Του Φώτη Παπούλια

Η περίοδος από την εφηβεία στην ωριμότητα συνήθως είναι επώδυνη και γεμάτη αντιφάσεις, όμως η πολιτική ωρίμανση του ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε ότι, στην πολιτική, η ωριμότητα, όταν συμβαδίζει με την επίτευξη του στόχου της διακυβέρνησης της χώρας προς όφελος της κοινωνίας, μπορεί και τελικά πετυχαίνει να υπερβεί παιδικές ασθένειες και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Οχι εκείνων που ενδεχομένως επιβάλλονται από τις εσωκομματικές σκοπιμότητες, αλλά εκείνων που κυρίως απαιτεί η κοινωνία, η οποία, όπως επεσήμαναν οι σύνεδροι και ο Αλ. Τσίπρας στη δευτερομιλία του, «αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς, τότε πώς θα αλλάξουμε την κοινωνία».

Η εικόνα του νέου κόμματος

Τρία είναι τα σημεία που μπορεί πλέον να διαμορφώσουν την εικόνα του νέου κόμματος μέσα στο ρευστό πολιτικό σκηνικό που διανύουμε, με το βλέμμα στραμμένο στο πιθανολογούμενο εκλογικό φθινόπωρο.

Ο φόβος να μετατραπεί σε αρχηγικού τύπου νεοαριστερό κόμμα εκφράστηκε από αρκετούς συνέδρους. Ομως η κουλτούρα της Αριστεράς και η λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ πάνω σε εγκεκριμένα με μεγάλη πλειοψηφία πολιτικά κείμενα, αποτελούν την ασφαλιστική δικλίδα της εσωκομματικής του δημοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο στελεχών του κόμματος ότι «όσοι υπονοούν ότι ο Αλ. Τσίπρας θα υιοθετήσει το κακέκτυπο αρχηγικών μοντέλων παλαιότερων εποχών πλανώνται πλάνην οικτράν», υπενθυμίζοντας ότι η Αριστερά όποτε δημιούργησε «παντοδύναμους αρχηγούς» οδηγήθηκε σε ιστορικές ήττες. Οσοι παρακολούθησαν τις εργασίες του συνεδρίου, κατανόησαν ότι οι σύνεδροι δεν έδωσαν «λευκή» επιταγή στον πρόεδρο, αλλά τον εμπιστεύτηκαν να οδηγήσει το κόμμα στην επόμενη μέρα. Και η εμπιστοσύνη τους δεν είναι μη ανακλητή…

Η σαφήνεια και η καθαρότητα του πολιτικού λόγου που αποκτά ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να αποτυπωθεί στο άμεσο διάστημα. Οι πολιτικές αποφάσεις, δεσμευτικές για το σύνολο, θα είναι δύσκολο να αγνοηθούν από τη μειοψηφία, η οποία πλέον θα προσπαθεί να ισορροπεί μεταξύ της πολιτικής γραμμής του κόμματος και των δικών της «ιδιαίτερων» πολιτικών απόψεων.

Η χρυσή τομή μάλλον βρίσκεται στο πώς η μειοψηφία θα αντιληφθεί τον νέο της ρόλο στο κόμμα. Αν επιμείνει να λειτουργεί όπως στο παρελθόν, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μπει σε διαδικασία συρρίκνωσης, αντίθετα αν προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες μπορεί να λειτουργήσει ως βασικός κρίκος ενότητας και προοπτικής. Εξάλλου, η ενιαία εικόνα του κόμματος απαιτεί συστράτευση και η μειοψηφία που διακρίνεται από «έντονη και σταθερή κομματικότητα» δεν φαίνεται διατεθειμένη να χρεωθεί πιθανά «πισωγυρίσματα».

Ο ρόλος του προέδρου και της νέας ηγετικής ομάδας. Ο Αλ. Τσίπρας δεν παγιδεύτηκε στο θελκτικό αλλά παλαιοκομματικού τύπου «κλισέ» του προέδρου «παντός καιρού», έτοιμου να υιοθετήσει τα πάντα για τους πάντες. Οι αναφορές του στα κοινωνικά κινήματα αλλά και η νέα αντίληψη που κομίζει ότι δηλαδή «η κοινωνία είναι αυτή που μας δείχνει τον δρόμο» δείχνει ότι ουσιαστικά επιδιώκει να «ακουμπήσει» πάνω στα κινήματα και όχι να «καπελώσει» τις κοινωνικές διαδικασίες.

Η συμμετοχή στα κινήματα

Μάλιστα, η ένταση με την οποία ζήτησε, αν όχι απαίτησε, από τους συνέδρους «ο ΣΥΡΙΖΑ να συμμετέχει στα κινήματα και στις διαδικασίες τους» ερμηνεύτηκε σχεδόν από όλους ως κριτική για τη μάλλον χαλαρή σύνδεση του κόμματος με τις κινηματικές διαδικασίες που καταγράφονται στην ελληνική κοινωνία.

Οπως έλεγαν στενοί του συνεργάτες, «ο κυβερνητισμός δεν ήταν ποτέ συστατικό στοιχείο της Αριστεράς και δεν φιλοδοξούμε να είμαστε εμείς που θα τον υιοθετήσουμε», τονίζοντας ότι «οι σημερινές συνθήκες δεν μοιάζουν με εκείνες ακόμα και του πρόσφατου παρελθόντος».

Οι προκλήσεις για τον νέο ΣΥΡΙΖΑ είναι μπροστά, και πρώτη φορά βρίσκονται εκτός των στενών κομματικών ορίων. Η ηγεσία αναγνώρισε την πρωτοπορία της κοινωνίας, το ερώτημα είναι πώς θα διαχειριστεί την εντολή της. Και εκεί θα κριθεί…