ΘΕΑΤΡΟ Art

ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

Η παράσταση «Πάτρα-Μπάρι» του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Πάτρας βασίστηκε σε ζωντανό, αυθεντικό υλικό, από το διάλειμμα που κάνουν αυτοί οι νομάδες της ασφάλτου πάνω στα καράβια που τους περνούν απέναντι, στην Ιταλία. Φορτώθηκε κι αυτή σε ένα πλοίο και πήγε να παρουσιαστεί στο Δημοτικό Θέατρο της Μεσάνια, στην Απουλία

AΠΟΣΤΟΛΗ Της Εφης Μαρίνου  Φωτ: Βασίλης Ζούδιαρης

^[1]

^[2]

«Ταξιδεύοντας έχουμε καταλάβει πως κάθε πόλη έχει το ίδιο μυστικό. Γνωρίζει μόνο αναχωρήσεις κι όχι επιστροφή».

Μέρα-νύχτα στο τιμόνι. Αλλά γι’ αυτούς τους νομάδες της ασφάλτου υπάρχει ένα μεγάλο διάλειμμα: πάνω στη θάλασσα, μέσα στο πλοίο που τους περνά απέναντι. Πάτρα-Μπάρι, Μπάρι-Πάτρα. Ενα δρομολόγιο που αν για κάποιους αποτελεί το πρελούδιο των διακοπών, για τους φορτηγατζήδες είναι ακόμα μια βαρετή πορεία που στη διάρκειά της, τουλάχιστον, δεν χρειάζεται να οδηγούν. Μέχρι να πιάσουν λιμάνι. Και μετά όλα είναι πάλι δρόμος.

Η σκηνοθέτις Ελένη Μποζά, συνεργάτις του Θοδωρή Αμπαζή στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, είχε την ιδέα να κάνει μια παράσταση με δραματουργικό υλικό που θα προκύπτει απ' αυτό το διάλειμμα των φορτηγατζήδων πάνω στα πλοία της γραμμής Πάτρα-Μπάρι. Εκανε μόνη της κάμποσα ταξίδια τον περασμένο χειμώνα. Τα Superfast Ferries έγιναν χορηγοί της παράστασης.

Στο πήγαινε-έλα μίλησε με τους οδηγούς των βαρέων οχημάτων. Για τη ζωή, τις εμπειρίες, τα προβλήματά τους. Κατέγραψε εικόνες και περιστατικά από την παραμονή τους μέσα στο πλοίο.

«Το σκεπτικό βασίστηκε στο κυρίαρχο χαρακτηριστικό της Πάτρας, λιμάνι-πύλη από και προς την υπόλοιπη Ευρώπη», λέει η Ελένη Μποζά. «Συνθέτοντας σπαράγματα βιογραφίας ανθρώπων με τη συγκεκριμένη επαγγελματική ιδιότητα, ο στόχος ήταν να αναδειχθεί ως βασικό ερώτημα η διαπλοκή της προσωπικής ιστορίας με το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής μας, μιας εποχής μετέωρης ανάμεσα στο δύσκολο παρόν και το άγνωστο μέλλον. Μιας εποχής που η αξία της προσωπικής μαρτυρίας και ύπαρξης κονταροχτυπιέται με τους κανόνες μιας “οικονομικής ηθικής”».

Εκεί στον Νότο

Με συνεχόμενα workshops, που είχε όχι μόνο με τους ηθοποιούς, αλλά και με θεατρολόγους (Παναγιώτη Σκούρα, Συγκλητική Βλαχάκη, Αγγελική Κουστένη, Γιώργο Παπαστεφάνου), δημιουργήθηκε το υλικό της παράστασης που εμπλουτίστηκε με κείμενα των Μπρεχτ, Πεσόα, Κολτές, Μίλερ, Καλβίνο, Γώγου κ.ά. Επίσης στις πρόβες αναπτύχθηκε ένας κοινός κώδικας υποκριτικής ανάμεσα στους ηθοποιούς, ο οποίος είναι εμφανής στη σκηνή. Και οι πέντε, οι Νίκος Γιαλελής, Βασίλης Κόκκαλης, Μιλτιάδης Νίκας, Γιώργος Ρούφας και Δρόσος Σκώτης, υποστήριξαν αυτό το, εκ κατασκευής, δύσκολο κείμενο.

