Η μεγάλη επιτυχία του Εθνικού Θεάτρου τον χειμώνα, σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου, είναι η φετινή τολμηρή επιλογή του Γιώργου Λούκου για το αρχαίο θέατρο. Ο εκλεκτός θίασος θα παίξει το αθάνατο κωμειδύλλιο με ελάχιστες αλλαγές, που απαιτούσε ο χώρος, ενώ θα επιστρατευθούν και ντόπιοι παραδοσιακοί μουσικοί

Της Εφης Μαρίνου

Για μια νύχτα μόνο. Απόψε η Γκόλφω θα θρηνήσει τον αγιάτρευτο έρωτά της για τον Τάσο πάνω στα αρχαία μάρμαρα και μέσα στην αργολική φύση. Το αθάνατο κωμειδύλλιο του Σπυρίδωνος Περεσιάδη μοιάζει να επιστρέφει στις ρίζες του. Η εξαιρετική παράσταση του Νίκου Καραθάνου, που απολαύσαμε τον χειμώνα στο Εθνικό Θέατρο, παίζεται μόνο απόψε στο θέατρο της Επιδαύρου. Ο σκηνοθέτης αφήνει γι’ αυτό το βράδυ τον Οδυσσέα του «Κύκλωπα» και ξαναγυρίζει γεμάτος καημό στην Γκόλφω του. Μια παράσταση που ανήκει σε όλο τον θίασο, όπως μας λέει.

«Η ιδέα βασίστηκε σε διάθεση πένθιμη. Η κατάσταση που ζούμε, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε, ειδικά σήμερα, το «ελληνικό» μπόλιασε τον τρόπο που είδα το έργο. Η άσπρη φουστανέλα, ένα στοιχείο υποτίθεται σήμα κατατεθέν ελληνικότητας, κακοπαθημένο και παρερμηνευμένο, έγινε μαύρη, δίνοντας άλλη διάσταση στο κείμενο. Κι έπειτα ήθελα να μιλήσω πολύ στα σοβαρά για το χωριό μου, τον τόπο καταγωγής μου κάπου στην Ευρυτανία, για τα βουνά, για τη σιωπή. Με αυτά τα βήματα προχωρούσα μέσα στο έργο. Αναγνώριζα μνήμες, αισθήματα, σκέψεις μοναχικές, σιωπηλές. Στην Ελλάδα όταν οδηγείσαι κάπου, όλο και βαθιά, από έρωτα, μόνο μύθοι σε περιμένουν».

• Εχουμε την αίσθηση ότι η Γκόλφω έζησε στ’ αλήθεια…

«Κανείς δεν θα σου πει ότι δεν υπήρξε, δεν ερωτεύτηκε, δεν ύμνησε τον έρωτά της. Είναι δυνατή η αίσθηση ότι έχει κατοικήσει σ’ όλη την Ελλάδα, ότι έχει ακόμα ξενιτευτεί μαζί με εκείνους που κάποτε άκουσαν γι’ αυτήν… Μας ακολουθεί, όπως και τους ξεριζωμένους της επαρχίας, από την Αυστραλία μέχρι και στις μεγαλουπόλεις της Ελλάδας. Τι πήραν μαζί όσοι έφυγαν από τα χωριά τους; Μερικά πράγματα, μνήμες παιδικές και δυο στίχους από την Γκόλφω»…

• Μετανιώσατε για το μοίρασμα των ρόλων του Τάσου και της Γκόλφως σε τρία ζευγάρια ηθοποιών;

«Πιστεύω ότι τα πράγματα στην τέχνη μας έχουν αλλάξει. Η επιθυμία για μια προσωπική επιδεξιότητα επί σκηνής έχει πεθάνει. Το να σολάρεις δεν σώζει πια ούτε τους καλλιτέχνες ούτε το κοινό. Προσωπικά υπολογίζω στο ομαδικό παιχνίδι. Κι ας αφαιρώ έτσι τη δυνατότητα να βαδίσει δεξιοτεχνικά ένα ζευγάρι, Γκόλφω-Τάσος. Ετσι κι αλλιώς, τι είναι οι παραστάσεις; Ενα παιχνίδι πάνω στο μυστήριο της ζωής».

• Μια χειμωνιάτικη παράσταση του Εθνικού μεταφέρεται στην Επίδαυρο. Δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο.

«Κι είναι πράγματι πολύ τιμητικό για μένα. Ο Γιώργος Λούκος εκδήλωσε την επιθυμία να έρθει η Γκόλφω στην Επίδαυρο. Ως μια φυσική ακολουθία για ένα θέμα ελληνικό με τον πιο αληθινό τρόπο».

