν ευρώ, ώς και τη… φιλεργατική κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά. Μέχρι να έρθει η νύχτα και να μοιραστούν τις τετράκλινες καμπίνες. Να ξημερώσει και πριν το καράβι πιάσει λιμάνι να δώσουν ραντεβού για λουκάνικα σε κάποιο χιλιόμετρο της εθνικής οδού.

 

Μεταφέρουν τα πάντα: από πετρέλαιο, συσκευασμένα τρόφιμα, κρέατα, ψάρια, μέχρι τουλίπες… Κάποτε και μετανάστες, τις περισσότερες φορές ερήμην τους – ο μόνιμος εφιάλτης τους. Η στάση σ’ ένα φανάρι, μια καθυστέρηση στο λιμάνι αρκούν στους απελπισμένους λαθρεπιβάτες για να σαλτάρουν. Ντυμένοι με κατάμαυρη φόρμα και σκούφο γαντζώνονται κάτω από την καρότσα του τριαξονικού, μεταξύ μηχανής και τροχών, βλέποντας την άσφαλτο να φεύγει σαν αστραπή κάτω από η μύτη τους… Ο τρόμος γι’ αυτούς τους «συνεπιβάτες» κάνει τους οδηγούς, όταν αποβιβάζονται στα λιμάνια, να αναπτύσσουν ταχύτητα μεγαλύτερη της προβλεπόμενης.

 

Αόρατες πόλεις

 

Οι φορτηγατζήδες ταξιδεύοντας, εκτός από εμπορεύματα, μεταφέρουν ιδέες, ιδεολογήματα, αντιλήψεις. Σφυγμομετρούν το εκεί και το εδώ, την Ελλάδα και την Ευρώπη, προνόμια και αδικίες. Μια ακόμα δουλειά υπό κρίση. Οι μεγάλες εταιρείες μεταφορών πιέζουν τους οδηγούς για μείωση του χρόνου μεταφοράς, αύξηση των συνεχόμενων ωρών εργασίας και βέβαια, μειώσεις αποδοχών.

 

Συχνά όλο και κάποιο δυσάρεστο νέο μαθαίνουν μέσω του κινητού για συναδέλφους. Κάποιους τους έπιασαν για λαθρεμπόριο τσιγάρων, άλλους για κοκαΐνη κι άλλους για Πακιστανούς, που ανακαλύπτουν τα σκυλιά των τελωνείων κρυμμένους κάτω από τις καρότσες.

 

«Τα λιμάνια της Πάτρας και του Μπάρι, ενώ στο παρελθόν ήταν χώροι γεμάτοι ζωή και κίνηση, στο επίκεντρο της οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας των πόλεων, μετατοπίστηκαν γεωγραφικά στα άκρα», λέει ο θεατρολόγος Παναγιώτης Σκούρας. «Μετατράπηκαν στη συνέχεια σε “νεκρές απαγορευμένες ζώνες” υψηλής επιτήρησης και ελέγχων ασφαλείας ώστε να αποτραπούν “παράνομες” μετακινήσεις. Οι φορτηγατζήδες άλλοτε γίνονται τα θύματα αυτής της κατάστασης, ως ανθρωποφύλακες που αποτρέπουν-απωθούν τους μετανάστες στο “ευρωπαϊκό όνειρο”, κι άλλοτε αναλαμβάνουν τον ρόλο του πειρατή-μεταφορέα ψυχών και λαθραίων εμπορευμάτων».

 

Είναι αναγνωρίσιμοι επιβάτες μέσα στο πλοίο. Οχι μόνο γιατί συγκεντρώνονται όλοι μαζί στο κατάστρωμα ή γιατί ξέρουν με το μικρό τους όνομα τους σερβιτόρους, αλλά γιατί κάτι πάνω τους «μετράει» διαδρομές: «Σε ποιο επάγγελμα πας από πόλη σε πόλη χωρίς να δεις καμία πόλη; Μόναχο-Αμστερνταμ, Αμστερνταμ-Παρίσι, Παρίσι-Τορίνο, Τορίνο-Μπάρι, Μπάρι-Πάτρα, Πάτρα-Μπάρι, Μπάρι-Πάτρα, Πάτρα-Μπάρι…».

 

Μπορεί να ταξιδεύουν συνεχώς σε όλη την Ευρώπη, αλλά οι πόλεις που διασχίζουν είναι γι’ αυτούς αόρατες. Δεν τις βλέπουν, δεν γνωρίζουν καμιά. Η ματιά τους δεν έχει την περιέργεια του εξερευνητή αλλά το άγχος του ρολογιού, την έγνοια του προορισμού, το σημείο για το φόρτωμα ή το ξεφόρτωμα.

 

Οι φορτηγατζήδες έχουν φτιάξει τη μυθολογία τους. Με γενναίους Ινδιάνους αλλά και γυμνά κορίτσια να φιγουράρουν στις καμπίνες των φορτηγών τους, πώς να αντέξουν την τηλεοπτική διαφήμιση με ήρωα το νεαρό που κάνει οτοστόπ σε φορτηγό και ο οδηγός τού λέει: «Πού πάει το αγόρι; Τορίνο… καλά, θα κάνουμε πρώτα μια στάση στην Καβάλα….». Εξαλλος έγινε ο κλάδος για την «γκέι διαφήμιση» -αλλά και η ομοφυλοφιλική κοινότητα-, που «υβρίζει, προσβάλλει, ντροπιάζει τους έντιμους βιοπαλαιστές»…

 

Γιατί, όπως λένε οι ήρωες στο «Πάτρα-Μπάρι», «παλεύουμε για να διατηρήσουμε μια αξιοπρεπή ζωή. Καθένας προσπαθεί να αποκτήσει μια θέση στην κοινωνία. Να μην αποκλειστεί από την οικογένεια των “φυσιολογικών” ανθρώπων – αυτών που έχουν μια δουλειά, μια οποιαδήποτε δουλειά, “αξιοπρέπεια”. Κι έτσι αποκτάς ένα “επάγγελμα”, έναν τρόπο ζωής, έναν τρόπο να προσπαθείς να μη φοβάσαι όλα αυτά που δεν μπορείς να ελέγξεις».