Μετά τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, η διάσημη κολεκτίβα πραγματοποιεί την πρώτη της ελληνική έκθεση στο Art Space Pythagorion. Με τίτλο «Long Legged Linguistics» πρόκειται για μια αισθησιακή αφήγηση πάνω στις γλωσσικές πολιτικές Τουρκίας, πρώην Σοβιετικής Ενωσης και Νότιας Ευρώπης

Της Αγνής Κατσιούλα

^[1]Εχουμε μπει για τα καλά στην καρδιά του καλοκαιριού και σε λίγες μέρες, στη Σάμο, θα πραγματοποιηθεί ένα σημαντικό εικαστικό γεγονός. Από τις 20 Ιουλίου και μέχρι τις 10 Οκτωβρίου η κωμόπολη του Πυθαγορείου με το γραφικό λιμάνι της θα αποτελέσει το κέντρο αναφοράς και πόλο έλξης για όλους εκείνους που αγαπούν την τέχνη. Η διεθνούς φήμης κολεκτίβα καλλιτεχνών Slavs and Tatars (http://www.slavsandtatars.com/bio.php) θα παρουσιάσει στο Αrt Space Pythagorion μια έκθεση με έργα και εγκαταστάσεις ειδικά μελετημένη για τον συγκεκριμένο χώρο.

Η Slavs and Tatars, που ιδρύθηκε το 2006, αποτελείται από νέους καλλιτέχνες των οποίων τα έργα και οι εγκαταστάσεις έχουν εκτεθεί στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπως η Tate Modern, το MoMa της Νέας Υόρκης και το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι. Οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονται ως «μια φατρία εξωτερικής πολεμικής και εσωτερικού οικείου χώρου» με βάση την Ευρασία, μια περιοχή που εκτείνεται ανατολικά του πρώην Τείχους του Βερολίνου και δυτικά του Σινικού Τείχους της Κίνας. Η συνολική δουλειά τους περιλαμβάνει διάφορους τρόπους έκφρασης με σκοπό να γίνει κατανοητή η πολιτιστική σχέση μεταξύ Σλάβων, Καυκάσιων και Κεντροασιατών, που στις μέρες μας μπορεί να έχει ξεχαστεί.

Εστιάζουν πολύ συχνά και στο θέμα «Γλώσσα». Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι ο τίτλος του φετινού έργου τους, που θα παρουσιαστεί στη Σάμο, είναι «Long Legged Linguistics». Σε ελεύθερη μετάφραση θα μπορούσαμε να τον πούμε «Η γλωσσολογία των Βορειοευρωπαίων». Η γλώσσα ορίζει κατ’ αρχάς την ταυτότητα ενός συνόλου και βοηθάει στην επικοινωνία και κατανόηση μεταξύ των μελών του. Ομως μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος συγκάλυψης, μπορεί να διαφωτίσει, να χειραγωγήσει ή και να παραπλανήσει. Μέσω λοιπόν αυτού του έργου τους οι Slavs and Tatars εστιάζουν σε μια πιο ελεύθερη προσέγγιση του θέματος. Με ιδιαίτερη φαντασία και πραγματικά πρωτότυπο τρόπο φέρνουν τον παρατηρητή σε επαφή με ένα πλέγμα από διαφορετικές έννοιες και σύμβολα. Χρησιμοποιούν ως μέσα το χιούμορ και την παρωδία, αλλά και ιδιωματικές εκφράσεις (αργκό). Θέτουν και το ουσιαστικό ερώτημα: «τελικά, τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις;»

Τα έργα τους είναι πλούσια σε υλικά και χρώματα και αντλούν έμπνευση από την τοπική εικονογραφία της γεωγραφικής καταγωγής τους: της Ευρασίας. Ωστόσο, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι μέρος του concept της ομάδας είναι να μη φανερώνει ποτέ λεπτομέρειες για την ακριβή ταυτότητα και την προέλευση των έργων τους. Οι συλλογές τους είναι διαπολιτισμικές και η Σάμος, με την ιδιαίτερη γεωγραφική της θέση, αποτελεί κομβικό σημείο μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Η έκθεση πραγματοποιείται σ’ έναν υπερσύγχρονο εκθεσιακό χώρο, το Art Space Pythagorion (http://www.schwarzfoundation.com/el/projekte/art-space-pythagorion/philosophy.html) στο πρώην ξενοδοχείο «Πυθαγόρας», που μόλις πέρυσι ανακαινίστηκε και βρίσκεται στην καρδιά του λιμανιού προσφέροντας στον επισκέπτη ένα μοναδικής ομορφιάς σκηνικό. Ο «λευκός κύβος» (white cube), όπως το χαρακτηρίζουν, έχει και συμβολικό χαρακτήρα: από το κτίριο αντικρίζεις τα παράλια της Τουρκίας –τα φυσικά σύνορα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας- που απέχουν μόλις 2 χιλιόμετρα. Εδώ λοιπόν στο σημείο συνάντησης διαφορετικών πολιτισμών δίνεται η δυνατότητα σε σύγχρονους διεθνείς καλλιτέχνες να ασχοληθούν θεματικά με την ιδιαιτερότητα του τόπου και να παρουσιάσουν τα έργα τους.

Πέρυσι στον ίδιο χώρο την αρχή έκανε ο κινηματογραφικός δοκιμιογράφος και βιντεο-καλλιτέχνης Harun Farocki, ο οποίος είχε ως βασικό θέμα στις βιντεο-εγκαταστάσεις του αυτό των συνόρων και των μεταναστευτικών προβλημάτων, θέμα ιδιαίτερης σημασίας για τη Σάμο που λόγω της γεωγραφικής θέσης της αντιμετωπίζει συχνά προβλήματα υποδοχής οικονομικών μεταναστών. Ενα νησί με τόσο μακρόχρονη ιστορία και πλούσια πολιτιστική παράδοση προσφέρεται ως χώρος συζήτησης πολιτικών προβληματισμών τού σήμερα αλλά και παρουσίασης της καλλιτεχνικής τους έκφρασης.

Παράλληλα με την έκθεση της κολεκτίβας Slavs and Tatars θα πραγματοποιηθεί για 4η συνεχή χρονιά (7–13 Αυγούστου) και το μουσικό φεστιβάλ Samos Young Artists Festival στο Αρχαίο Θέατρο του Πυθαγορείου, με νέους και ταλαντούχους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.

H πρωτοβουλία για την έκθεση και το Φεστιβάλ ανήκει στους ιδρυτές του Schwarz Foundation, ενός ελληνογερμανικού Πολιτιστικού Ιδρύματος, που φιλοδοξεί να συμβάλει στη διαπολιτισμική συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου.

[email protected]

IΝFO: 20 Ιουλίου έως 10 Οκτωβρίου 2013. Επίσημα εγκαίνια στις 4 Αυγούστου. Γενική είσοδος: 2 €, ελεύθερη είσοδος για παιδιά, φοιτητές και ανέργους.