Toυ Aγγελου Μανταδάκη*

Περίπου τόσα χρόνια πέρασαν από τότε που ο Συνασπισμός (της Αριστεράς και της Προόδου τότε) έγινε ενιαίο κόμμα. Ηταν ένα εγχείρημα υπέρβασης και των δύο ιστορικών εκδοχών του εργατικού κινήματος: εκείνης της σοσιαλδημοκρατίας και εκείνης του δογματικού κομμουνισμού. Ακριβώς σε μια εποχή που η μεν δεύτερη είχε καταρρεύσει, η δε πρώτη είχε δείξει πλέον καθαρά τα σημάδια της παρακμής της με την πορεία ενσωμάτωσης στη νεοφιλελεύθερη αντίληψη.

Ο ΣΥΝ, που αργότερα έγινε «Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας».

Η πιο κρίσιμη καμπή στην ιστορία του εγχειρήματος ήταν ο Οκτώβρης του 1993. Ο ΣΥΝ μένει εκτός Βουλής για 4.000 ψήφους πανελλαδικά. Το βράδυ κιόλας των εκλογών η τότε πρόεδρος του κόμματος Μαρία Δαμανάκη υποβάλλει την παραίτησή της αφήνοντας αιχμές προς όλους, αλλά αφήνοντας και το κόμμα ακέφαλο σε μια οριακή στιγμή.

Πολλοί έσπευσαν τότε να προεξοφλήσουν τη διάλυση του ΣΥΝ εις τα εξ ων συνετέθη. Κάποιοι -επαγγελματίες του είδους- μίλησαν για κόμμα που δεν έχει χώρο να καλύψει και πρόβλεπαν τη συντριβή του μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ.

Ο μετέπειτα πρόεδρος του κόμματος και επί μακρόν ευρωβουλευτής Αλ. Αλαβάνος, με άρθρο του λίγο πριν από την εκλογική αναμέτρηση του 1993, έκανε λόγο για το τέλος του Συνασπισμού!

Αν σε εκείνες τις δραματικές ώρες και ημέρες δεν λειτουργούσε καταλυτικά η παρέμβαση της κομματικής βάσης, των χιλιάδων μελών και απλών φίλων του ΣΥΝ, που έδωσαν με μύριες δυσκολίες την εκλογική μάχη, η έκβαση της κρίσης και οι μετέπειτα εξελίξεις για την ίδια την Αριστερά θα ήταν εντελώς διαφορετικές.

Ο ΣΥΝ θα διαλυόταν, το εγχείρημα μιας σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς στον τόπο μας θα τελείωνε πιθανόν άδοξα. Η φωνή μιας Αριστεράς που αναφέρεται στο αδιάρρηκτο σοσιαλισμού και δημοκρατίας, που επιλέγει τη γόνιμη συνάντησή της με τα κοινωνικά κινήματα αντί για τη χειραγώγησή τους, που τάσσεται υπέρ μιας Ενωμένης Ευρώπης της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας, που εντάσσει την οικολογική αντίληψη στις προτεραιότητες της πολιτικής και απορρίπτει τόσο τον νεοφιλελευθερισμό όσο και τον κρατικισμό, η φωνή μιας Αριστεράς σταθερά αντιρατσιστικής και αντιεθνικιστικής, θα ήταν πολύ αδύνατη ή και ανύπαρκτη.

Η διαδρομή των είκοσι και ενός χρόνων δεν ήταν ούτε εύκολη ούτε ευθύγραμμη.

Δεν έλειψαν τα λάθη, οι υπερβολές, οι προσωπικές στρατηγικές.

Αυτά όμως υπάρχουν παντού όπου υπάρχουν άνθρωποι που δρουν συλλογικά και αμφισβητούν.

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ δοκίμασε πολλούς δύσκολους συνδυασμούς: την εσωκομματική δημοκρατία και την ενιαία έκφραση, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και την αναγκαία συσπείρωση την ώρα της «μάχης», την οικολογική αντίληψη και την πίεση από κάθε είδους συμφέροντα.

Τα 20 συν ένα, για όλους/όλες εμάς που τα βιώσαμε, είναι σίγουρα μια τεράστια εμπειρία. Από όποια σκοπιά και να το δεις.

Στο τέλος αυτής της διαδρομής είμαστε πιο ώριμοι πολιτικά (και ηλικιακά, γιατί να το κρύψωμεν). Είμαστε πιο έμπειροι, πιο δυνατοί στη σκέψη.

Αυτό που γεννιέται, ο νέος ενιαίος κομματικός φορέας, που διεκδικεί πια όχι την είσοδό του στη Βουλή αλλά την αριστερή διακυβέρνηση του τόπου, την ανόρθωση της χώρας και την αλλαγή τροχιάς, είναι τέκνο πολιτικό και ιδεολογικό και του ΣΥΝ, που στις 16 Ιουνίου ολοκληρώνει τον ιστορικό του κύκλο.

…………………………………………………………………

*Μέλος Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΝