Τριγμούς και μεγάλες απώλειες στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια προκάλεσε η πολιτική κρίση στη Λισαβόνα – Επανέρχονται οι φόβοι για νέα περιφερειακή κρίση στην ευρωζώνη – Κάτω από το 1,30 το δολάριο

Του Μπάμπη Μιχάλη

Χαλάστρα στο προεκλογικό πάρτι που έστησε η Ανγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο με θέμα την απασχόληση έκανε η Πορτογαλία.

Η πολιτική κρίση στη χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου προκάλεσε χθες τριγμούς στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και τις αγορές χρέους, οδήγησε το ευρώ κάτω από το 1,30 δολάριο και επανέφερε φόβους για μια νέα περιφερειακή κρίση στην ευρωζώνη ύστερα από χειμερία νάρκη περίπου ενός χρόνου.

Η παραίτηση των δύο υπουργών της κυβέρνησης Κοέλιο εκτόξευσε το κόστος δανεισμού του πορτογαλικού Δημοσίου σε μη διατηρήσιμα επίπεδα, συμπαρέσυρε ανοδικά τα σπρεντ των υπόλοιπων χωρών της περιφέρειας και βύθισε τους χρηματιστηριακούς δείκτες σχεδόν παντού στην Ευρώπη. Η απόδοση του δεκαετούς πορτογαλικού ομολόγου αυξήθηκε έως και 1,3% υψηλότερα φτάνοντας το 8,02% -για πρώτη φορά από τον περασμένο Νοέμβριο.

«Βουτιά» έως 6,9%

Το Χρηματιστήριο της Λισαβόνας βούτηξε ενδοσυνεδριακά έως και 6,9% σημειώνοντας τη μεγαλύτερη πτώση του από τον Απρίλιο του 2010. Σχεδόν ταυτόχρονα το κοινό νόμισμα υποχώρησε ώς και το 1,2923 δολάριο – το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 5 εβδομάδων έναντι του αμερικανικού νομίσματος, ενώ τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατέγραψαν πτώση μεγαλύτερη του 1,6%, πριν ανακάμψουν. O πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 έκλεισε τελικά με απώλειες 0,6%, ο ισπανικός IBEX 35 υποχώρησε κατά 1,56% -περιορίζοντας τις απώλειές του που ξεπέρασαν νωρίτερα το 3%, ο γερμανικός DAX 30 υποχώρησε 1,03% χαμηλότερα, ο βρετανικός FTSE 100 έχασε 1,17%, ενώ ο γαλλικός CAC 40 σημείωσε πτώση 1,08%.

Το ξεπούλημα αυτό ήταν υπενθύμιση προς τους ηγεμόνες της ευρωζώνης -και πιο συγκεκριμένα προς τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τους επικεφαλείς των Βρυξελλών- για το αυξανόμενο πολιτικό κόστος της λιτότητας. Ηταν μια υπενθύμιση προς τους παραπάνω, ότι η κρίση στην ευρωζώνη δεν τελείωσε παρά τις αντίθετες τον τελευταίο καιρό διαβεβαιώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ενωσης Μανουέλ Μπαρόζο, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι, του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ και του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.

Η υπενθύμιση αυτή ήλθε στη χειρότερη στιγμή για την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία ήταν χθες οικοδεσπότης πανευρωπαϊκής συνδιάσκεψης για την απασχόληση, στην οποία συμμετείχαν ακόμη 18 Ευρωπαίοι ηγέτες, υπουργοί Εργασίας και άλλοι αξιωματούχοι από τις 28 χώρες της Ε.Ε.

Απώτερος στόχος της συνδιάσκεψης δεν ήταν η λήψη κάποιων ουσιαστικών αποφάσεων για το καυτό πρόβλημα, αλλά κυρίως η βελτίωση της εικόνας της Μέρκελ λίγους μόλις μήνες πριν από τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου. Η απαίτησή της για σκληρή λιτότητα και δρακόντειες περικοπές σε αντάλλαγμα της χορήγησης οικονομικής βοήθειας τροφοδότησε ύφεση και υψηλή ανεργία στην περιφέρεια της ευρωζώνης καθιστώντας τη Μέρκελ μόνιμο στόχο του θυμού των λαών της Νότιας Ευρώπης. Η Γερμανίδα καγκελάριος, που δεν θέλει με τίποτα αναζωπύρωση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, ήλπιζε ότι με αυτήν τη συνδιάσκεψη θα επιτύγχανε λίφτινγκ της εικόνας της, από μπουλντόγκ της λιτότητας σε υπερασπίστρια των ανέργων.

Λογάριαζε όμως χωρίς τους δύο Πορτογάλους υπουργούς και κυρίως χωρίς τις… αγορές. Και πιο συγκεκριμένα τις μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, οι οποίες συνεχίζουν να διαβάζουν τα γεγονότα κατά το δοκούν, να ελέγχουν την οικονομική πληροφόρηση και μαζί και τις κινήσεις των αγορών στον πλανήτη με αποκλειστικό γνώμονα πάντα την επιδίωξη των συμφερόντων τους. Ετσι, αρκετοί αρθρογράφοι και αναλυτές του διεθνούς οικονομικού Τύπου υποστήριξαν τον τελευταίο καιρό ότι τα όσα διαδραματίζονται με τη δόση του ελληνικού δανείου και τη γνωστή –ανά την υφήλιο– αδυναμία της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στις υπέρογκες δεσμεύσεις της έναντι των πιστωτών, τα αντίστοιχα προβλήματα της Κύπρου, οι πρόσφατες εκτιμήσεις της Mediobanca για αναπόφευκτη διάσωση της Ιταλίας από την Ε.Ε. στους επόμενους έξι μήνες, οι νέες νύξεις για τις ισπανικές τράπεζες και η πάντα εύθραυστη κατάσταση στη Σλοβενία ενισχύουν το ενδεχόμενο αναθέρμανσης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, δέκα μήνες αφότου η ΕΚΤ παρενέβη ανακοινώνοντας αγορές κρατικών ομολόγων και κόβοντας τον βήχα στους επίδοξους κερδοσκόπους.

Κερδοσκόποι

Οι τελευταίοι δεν θα μπορούσαν να τα βάλουν με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μπορούν όμως να παίξουν και να κερδίσουν, να αποσπάσουν κάτι από αυτόν που καίγεται περισσότερο αυτόν τον καιρό για την ηρεμία. Και αυτός δεν είναι άλλος από την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία έσπευσε χθες μέσω του εκπροσώπου της Στέφεν Σεέιμπερτ να εκφράσει τη βεβαιότητα ότι η Πορτογαλία θα μείνει στο «εντυπωσιακό μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων. Ανάλογη δήλωση καρμπόν έκανε και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ενώ στο ίδιο μήκος κύματος ο Μανουέλ Μπαρόζο προσπάθησε να ηρεμήσει τα πράγματα ανακοινώνοντας ότι πιθανότατα οι Βρυξέλλες θα χορηγήσουν μεγαλύτερη ευελιξία σε κάποιες χώρες της Ε.Ε. όσον αφορά την εκπλήρωση των δημοσιονομικών τους στόχων φέτος και το 2014.