- Εφημερίδα των Συντακτών - http://archive.efsyn.gr -
Πατήστε ΕΔΩ για να εκτυπώσετε
Η πρώτη ταινία του Τόμας Οστερμάιερ
23/07/13 ART,ΘΕΜΑΤΑ
Με τίτλο «Ο Αμλετ στην Παλαιστίνη» αναφέρεται στην ανεξιχνίαστη δολοφονία του Παλαιστινιοεβραίου σκηνοθέτη και ηθοποιού Τζουλιάνο Μερ Χαμίς, ιδρυτή θεάτρου στην Τζενίν. Επεσε πριν από δύο χρόνια από τις σφαίρες ενός μασκοφόρου. Είχε ενοχλήσει τη Χαμάς, γιατί ανέβαζε νεαρές Παλαιστίνιες στη σκηνή. Τον θρήνησαν και οι δύο πλευρές
[1]
[2]
[3]Την πρώτη του ταινία παρουσίασε πριν από λίγες μέρες (14 Ιουλίου) στην Αβινιόν ο Τόμας Οστερμάιερ, στο πλαίσιο της ωραίας εκδήλωσης «Ενας καλλιτέχνης μια μέρα στο φεστιβάλ». Ολοι οι σκηνοθέτες που σημάδεψαν τα δέκα τελευταία χρόνια του θεσμού, υπό τη διεύθυνση των αποχωρούντων τώρα Ορτάνς Αρσαμπό και Βενσάν Μποντριγέ, είχαν στη διάθεσή τους ένα βράδυ για να δείξουν μια καινούργια τους δουλειά. Ο διευθυντής τής Σαουμπίνε, όμως, έκανε την έκπληξη και τη διαφορά. Επέλεξε να προβάλει το ντοκιμαντέρ «Ο Αμλετ στην Παλαιστίνη», το οποίο συνυπογράφει με τον κινηματογραφιστή Νίκολας Κλοτζ. Είναι αφιερωμένο σε έναν σπουδαίο άνθρωπο, τον Τζουλιάνο Μερ Χαμίς, ιδρυτή του «Θεάτρου Ελευθερία» στην Τζενίν της Δυτικής Οχθης. Στις 4 Απριλίου του 2011, στα 52 του χρόνια, δολοφονήθηκε από έναν μασκοφόρο.
Η ιστορία του Τζουλιάνο είναι γνωστή. Η δολοφονία του, όμως, παραμένει ακόμη ένα μυστήριο. Εξ ου και το ερώτημα «ποιος σκότωσε τον Μερ Χαμίς;» κυριαρχεί στην ταινία του Οστερμάιερ και της δίνει ύφος αστυνομικής έρευνας, χωρίς πάντως να σταματάει εκεί. Ο Τζουλιάνο δέχτηκε την επίθεση ενώ έβγαινε από το θέατρο και ετοιμαζόταν να μπει στο αυτοκίνητό του. Δίπλα του στεκόταν μια νταντά, κρατώντας το μωρό του. Ο σκηνοθέτης έσκυψε για να προφυλάξει το παιδί του. Δέχτηκε πέντε από τις εφτά σφαίρες που προορίζονταν γι’ αυτόν.
Τον Τζουλιάνο τον έκλαψαν εξίσου Παλαιστίνιοι και Εβραίοι. Γιατί ανήκε και στους δύο. Μισός Εβραίος, από τη μεριά της κομμουνίστριας μητέρας του, της Αρνα, η οποία είχε ιδρύσει τον θίασο που συνέχισε ο ίδιος στην Τζενίν. Μισός Αραβας, από τη μεριά του επίσης κομμουνιστή, αλλά χριστιανού πατέρα του. Οι διπλές του ρίζες ήταν γι’ αυτόν πρόβλημα, του κόστισαν έχθρα και από τις δύο πλευρές. Κυρίως, όμως, από τη φονταμενταλιστική πτέρυγα των Παλαιστινίων, που είχε ενοχληθεί από τον φιλελευθερισμό του. Γιατί ενθάρρυνε τις νεαρές κοπέλες της Τζενίν να παίζουν θέατρο, γιατί ανέβασε τη «Φάρμα των ζώων» και κάποιοι Παλαιστίνιοι ηθοποιοί υποδύονταν τα γουρούνια, ζώα βρόμικα για τους μουσουλμάνους. Είχε δεχτεί πολλές φορές απειλές για τη ζωή του. Οταν, μάλιστα, ανακοίνωσε ότι θα ανεβάσει τον «Υπολοχαγό τού Ινισμορ» του Μάρτιν ΜακΝτόνα, ένα έργο που καταδικάζει την ένοπλη αντίσταση, του έσπασαν τα τζάμια του αυτοκινήτου του.
