ΒΙΒΛΙΟ Art

Μόλις κυκλοφόρησε «Ο μικρός Ελληνας» του Βασίλη Αλεξάκη

Στο Παρίσι, ενώ ανάρρωνε από μια επέμβαση, αποφάσισε να γράψει το νέο του βιβλίο με πρωταγωνιστές τον Μικρό Ηρωα, τον Ροβινσώνα Κρούσο, τους Τρεις Σωματοφύλακες, τον Ζορμπά και όλους τους μυθιστορηματικούς ήρωες που τον συντρόφευαν παιδί. Το επόμενο, όμως, θα το γράψει στην ανυπόφορη Αθήνα της κρίσης, που όμως τον εμπνέει

Της Παρής Σπίνου

^[1]Εδώ και δεκαετίες τίποτα δεν έχει αλλάξει στο μικρό υπόγειο διαμέρισμα του Βασίλη Αλεξάκη, στην οδό Αναγνωστοπούλου στο Κολωνάκι, με τον υπέροχο «μυστικό κήπο» του, όπου χθες υποδέχτηκε για ακόμα μια φορά φίλους και δημοσιογράφους με την ευκαιρία της έκδοσης στα ελληνικά του νέου του βιβλίου «Ο μικρός Ελληνας» (Εξάντας). Ολα ήταν στη θέση τους: το μεγάλο τραπέζι του πινγκ πονγκ που κυριαρχεί στον χώρο, τα κρεβάτια κουκέτες να συντηρούν ένα φοιτητικό σκηνικό, ο περίφημος πίνακας με τις κίτρινες κάλτσες, η βιβλιοθήκη με τα χειρόγραφα των μυθιστορημάτων του…

Στην πόρτα της κατοικίας μια ταμπελίτσα με το επώνυμό του και από κάτω ένα αυτοκόλλητο σηματάκι του ΣΥΡΙΖΑ. «Εχει μείνει… Αυτό σημαίνει ότι έχει καλή κόλλα», είπε γελώντας, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν θέλει να μιλήσει για πολιτική και κρίση -άλλωστε αυτά εμπεριέχονται στο νέο του μυθιστόρημα. «Δεν βλέπω να πηγαίνουν καλύτερα τα πράγματα», δήλωσε λακωνικά ο γνωστός συγγραφέας, που μοιράζεται ανάμεσα σε Παρίσι και Αθήνα, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε την απόφασή του να μείνει για περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα. «Κάποιος πρέπει να γυρίσει… Εχει αδειάσει ο τόπος», συνέχισε. «Εδώ η ζωή είναι ανυπόφορη, άρα έχει περισσότερο ενδιαφέρον και προσφέρει θέματα για μυθιστόρημα. Αλλωστε μένοντας στην Αθήνα αισθάνομαι ότι θα αντιμετωπίσω με ανανεωμένο τρόπο το Παρίσι».

Κι όμως, ένα πρόβλημα υγείας στάθηκε αφορμή για τη συγγραφή του «Μικρού Ελληνα», που πρωτοκυκλοφόρησε στη Γαλλία τον Σεπτέμβριο του 2012 με μεγάλη επιτυχία, αποσπώντας τα θερμά σχόλια του Τύπου καθώς και το Βραβείο Γαλλικής Γλώσσας. Μια εγχείρηση στο πόδι, απαγορευτική για τις σκάλες που οδηγούν στον 5ο όροφο του παρισινού διαμερίσματός του, ανάγκασε τον Αλεξάκη να μετακομίσει σε ξενοδοχείο απέναντι από τον Κήπο του Λουξεμβούργου. «Για πρώτη φορά αισθάνθηκα ξένος στο Παρίσι, μια αναπηρία, έστω προσωρινή, είναι ένα είδος μετανάστευσης», μας είπε. Κι εκεί ξανασυνάντησε τους μυθιστορηματικούς ήρωες που τον γαλούχησαν μικρό στην Καλλιθέα: τον Ροβινσώνα Κρούσο, τους Τρεις Σωματοφύλακες, τον Γιάννη Αγιάννη, αλλά και τον Ταρζάν, τον Ζορό, τον Σούπερμαν, τον Μικρό Ηρωα Γιώργο Θαλάσση.