Ο Νίκος Γιαλελής μάλιστα ταξίδεψε επί τούτου στην Ελλάδα και στην Ιταλία για το «Πάτρα-Μπάρι». Ο ηθοποιός, μετά από μια γόνιμη σε ρόλους και παραστάσεις διαδρομή που είχε εδώ, τα δύο τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη Γαλλία. Κι έχει σημασία να επισημάνουμε κάποια στοιχεία που αγνοούμε μέσα στην αθηνοκεντρική ενασχόλησή μας. Ο Νίκος Γιαλελής το 2012 έπαιξε στην «Ιθάκη» του Μπότο Στράους με το Θέατρο της Ναντέρ. Το 2013 συνεργάστηκε με το Theatre Liberte, που μόλις είχε ιδρύσει ο Σαρλ Μπερλίνγκ, στη γενέτειρά του Τουλόν. Εκεί, μαζί με τον Δημήτρη Ντάσκα δούλεψαν σε μια δική τους παραγωγή με θέμα την ελληνική κρίση. Μετά από αρκετούς μήνες δουλειάς προέκυψε το «Pays Natal» («Χώρα Γενέθλια»), μια παράσταση βασισμένη σε κείμενα από τη «Λήθη» του Δημήτρη Δημητριάδη και σε αυτοσχεδιασμούς. Και τώρα, «ταξιδευτής» στο «“Πάτρα-Μπάρι”, φορτηγατζής για παράδειγμα»…

Οι μεταλλικοί θόρυβοι του πλοίου αποτελούν μέρος του ηχητικού μπακγκράουντ της παράστασης. Το σκηνικό (Κένι Μακ Λέλαν), μια ξύλινη πλατφόρμα που κρέμεται από την οροφή ταλαντευόμενη, σηματοδοτεί το κατάστρωμα του πλοίου, στο ίδιο μοτίβο και η κίνηση (Μάρω Γαλάνη). Οι πλαστικές καρέκλες γίνονται τραπέζια, κουκέτες, μπαρ.

Αφού είχε ήδη προηγηθεί η παράσταση των Ιταλών στην Πάτρα με το έργο «Ο πόλεμος του Kurukshetra», το «Πάτρα-Μπάρι» «επιβιβάστηκε» πριν από μερικές μέρες στο πλοίο για το Μπάρι. Κι ήταν αλλόκοτο το πώς συνταξίδευε μαζί με το θέμα της, το ντοκουμέντο που τη γέννησε: τους φορτηγατζήδες…

Στη Μεγάλη Ελλάδα

Η παράσταση, ενταγμένη στο «La Bottega Delle Voci – Centro Di Produzione Teatrale II», που αφορά τα Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδας–Ιταλίας 2007-2013, παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο της Μεσάνια στην Απουλία της Ν. Ιταλίας, σ’ ένα από τα δεκάδες θέατρα που διαθέτει η ευρύτερη περιοχή, τα οποία μάλιστα βρίσκονται σε πλήρη δραστηριότητα. Κοντά βρίσκεται το Μπρίντιζι, όπως και άλλες μικρές πόλεις που όλες έλκουν το όνομά τους από την αρχαία Μεγάλη Ελλάδα. Από τη Μεσάνια πήγαμε στο Λέτσε, πενήντα χιλιόμετρα μακρύτερα, την «Αθήνα της Απουλίας» όπως το αποκαλούν, εξαιτίας της κλίσης των κατοίκων προς τις τέχνες, ή «Φλωρεντία του Μπαρόκ». Επίσης, στο Αλτερομπέλο, γνωστό ως χωριό των τρούλων, με σπίτια στρογγυλά και τρουλωτές σκεπές.

Πάντως, η εγχώρια και… θαλερή μαφία συμπεριλαμβάνει στις μπίζνες της και τον πολιτισμό… Ακούσαμε ότι παρεμβλήθηκε μ’ ένα υπέρογκο ποσό ως «αμοιβή»-μίζα για ανταλλαγή με κάποια άλλη ευρωπαϊκή παράσταση….