ΤΟΥΡΚΙΑ Γνωρίστηκαν στις διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ και είπαν να κάνουν εκεί και τον γάμο τους παρουσία καποιων χιλιάδων καλεσμένων διαδηλωτών. Ο Ερντογάν δεν πήγε, αλλά έστειλε δώρο Ματ και δακρυγόνα

Του Νικόλα Ζηργάνου

^{[1] [2]}«Η αντίσταση είναι παντού, ο έρωτας είναι παντού», φώναζαν στη Νοράι Τσοκόλ και τον Οζγκούρ Καγιά στο πάρκο Γκεζί, οι χιλιάδες συγκεντρωμένοι διαδηλωτές, οι οποίοι γιόρτασαν, μέσα σε νέφος από δακρυγόνα, μέσα σε ένα κλίμα βγαλμένο από τη γενιά της αμφισβήτησης του 1968, ένα γάμο που γεννήθηκε στο μεθύσι της εξέγερσης της πλατείας Ταξίμ. Ο γαμπρός και η νύφη γνωρίστηκαν στην αρχή των κινητοποιήσεων, όταν, ως εθελοντές (γιατρός και νοσοκόμα), έστησαν πρόχειρο ιατρείο στο πάρκο Γκεζί για να περιθάλπουν τους τραυματισμένους διαδηλωτές. Χθες, μετά τον πολιτικό γάμο τους στο δημαρχείο στο Σισλί, οι νιόπαντροι πορεύτηκαν συμβολικά προς το Ταξίμ, όπου είχαν συρρεύσει πολλοί «βάνδαλοι», «πράκτορες ξένων συμφερόντων» και «πλιατσικολόγοι» -όπως αποκαλούσε ο κυβερνητικός Τύπος τους διαδηλωτές- καλεσμένοι μέσω Facebook. Η αστυνομία επενέβη με δακρυγόνα και αντλίες νερού και προσπάθησε να απωθήσει τον κόσμο, που φώναζε αντικυβερνητικά συνθήματα. Τελικά, ύστερα από δίωρες αψιμαχίες, οι δυνάμεις ασφαλείας επέτρεψαν στους νεόνυμφους και στο πλήθος να φτάσουν στο πάρκο Γκεζί για να γιορτάσουν.

Την ίδια ώρα, έπαιρνε εξιτήριο από το νοσοκομείο ένα θύμα της αστυνομικής βαρβαρότητας, που υπέστη σοβαρές κακώσεις στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στις 31 Μαΐου. Η Λόμπνα Αλάμι έμεινε παράλυτη από την αριστερή πλευρά και δεν μπορεί να μιλήσει, μετά τον τραυματισμό της με δακρυγόνο.

Σε κώμα 14χρονος

Ομως ο 14χρονος Μπερκίν Ελβάν, που τραυματίστηκε σοβαρά στις 15 Ιουνίου, επίσης από δακρυγόνο, παραμένει σε κώμα. Συνολικά πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν, δεκάδες τραυματίστηκαν σοβαρά και χιλιάδες ελαφρά, από την υπερβάλλουσα βία που άσκησε πάνω στο ειρηνικό πλήθος η αστυνομία. Εντεκα θύματα τυφλώθηκαν ολικά από σπρέι πιπεριού και, την περασμένη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR) καταδίκασε την Τουρκία για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Την καταδίκη της Αγκυρας προκάλεσε προσφυγή ανήλικου διαδηλωτή από το Ντιγιάρμπακιρ, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά από αστυνομικό, ο οποίος πυροβόλησε τον νεαρό Κούρδο από κοντινή απόσταση στο πρόσωπο με δακρυγόνο. Με άλλη του απόφαση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχε καταδικάσει τον Ιούνιο την Τουρκία για την επικίνδυνη χρήση σπρέι πιπεριού. Η Αγκυρα όμως, εθισμένη στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αδιάφορη για τις αποφάσεις του Στρασβούργου, δεν δείχνει διατεθειμένη να τροποποιήσει τον σχετικό νόμο -όπως ζητάει η δικαστική απόφαση- και να θέσει αυστηρούς περιορισμούς στη χρήση σπρέι πιπεριού από τις δυνάμεις ασφαλείας.

Παρά την εξέγερση στο πάρκο Γκεζί και τον εσωτερικό αλλά και διεθνή αντίκτυπο που είχε η πολιτική καταστολής και διαπόμπευσης των διαδηλωτών από τον Τούρκο πρωθυπουργό, η δημοτικότητα του κόμματός του στο εσωτερικό παραμένει υψηλή.

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, αν γίνονταν τώρα εκλογές, το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) θα συγκέντρωνε από 42,9% έως 52,9%, ανάλογα με την εταιρεία μέτρησης, σε σχέση με το 49,3% που είχε λάβει στις τελευταίες εκλογές, τον Ιούνιο του 2011.

Ομως η συστηματική άσκηση ωμής βίας κατά των διαδηλωτών και ο αυταρχικός, σχεδόν «σαν του σουλτάνου» τρόπος, με τον οποίο αντέδρασε ο Ερντογάν, παρουσιάζοντας την εξέγερση ως έργο ξένων κέντρων που θέλουν να πλήξουν τα συμφέροντα της ανερχόμενης Τουρκίας, ράγισε ανεπανόρθωτα την εικόνα του ως μεταρρυθμιστή και, κυρίως, ως δημοκράτη ηγέτη.

Η επίδραση της Αιγύπτου

Η ανατροπή του Αδελφού Μουσουλμάνου προέδρου της Αιγύπτου, Μόρσι, από τον στρατό και η λαϊκή εξέγερση κατά της ισλαμοποίησης της αιγυπτιακής κοινωνίας -που συνέπεσε χρονικά με το πάρκο Γκεζί- ροκάνισε ακόμη περισσότερο το πολιτικό κεφάλαιο του Ερντογάν, ο οποίος είχε επενδύσει σε μια ισλαμική συμμαχία στη Μέση Ανατολή, με την Τουρκία σε ρόλο ηγεμονικής δύναμης. Τώρα, Τούρκοι αναλυτές υποστηρίζουν με άρθρα τους στα τοπικά ΜΜΕ ότι ο πρωθυπουργός όχι μόνο δεν αφουγκράζεται την κοινωνία, αλλά ετοιμάζεται για νέο λάθος, να βασίσει την πολιτική του ατζέντα στη βάση μιας θεωρίας συνωμοσίας από ξένα σκοτεινά κέντρα κατά της Τουρκίας. Μια αντίληψη φοβική και λαϊκίστικη, που οδηγεί την Τουρκία στο εσωτερικό της, σε διχαστικές λογικές και σε απομόνωση όσον αφορά το διεθνές περιβάλλον. Είναι μια εξέλιξη που δεν είναι θετική για την ευρύτερη περιοχή, αλλά, κυρίως, δεν απαντά στις προσδοκίες για περισσότερη και βαθύτερη δημοκρατία και εκσυγχρονισμό.