«Αισθάνθηκα πως με περίμεναν. Τους το χρωστούσα, όπως το χρωστούσα στον εαυτό μου. Η ιδέα υπήρχε μέσα μου, αλλά τότε άρχισε η περιπέτεια». Ο αφηγητής του βιβλίου, alter ego του Αλεξάκη, μοναχικός, εξηντάρης μετανάστης στο Παρίσι αναρρώνει έπειτα από μια σοβαρή επέμβαση. Η μόνη του διασκέδαση είναι να περπατάει με τα δεκανίκια του στον Κήπο του Λουξεμβούργου, «με ταχύτητα περιστεριού στην άκρη του πεζοδρομίου», ενώ παρατηρεί γύρω του με διαφορετική ματιά. «Ανάμεσα στα παρτέρια του κήπου έκαναν βόλτα μυθιστορηματικά και ιστορικά πρόσωπα. Ο Γιάννης Αγιάννης και η Τιτίκα, ο Ναπολέων και η Ζοζεφίνα, ο Μπαλζάκ διάβαζε εκεί τα σονέτα του, ο Ανατόλ Φρανς ήταν υπάλληλος στη βιβλιοθήκη του. Υπάρχει ακόμα και κουκλοθέατρο με τις μαριονέτες γκινιόλ που παρουσιάζει λογοτεχνικά έργα. Μια μέρα έπιασα κουβέντα με τους κουκλοπαίχτες, οι οποίοι με δέχτηκαν στο πίσω μέρος της σκηνής, και ξαφνικά είδα κρεμασμένους στα δοκάρια, σε μαριονέτες, όλους τους ήρωες της παιδικής μου ηλικίας. Τότε σκέφτηκα ότι πρέπει να γράψω το βιβλίο και το έκανα με πολύ κέφι και πιο γρήγορα από όλα τα προηγούμενα».

Στον «Μικρό Ελληνα» οι μυθιστορηματικοί ήρωες για πρώτη φορά συναντιούνται μεταξύ τους και ταυτόχρονα έρχονται αντιμέτωποι με τη σύγχρονη πραγματικότητα. «Ενας άστεγος, ίδιος με τον Ροβινσώνα Κρούσο, με οδηγεί στο Στέκι των Αστέγων, όπου κάθε βράδυ συγκεντρώνονται για να μιλήσουν άνθρωποι που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, που έχασαν τη δουλειά τους, το σπίτι τους και φοβούνται τη νύχτα μήπως τους κλέψουν την κουβέρτα». Μάλιστα, μαζί τους ο Βασίλης Αλεξάκης οργάνωσε ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής.

Στις σελίδες του βιβλίου θα συναντήσουμε και τον Γιώργο Θαλάσση, 80χρονο πια, φτωχό, να ζει σε ένα δυαράκι, κοντά στην πλατεία Συντάγματος, απ' όπου βλέπει τους Αγανακτισμένους. «Τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε που αγωνιζόταν στην Κατοχή, πάλι υπάρχει πείνα, πάλι υπάρχουν οι Γερμανοί», λέει ο συγγραφέας. «Ο Σπίθας έχει γίνει εργολάβος οικοδομών κατακλέβοντας τον κόσμο, η Κατερίνα έχει παντρευτεί έναν Γερμανό. Περιγράφω πως ο Θαλάσσης κρατάει στο χέρι του ένα περίστροφο, όμως δεν αυτοκτονεί, όπως αρχικά πιστεύει ο αναγνώστης. Αντιθέτως, σπάζει το τζάμι του παραθύρου του για να ακούσει καλύτερα τις φωνές των Αγανακτισμένων…».

Ακόμα ένας από τους Ελληνες πρωταγωνιστές του, ο Ζορμπάς, μαθαίνοντας ότι έχουν αυξηθεί οι αυτοκτονίες στην Κρήτη την εποχή του Μνημονίου αποφασίζει να αντιμετωπίσει την κατάσταση με τον δικό του, ιδιαίτερο τρόπο. Πηγαίνει στο γερμανικό Κοινοβούλιο, διπλώνει το παντελόνι του και χορεύει ξυπόλητος μπροστά στους Γερμανούς βουλευτές».

Νοσταλγία και χιούμορ, οι αναμνήσεις από τα παιδικά χρόνια, οι θησαυροί της εμπειρίας, η διαρκής αναζήτηση μέσω της τέχνης αλλά και ο εφιάλτης του θανάτου, που γίνεται αισθητός με τη μορφή μιας λευκής μαριονέτας, διατρέχουν το καινούργιο μυθιστόρημα του Βασίλη Αλεξάκη. «Υπάρχουν όρια ανάμεσα στον κόσμο της φαντασίας και αυτόν που θεωρούμε πραγματικό;» είναι το ερώτημα που τον απασχολεί για να δώσει τελικά αρνητική απάντηση: «Το θέμα είναι αν υπάρχει ζωή έξω από το μυθιστόρημα, γιατί μέσα σίγουρα υπάρχει».

[email protected]

INFO: Ο Βασίλης Αλεξάκης παρουσιάζει το νέο του μυθιστόρημα «Ο μικρός Ελληνας» την Τετάρτη 19 Ιουνίου (8.30μ.μ.) στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου & Σικίνου 35Α, Κυψέλη, τηλ. 2130040496). Συμμετέχουν οι κουκλοπαίκτες Ηβη και Φαίδων Σοφιανός.