Για τη δολοφονία του η παλαιστινιακή αστυνομία συνέλαβε αμέσως ένα μέλος της Χαμάς. Ακόμη, όμως, άκρη δεν έχει βγει, παρά τις έρευνες και τις ανακρίσεις. Γι’ αυτό, ακριβώς, και ο Τόμας Οστερμάιερ γύρισε το ντοκιμαντέρ. «Η ανάγκη με έσπρωξε να κάνω σινεμά», δήλωσε. «Το ότι η υπόθεση ακόμα δεν διαλευκάνθηκε, βολεύει και τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς. Αλλά δεν πρέπει να κάνουμε πίσω. Ζητάμε η έρευνα να συνεχιστεί. Δεν ξεχνάμε ότι ο Τζουλιάνο Μερ Χαμίς δολοφονήθηκε».
Οι δύο σκηνοθέτες, ο Γερμανός και ο Παλαιστινοεβραίος, ήταν φίλοι από το 2007, πού ο Οστερμάιερ τον είχε προσκαλέσει στο Βερολίνο, σε ένα φεστιβάλ παλαιστινιακού θεάτρου. Το ντοκιμαντέρ «Ο Αμλετ στην Παλαιστίνη» γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2012 στη διάρκεια του Φεστιβάλ της Ραμάλα, όπου η Σαουμπίνε συμμετείχε με τη μεγάλη αυτή σεξπιρική επιτυχία του Οστερμάιερ. Η κάμερα καταγράφει, βέβαια, την παράσταση και το εργαστήριο με Παλαιστίνιους ηθοποιούς, που οργάνωσε ο Γερμανός σκηνοθέτης. Το δίλημμα, όμως, του Δανού πρίγκιπα, «να ζει κανείς ή να μη ζει;», απαντιέται στο ντοκιμαντέρ από την επιλογή του Τζουλιάνο Μερ Χαμίς. Αυτός είχε διαλέξει να ζει την κάθε στιγμή, ακόμη και σε μια περιοχή, όπου μια σφαίρα ήξερε ότι τον περιμένει. «Το θεάτρο είναι ένα μέρος για να κάνεις όνειρα», έλεγε. «Ομως, εδώ, στην Τζενίν κανείς δεν ονειρεύεται. Η απελπισία δεν σπρώχνει στην αντίσταση, μόνο στις επιθέσεις αυτοκτονίας».
Ο Οστερμάιερ και ο συν-σκηνοθέτης του, Νίκολας Κλοτζ, παίρνουν συνεντεύξεις από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Θεάτρου της Τζενίν, από ένα δημοσιογράφο της «Χαάρετζ», ακόμη και από έναν πρώην τρομοκράτη, φίλο του Τζουλιάνο, που έχει μετανιώσει, έχει πάρει χάρη από τους Ισραηλινούς, αλλά εξακολουθεί να μένει για λόγους ασφαλείας σε ένα κελί. Σε όλους απευθύνουν το ίδιο ερώτημα: «Ποιος έκανε τον φόνο;». «Γιατί τον έκανε;», «Ποιος είχε δώσει τη διαταγή;».
Απαντήσεις δεν υπάρχουν στην ταινία. Η προβολή της, όμως, στην κατάμεστη αίθουσα τού Opera – Theatre d’Avignon απέδειξε πως ο Τζουλιάνο Μερ Χαμίς είναι για πολλούς σύμβολο. Ανάμεσα στο κοινό βρισκόταν κι ένας νεαρός Παλαιστίνιος ηθοποιός, που είχε δουλέψει μαζί του στο «Θέατρο Ελευθερία» και είχε πάρει μέρος και στο εργαστήριο τού Οστερμάιερ στη Ραμάλα. Σηκώθηκε όρθιος και δήλωσε ότι αυτός θα συνεχίσει να κάνει θέατρο στην Τζενίν. Κανείς δεν θα τον σταματήσει.
Επιμ.: Β. Γεωργ.
Σύνδεσμος άρθρου : http://archive.efsyn.gr/?p=79431
Πατήστε ΕΔΩ για να εκτυπώσετε