Του Πέτρου Μανταίου

Δεν ξέρω πώς γίνεται, αλλά γίνεται. Κάτι συμβαίνει με το κλίμα, την ατμόσφαιρα, την υγρασία, την ξηρασία, την περιοδικότητα, την εποχή γενικά και υπάρχουν χρονιές με ξεχωριστό… βλαστικό αποτύπωμα. Θυμάμαι, πριν από πολλά χρόνια, πάνω από είκοσι, έναν Μάιο, που είχαν ανθίσει στον Υμηττό αγριολούλουδα, τα οποία είχαν να εμφανιστούν… τριάντα χρόνια! Είχε φυλάξει η ευλογημένη γη τα σπόρια και περίμενε την κατάλληλη στιγμή, τις κατάλληλες συνθήκες, για να κάνει η φύση το δικό της… ντεκόρ με σπάνια λουλούδια.

Κάτι ανάλογο πρέπει να συμβαίνει φέτος με τις πικροδάφνες. Κάπου η φύση έπιασε… jack pot συνδυασμών και έδωσε τα ρέστα της στις πικροδάφνες. Χρόνια τώρα που τριγυρνάω την Αθήνα και τα πέριξ, από τον Υμηττό μέχρι την Ακρόπολη και του Φιλοπάππου, τον Λυκαβηττό, τον Στρέφη, ακόμα και στον δρόμο του σπιτιού μου, στο Παγκράτι, δεν θυμάμαι άλλη χρονιά τόσο θριαμβικής ανθοφορίας στις πικροδάφνες∙ και των πέντε, γνωστών στους παρατηρητικούς, χρωμάτων που είναι τα πιο διαδεδομένα στην Αττική, νομίζω και σε όλη τη χώρα. Το ίδιο παρατήρησα το Πάσχα στο Πήλιο. Αρα το φαινόμενο πρέπει να πιάνει όλη την Ελλάδα! Φαίνεται πως οι πικροδάφνες ένιωσαν την… πίκρα μας, κι είπαν να τη γλυκάνουν με τις ταξιανθίες των χρωμάτων τους.

Προσοχή! Μόνο τα χρώματα! Μια φορά κι έναν καιρό, λέει ο μύθος, ήταν δυο αδελφάδες στην ποταμιά: η Λυγαριά και η Πικροδάφνη. Κακή τύχη το ’θελε να χάσουν τον αγαπημένο τους αδελφό. Η Λυγαριά ντύθηκε το πένθιμο, διακριτικό μοβ. Η Πικροδάφνη στολίστηκε όλη την Αρτα και τα Γιάννενα! «Χάσαμε τον αδελφό μας κι εσύ στολίζεσαι!» αποπήρε την Πικροδάφνη η Λυγαριά. «Στολίζομαι απόξω, γιατί από μέσα η ψυχή μου είναι φαρμακωμένη!» απάντησε η Πικροδάφνη. Ωρες ώρες αναρωτιέμαι τι τη θέλουμε την Ιστορία! Μόνο φωτιές μάς ανάβει!

Τη «φαρμακωμένη ψυχή» της πικροδάφνης τη γνώριζαν οι αρχαίοι βοτανολόγοι και γιατροί, ανώνυμοι και διάσημοι, όπως ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος ή ο Διοσκο(υ)ρίδης για παράδειγμα, από τους Μεσοποτάμιους μέχρι τους Ελληνες και τους Ρωμαίους, απέξω κι ανακατωτά: δεκάδες ιάματα για εκατοντάδες παθήσεις επιχειρήθηκε να παρασκευαστούν, επιτυχώς και ανεπιτυχώς, από την πικροδάφνη: άνθη, φύλλα και κλαδιά∙ εξ ολοκλήρου… φαρμακωμένη, στους αιώνες. Γι’ αυτό και είναι κακό να την καίμε π.χ. στο τζάκι και ανεπίτρεπτο, λόγω ευκολίας (πιάνει παντού η αθεόφοβη!), να διακοσμούμε με πικροδάφνες προαύλια… παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων!

Εμείς κρατάμε τα ωραία (όλες οι ωραίες άλλωστε το ’χουν το… φαρμάκι τους!). Αυτή την ομορφιά που φέτος μας χαρίζουν απλόχερα οι ανθισμένες πικροδάφνες∙ τα χρώματα και το λεπτό, δροσερό άρωμα. Για ρέμβη, αναψυχή και λίγη, όση επιτρέπουν οι συνθήκες και ο… Στουρνάρας, ξενοιασιά! Αλλωστε ο… ανασχηματισμός που μας φύλαγαν για φέτος οι πικροδάφνες ήταν (ο μόνος) σαρωτικός…