Ερευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση των φορολογικών εσόδων

→Με φόρο 1% σε όσους έχουν εισόδημα πάνω από 1 εκατ. ευρώ προκύπτουν έσοδα 340 δισ. ευρώ και με 2% σε εισόδημα πάνω από 5 εκατ. ευρώ, άλλα 261 δισ. ευρώ. Πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο υπάρχει;

Την επιβολή ενός νέου «φόρου πλούτου» επί των πολιτών με εισόδημα πάνω από 1 εκατ. ευρώ, με στόχο την αύξηση των φορολογικών εσόδων μέχρι και 600 δισ. ευρώ πανευρωπαϊκά, προτείνει έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα τη λειτουργία των φορολογικών συστημάτων σε περιόδους έντονης δημοσιονομικής προσαρμογής.

Η μελέτη τονίζει ότι η επιβολή ενός τέτοιου φόρου δικαιολογείται και από την ανάγκη μιας δικαιότερης ανακατανομής του εισοδήματος (δεδομένου ότι το 1% των Ευρωπαίων πολιτών παράγει το 25% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ), αλλά και από την ανάγκη για ταχύτερη δημοσιονομική προσαρμογή με προστασία των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.

Απαιτείται διακρατική συνεργασία

Τονίζεται επίσης ότι μια τέτοια απόφαση προϋποθέτει πολιτική βούληση, ώστε να υπάρχει ταχεία και σαφής καταγραφή των στοιχείων των πραγματικά πλουσίων πολιτών και –φυσικά- διακρατική παροχή στοιχείων, τα οποία θα εξασφαλίζουν ότι το υψηλό εισόδημα θα φορολογείται όπου και αν εμφανίζεται ότι «παράγεται».

Με αυτό το δεδομένο σημειώνεται ότι ένας φόρος 1% για τα εισοδήματα πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ (αφορά το 2,5% του πληθυσμού της Ε.Ε.) θα έφερνε στις ευρωπαϊκές χώρες πρόσθετα έσοδα που θα εγγίζουν το 2,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.

Αν γίνει η απαραίτητη αναγωγή με το ακαθάριστο εισόδημα της Ε.Ε. (13,4 τρισ. το 2013) προκύπτει ότι από την επιβολή του φόρου θα προκύψουν πρόσθετα έσοδα ύψους περίπου 340 δισ. ευρώ.

Η μελέτη προτείνει επίσης έναν πρόσθετο φόρο 2% για τους ακόμη πλουσιότερους, αυτούς που έχουν ετήσιο εισόδημα πάνω από 5 εκατ. ευρώ, το οποίο αφορά περίπου 0,2% από τον πληθυσμό της Ε.Ε. Με την επιβολή του φόρου αυτού υπολογίζεται ότι τα φορολογικά έσοδα που θα προκύψουν θα φτάσουν το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, δηλαδή άλλα 261 δισ. ευρώ.

Η έκθεση προτείνει και κάποια εναλλακτικά σενάρια, τα οποία όμως εξασφαλίζουν μικρότερη απόδοση σε τελικούς φόρους. Συγκεκριμένα, εναλλακτικά ενός πρόσθετου φόρου εισοδήματος, ένας φόρος χρηματοοικονομικών συναλλαγών θα αύξανε τα φορολογικά έσοδα εντός της Ε.Ε. κατά 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή κατά περίπου 70 δισ. ευρώ. Ενας συμπληρωματικός φόρος του 20% για όσους έχουν εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ θα έχει ακριβώς την ίδια απόδοση, δηλαδή 0,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ ή περίπου 70 δισ. ευρώ.

Η καλύτερη επιλογή

Ενας επιπλέον φόρος 10% στα επιχειρηματικά κέρδη θα έφερνε στα ταμεία των εφοριών της Ε.Ε. πρόσθετα έσοδα ύψους 130,4 δισ. ευρώ ή 1% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Η έκθεση τονίζει ότι όλες αυτές οι εναλλακτικές είναι χρήσιμες να υπάρχουν στο τραπέζι κάθε ευρωπαϊκής κυβέρνησης, η οποία σκοπεύει να αλλάξει φορολογική πολιτική με στόχο να αυξήσει τα έσοδά της. Τονίζεται, όμως, ότι η επιβολή ενός φόρου στον μεγάλο πλούτο ήταν και παραμένει η καλύτερη επιλογή για να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα, χωρίς να υπάρξουν επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Επιπλέον, είναι η πιο καλή μέθοδος ώστε να επιτευχθεί η μείωση του δημόσιου χρέους, που είναι το απόλυτο ζητούμενο στις μέρες μας.

Τέλος, επισημαίνεται και ακόμη ένα βασικό στοιχείο, που κάνει τους συντάκτες της έρευνας να επιμένουν στη φορολόγηση του πλούτου. Στις ΗΠΑ οι πλούσιοι παρουσιάζουν σε μέσους όρους εισοδήματα πολύ υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Παρ’ όλα αυτά η Ευρώπη καταγράφει σήμερα πολύ μεγαλύτερο αριθμό πλούσιων πολιτών.

Τονίζεται, συνεπώς, ότι ένας φόρος για τον υψηλό πλούτο είναι σαφώς πιο αποδοτικός στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ. Είναι μάλιστα πιο αποδοτικός ακόμη και από τη φορολογία των κερδών των επιχειρήσεων, η οποία επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από συγκυριακά κριτήρια και δεν έχει την ίδια απόδοση σε ορίζοντα χρόνου.

Η έκθεση αποκλείει ως επιλογές για την παρούσα συγκυρία την επιβολή νέων οριζόντιων φόρων εισοδήματος ή αύξηση του ΦΠΑ με στόχο την αύξηση των φορολογικών εσόδων, αφού κάτι τέτοιο θα είχε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα για τις χώρες οι οποίες θα το επέλεγαν.