• Οταν είδα την παράσταση, έβλεπα γύρω μου ανθρώπους να συγκινούνται, ενώ τίποτα μελό δεν συνέβαινε στη σκηνή.

«Μας πλησίαζαν άνθρωποι λέγοντας: “Θα έρθω ξανά μόνος ή μόνη μου”. Το έργο, οι σκηνές, οι αλλαγές στις ηλικίες, επηρέαζε βαθιά. Τους διαπερνούσε σαν να ήταν κάτι δικό τους. Κάναμε παύση στη σκηνή, κοιτάζαμε τους θεατές κατάματα κι έβλεπες μια πρωτόγνωρη συγκίνηση στα μάτια τους. Με την Γκόλφω κλαις εκεί που κάθεσαι. Είναι σαν μια πένθιμη τρύπα, που βουλιάζεις μέσα της κι αναρωτιέσαι: «Πού με πάει τώρα;».

• Θα αλλάξετε κάτι στην Επίδαυρο;

«Τίποτα δεν θέλω ν’ αλλάξω. Ισως κάποια ελάχιστα πράγματα που απαιτεί ο χώρος. Η παράσταση ήταν φτιαγμένη για να παιχτεί σε ανοιχτό χώρο. Αλλωστε η καρδιά της είναι ανοιχτή. Το θέμα, ο τόπος, η ουσία της. Ζήτησα μια βοήθεια και μου προσφέρθηκε. Να έρθουν δεκαπέντε παιδιά, …Γκολφόπουλα, από τη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Από τη γύρω περιοχή αναζήτησα κάποιους ντόπιους μουσικούς. Μη φανταστείς τίποτα πανηγυριώτικο. Ενα κλαρίνο, ας πούμε. Κοίτα, η Γκόλφω δεν προσβάλλει κανένα. Αντίθετα είναι δικός τους άνθρωπος. Ερχεται στον φυσικό της χώρο, ανήκει στην Πελοπόννησο και όχι μόνο».

• Ποιος θα περίμενε μια τέτοια δοξαστική ανάσταση της παραμελημένης θεατρικά Γκόλφως…

«Οι παλαιότεροι ηθοποιοί, πλην των μπουλουκιών, δεν την έπαιζαν. Ελεγαν: “Ελα μωρέ τώρα, την Γκόλφω;” Τη θεωρούσαν παλιομοδίτικη, ξεπερασμένη. Οπου παιζόταν ήταν για τον κόσμο μάθημα για την αγάπη. Εργο βαθύτατα ελληνικό, υψηλής ποίησης. Λόγος τόσο καθαρός, που υπερβαίνει το ερωτικό. Κτυπά στο μεδούλι της ύπαρξής σου. Σε κομπλάρει. Το πλησιάζεις και από θέση άμυνας το κοροϊδεύεις. Είναι όπως σοκαριζόμαστε όταν ένας άνθρωπος πει μια αλήθεια μπροστά μας. Μια πηγή με καθαρό νερό που ξεχάσαμε πως μας ξεδιψάει λυτρωτικά. Ενα κείμενο που θαρρείς η κάθε του λέξη είναι θησαυρός φυλαγμένος από τους ανθρώπους στα σπίτια επί αιώνες και κάποτε τον πρόσφεραν για να γίνει η Γκόλφω. Ενα παραμύθι που, με τον τρόπο του, γίνεται ιερό στο πέρασμα των χρόνων. Μια ιστορία που τη λέει ο ένας στον άλλον κι όλοι μαζί ακούνε. Γιατί ο άνθρωπος λατρεύει να ακούει ιστορίες που τον ταξιδεύουν αιώνες μέσα στην Ιστορία. Η Γκόλφω είναι μια αγκαλιά, ένα μικρό θαύμα στα κατάβαθα της ψυχής σου».

[email protected]

INFO: Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου: Παρασκευή 16 Αυγούστου 21.00. «Γκόλφω» του Σπυρίδωνος Περεσιάδη. Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος. Σκηνικά – κοστούμια: Ελλη Παπαγεωργακοπούλου. Μουσική: Αγγελος Τριανταφύλλου. Κίνηση: Αμάλια Μπένετ. Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Επεξεργασία κειμένου: Γιούλα Μπούνταλη. Παίζουν: Αλίκη Αλεξανδράκη, Γιάννης Βογιατζής, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Κότσιφας, Χριστίνα Μαξούρη, Γιώργος Μπινιάρης, Αγγελος Παπαδημητρίου, Εύη Σαουλίδου, Μιχάλης Σαράντης, Αγγελος Τριανταφύλλου, Χάρης Φραγκούλης, Λυδία Φωτοπούλου.