^[1]Κουβανέζικο πιάνο και φάντο υπαινιγμοί, πλούσιος ήχος από τα τουρκικά έγχορδα, φωνή σπαρακτική γεμάτη χρώματα και συναισθήματα, δραματικές φλαμένκο «αφηγήσεις». Θα μπορούσε να είναι το σάουντρακ ενός οδοιπορικού που ξεκινά από την Ισπανία, διασχίζει τη Μεσόγειο και καταλήγει στο Τελ Αβίβ. Είναι κάτι απλούστερο: το νέο άλμπουμ της ξεχωριστής Γιασμίν Λεβί, που κυκλοφόρησε μόλις με τίτλο «Libertad».

Στη νέα της δισκογραφική απόπειρα η Ισραηλινή -που πλέον είναι και μαμά ενός μικρού αγοριού- μοιάζει να ελευθερώνεται και να αποκτά την αυτοπεποίθηση, τη δυναμική, την τόλμη που της έλειπε. Η 37χρονη όχι μόνο έχει γράψει εφτά από τα δώδεκα τραγούδια τού «Libertad» αλλά αποφάσισε πως ήρθε η στιγμή να «αγγίξει» μεγάλα τραγούδια.

Για παράδειγμα, διασκευάζει το «Firuze» -ένα από τα διαμάντια της τουρκικής μουσικής- καθώς και το απαιτητικό, κλασικό και υπέροχο περσικό τραγούδι «Recuerdo» (o τίτλος στα περσικά είναι «Soghati»). Επίσης παρουσιάζει τη δική της εκδοχή στο κομμάτι-θρύλο τού Ενρίκο Μασίας «Adieu Mon Pays».

Ακούγοντας το «Libertad» αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως ότι το ομώνυμο κομμάτι είναι σίγουρα το πρώτο που θα ξεχωρίσει. Εχει μπόλικο συναίσθημα, ωραίες κιθάρες, μελωδία. Το «La Nave Del Olvide» σε γεμίζει νοσταλγία, στο «La Ultima Cancion» τα πνευστά κλέβουν την παράσταση, με το «Firuze» κλείνει το μάτι στην Ανατολή, στα «Olvidate de Mi» και «Tal Vez» δανείζεται λίγο από τον σπαραγμό τής Σαβέλα Βάργκας.

Η τραγουδίστρια με την εξωτική εμφάνιση και τη βελούδινη φωνή συγκινείται με τη Ρόζα Εσκενάζυ, θαυμάζει την Ελένη Βιτάλη, εκτιμά το πείσμα του μπαμπά της. Μικρή τής άρεσε να ακούει Χούλιο Ιγκλέσιας και Λουτσιάνο Παβαρότι, αλλά αδυναμία έχει στις μεγάλες, δραματικές γυναικείες φωνές ,όπως της Εντίθ Πιαφ και της Μπίλι Χόλιντεϊ.

Οπως λέει χαρακτηριστικά η ίδια: «Μου αρέσουν τα θλιμμένα τραγούδια. Η μητέρα μου έζησε μια πολύ σκληρή ζωή. Από αυτήν κληρονόμησα τη θλίψη. Αν και είμαι ένας χαρούμενος άνθρωπος, μου αρέσει να δημιουργώ μέσα από τη στενοχώρια. Είμαι τυχερή που έχω τη μουσική και μπορώ να εκφράσω τη θλίψη».

Τα νέα της τραγούδια ηχογραφήθηκαν στο Τελ Αβίβ, αλλά επιστρατεύτηκαν κρουστοί από την Κωνσταντινούπολη – ίσως για να τιμήσει την καταγωγή του μπαμπά της. Η Γιασμίν μεγάλωσε στην Ιερουσαλήμ, την οποία περιγράφει ως ένα πραγματικό χωνευτήρι λαών και πολιτισμών, ακούγοντας Τούρκους δεξιοτέχνες, κλασικές συνθέσεις, γαλλικά chansons, τζαζ κι εβραϊκή μουσική.

Ο πατέρας της Γιτζάκ Λεβί (γεννημένος στην Τουρκία το 1919) υπήρξε συνθέτης και κυρίως επίμονος μουσικολόγος, που αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής κι ενέργειάς του προκειμένου να διασωθούν τα ladino τραγούδια – δηλαδή τα τραγούδια των ισπανόφωνων Eβραίων.

Μετά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, διορίστηκε υπεύθυνος του Ladino τμήματος του Εθνικού Ραδιοφωνικού Σταθμού, ενώ μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει 14 βιβλία σχετικά με τις μελέτες και την ειδικότητά του. Τρέφοντας λοιπόν βαθιά αγάπη για τη σεφαραδίτικη μουσική, θεώρησε καθήκον του να «μεταλαμπαδεύσει» αυτήν την αγωνία για την παράδοση στην κόρη του.

Αμέσως μετά την κυκλοφορία του δίσκου η Λεβί ξεκίνησε περιοδεία, στην οποία περιλαμβάνονται σταθμοί σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αυστραλία και Ασία. Στη σκηνή θα επιχειρήσει ζωντανά ό,τι και στον δίσκο: να ενώσει δύο μουσικούς κόσμους με τους οποίους συνδέεται στενά και αγαπά πολύ: από τη μια τη φλόγα και το πάθος του φλαμένκο κι από την άλλη τη συναισθηματική προσέγγιση των προγόνων της μέσα από την τουρκική παράδοση.

Και ποιος ξέρει, ίσως την ίδια μουσική εμπειρία μοιραστεί και με το αθηναϊκό κοινό καθώς την άνοιξη του 2013 την περιμένουμε από τα μέρη μας…

Μ.Κ.