Τρίτη ματιά

Tης Βένας Γεωργακοπουλου

^[1]

Πού τη θυμήθηκα κι εγώ τώρα αυτή την ταινία; Εντάξει, δεν είναι και τόσο παλιά, πέρυσι βγήκε στις αίθουσες, αλλά θα μπορούσε να βγει και φέτος και του χρόνου και του παραχρόνου. Κι ενώ καμιά φορά οι ταινίες στιλ Κεν Λόουτς με τον μαχητικό ανθρωπισμό τους μου φαίνονται too good to be true, διδακτικές και ψεύτικες, στα «Χιόνια του Κιλιμάντζαρο» του Μαρσεγέζου Ρομπέρ Γκεντιγκιάν σήκωσα τα χέρια ψηλά. Ευχήθηκα η ιστορία που έλεγε να μπορούσε να είναι αληθινή, να είναι αληθινή. Και το σπουδαιότερο να αποπλεύσει από το γαλλικό λιμάνι του Νότου, να δέσει στα δικά μας μέρη.

Δεν θα σας τη διηγηθώ ολόκληρη. Πηγαίνετε στο βιντεοκλάμπ της γειτονιάς σας και πάρτε την – όχι παράνομο downloading, αριστεροί άνθρωποι που σέβεστε τον κόπο των άλλων. Λοιπόν, σε μια μόνο σκηνή, την αρχική της θα σταθώ γιατί τα λέει όλα. Ο 55χρονος Μισέλ, εργάτης αλλά και συνδικαλιστής μια ζωή -ούτε τα παιδιά του δεν έβλεπε τρέχοντας σε συνελεύσεις, απεργίες, συνεδριάσεις- τραβάει από ένα κουτί, στην τύχη, τα ονόματα 20 συναδέλφων του που θα απολυθούν.

Το ναυπηγείο που δουλεύουν πρέπει να σωθεί. «Διαλέξαμε το μικρότερο κακό για να αποτρέψουμε το μεγαλύτερο», λέει. Στην ελληνική γλώσσα δεν νομίζω ότι έχει ποτέ ειπωθεί παρόμοια φράση από συνδικαλιστή. Προκειμένου να βγουν όλοι στην ανεργία και πιθανόν χωρίς αποζημιώσεις, αν η επιχείρηση βαρέσει κανόνι (ένα δράμα που οι περισσότεροι εργαζόμενοι στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ακόμα δεν το έχουμε ξεπεράσει προερχόμενοι από την «Ελευθεροτυπία»), θυσιάζουν κάποιους.

Σιωπή και αγωνία, όλοι οι εργάτες στέκονται κάτω από τον ήλιο και περιμένουν τον κλήρο τους. Και ξαφνικά ο Μισέλ διαβάζει, δήθεν, και το δικό του όνομα. Οι φίλοι και σύντροφοί του τα χάνουν. Θυμώνουν. Σαν συνδικαλιστής εξαιρείται από τις απολύσεις, τον προστατεύουν οι νόμοι, το συνδικάτο στο ναυπηγείο τον έχει απόλυτη ανάγκη, είναι ο ηγέτης τους. Αυτός, όμως, νιώθει υποχρεωμένος να μην ξεχωρίσει από τους άλλους, να μην εκμεταλλευτεί τα προνόμιά του. Ξέρει ότι έτσι οι απολυμένοι θα νιώσουν λιγότερη πίκρα και αδικία.

Θα μου πείτε ο Μισέλ έχει ίνδαλμα τον Ζαν Ζορές και όχι τον Ζαν-Λικ Μελανσόν. Δεν θέλει να κάψει το εργοστάσιο, όπως ένας νεαρός απολυμένος, μέσα στην απόγνωση και στη δυστυχία του. Αλλη γενιά, άλλοι πολιτικοί κόσμοι.

Εδώ και καιρό έχω διαλέξει τον κόσμο του Μισέλ. Μου φαίνεται πιο χρήσιμος, να ακουμπήσω πάνω του, να προχωρήσω στη ζωή μου. Και δεν έχω και λίγα περάσει, θα μπορούσα να έχω βγει στα κάγκελα. Αγαπάω, όμως, πολύ τη δουλειά μου, τις εφημερίδες με το χαρτάκι τους και τη βόλτα στο περίπτερο. Σέβομαι όλους τους συναδέλφους μου, όπου κι αν δουλεύουν – δεν πιστεύω ότι εμείς εδώ στην «Εφημερίδα των Συντακτών» είμαστε πιο μάγκες, πιο ελεύθεροι, πιο ενημερωμένοι, πιο καλλιεργημένοι, με καλύτερα αντανακλαστικά. Στενοχωριέμαι όταν γίνονται απολύσεις, μειώσεις μισθών, καθυστέρηση πληρωμών. Χαίρομαι, όμως, όταν φαίνεται ότι κάποιες εφημερίδες την σκαπουλάρουν και θέσεις εργασίας σώζονται.

Θα 'θελα να υπάρχουν εφημερίδες και σε πέντε και σε δέκα και σε είκοσι χρόνια. Οχι μόνο σάιτ και μπλογκ με απλήρωτους, ανασφάλιστους, άπειρους δημοσιογράφους. Αν και ομολογώ ότι οι αναρτήσεις άρθρων στο facebook είναι πολύ οικονομική ενημέρωση σε εποχές με άδειες τσέπες.

Αδειες τσέπες έχουν οι περισσότεροι Ελληνες. Κι όμως αγοράζουν εφημερίδες, την εφημερίδα μας. Μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ η κυκλοφορία μας εκτινάχτηκε. Και τότε ακριβώς οι συνδικαλιστές της ΕΣΗΕΑ αποφάσισαν να μας αποσύρουν από την κυκλοφορία σε ένδειξη συμπαράστασης στους απολυμένους της δημόσιας τηλεόρασης. Τριπλό κροσέ. Και στην ενημέρωση, και στη στήριξη της ΕΡΤ, και σε εφημερίδες ειδικά σαν τη δικιά μας με μόνους πόρους εσάς, που πάτε στο περίπτερο, και με ένα μέλλον καθόλου στρωμένο με ροδοπέταλα.

Τότε ακριβώς ήταν που θυμήθηκα τον κινηματογραφικό Μαρσεγέζο συνδικαλιστή μου, που ήξερε όλους τους λόγους του Ζορές απέξω. Τον σύγκρινα με τους δικούς μας και αναρωτήθηκα: Θα έβαζαν ποτέ το όνομά τους στην κληρωτίδα για να σώσουν έστω και μια θέση εργασίας;