→Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ διαπιστώνει ότι η χώρα μας απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά πρότυπα αντιμετώπισης των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των ασυνόδευτων ανηλίκων. Θετικά βήματα θεωρεί τη νέα υπηρεσία και το νέο νομοθετικό πλαίσιο

Του Δημήτρη Αγγελίδη

^[1]Παρά τη λειτουργία της νέας πολιτικής Υπηρεσίας Ασύλου στην Αθήνα και το νέο νομοθετικό πλαίσιο για το άσυλο, που θεωρούνται πολύ θετικό βήμα, η Ελλάδα υστερεί πολύ από τα ευρωπαϊκά πρότυπα αντιμετώπισης των προσφύγων, των ανθρώπων που ζητούν άσυλο και των ασυνόδευτων ανηλίκων.

Αυτό είναι το γενικό συμπέρασμα της αναλυτικής συνέντευξης Τύπου που έδωσε χτες στην αίθουσα συνελεύσεων της ΕΣΗΕΑ η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, παρουσία μεταναστευτικών κοινοτήτων, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜΑΡ.

Τα σημεία εισόδου

Χαρακτηριστικό της έλλειψης προγραμματισμού και στόχου που χαρακτηρίζει την πολιτική ασύλου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είναι πως από τα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής που προβλέπει ο νόμος να λειτουργούν στα σημεία εισόδου της χώρας για να καταγράφουν τους νεοεισερχόμενους χωρίς χαρτιά, να τους παρέχουν ιατρική και ψυχολογική στήριξη και να τους ενημερώνουν στη γλώσσα τους για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, λειτουργεί μόνο ένα, και αυτό από τον Μάρτιο.

Το ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι πως το κέντρο λειτουργεί στο σημείο εισόδου για το οποίο ο υπουργός επαίρεται ότι σχεδόν εξαλείφθηκε η εισροή ανθρώπων χωρίς χαρτιά (πράγματι, 348 άτομα χωρίς χαρτιά συνελήφθησαν στον Εβρο το πρώτο πεντάμηνο του 2013 έναντι 15.878 το πρώτο πεντάμηνο του 2012), ενώ εκεί που πολλαπλασιάστηκαν οι είσοδοι, στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (3.223 συλλήψεις το πρώτο πεντάμηνο του 2013 έναντι 188 το πρώτο πεντάμηνο του 2012), κανένα τέτοιο κέντρο δεν λειτουργεί.

Ακόμα και το νέο πλαίσιο ασύλου εφαρμόζεται με τεράστια προβλήματα. Αυτή τη στιγμή δεν λειτουργεί καμία υπηρεσία Ασύλου εκτός Αθήνας, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά δυσχερής, και στην ουσία να έχει καταργηθεί, η πρόσβαση των ανθρώπων από την περιφέρεια στη διαδικασία ασύλου.

Επιπλέον, καθώς η νέα υπηρεσία ασχολείται με τα αιτήματα που υποβάλλονται μετά την έναρξη της λειτουργίας της, τα παλιά συσσωρευμένα αιτήματα παραμένουν στην αρμοδιότητα της Αστυνομίας, με τα γνωστά προβλήματα υποστελέχωσης, έλλειψης εκπαίδευσης και αντίληψης για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν καταγραφεί.

Τεράστια προβλήματα θέτει η διοικητική κράτηση ανθρώπων που ζητούν άσυλο, που επιτρέπεται μόνο ως εξαιρετικό μέτρο και για ειδικούς λόγους, αλλά εφαρμόζεται αδιακρίτως και μάλιστα φτάνει μέχρι τον ενάμιση χρόνο. Αλλωστε, όπως εφαρμόζεται, η διοικητική κράτηση δεν τηρεί βασικές προϋποθέσεις της διεθνούς, ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας και παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, γεγονός για το οποίο η Ελλάδα έχει καταδικαστεί σε διεθνή όργανα.

Τα δικαιώματα των παιδιών

Η Ελλάδα παρουσιάζει ακόμη στοιχειώδεις ελλείψεις στο σύστημα υποδοχής ανθρώπων που ζητούν άσυλο και ιδίως ανήλικων που δεν συνοδεύονται από γονιό ή από κάποιον που έχει την επιμέλειά τους. Σήμερα, υπάρχουν 9 κέντρα για ασυνόδευτα παιδιά, χωρητικότητας περίπου 400 θέσεων, και κανένα για παιδιά κάτω των 12 χρόνων.

Το αποτέλεσμα των ελλείψεων του θεσμικού πλαισίου και της εφαρμογής του είναι να μην απολαμβάνουν τα παιδιά βασικά δικαιώματα που κατοχυρώνονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.