ΙΡΛΑΝΔΙΑ Ο άνεργος και εγκλωβισμένος στο Δουβλίνο από την κρίση Πολωνός μετανάστης Χ. Πιοτρόφσκι βρήκε τραγικό θάνατο από απορριμματοφόρο όταν αποκοιμήθηκε σε κάδο

Του Γιώργου Τσιάρα

^[1]Στα 43 του, ο Πολωνός Χένρικ Πιοτρόφσκι ήταν πια ένας άνθρωπος χωρίς δουλειά, σπίτι και πατρίδα – ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες οικονομικούς μετανάστες που ταξίδεψε τα τελευταία χρόνια στη Δύση για να ζήσει το όνειρο και να καταλήξει τελικά να ζει τον απόλυτο εφιάλτη, εγκλωβισμένος στο Δουβλίνο της κρίσης.

Τελευταία του –κυριολεκτικά– κατοικία ήταν ένας μεταλλικός κάδος ανακύκλωσης, κοντά στο κέντρο της πόλης: οι χαρτονένιες συσκευασίες στο εσωτερικό του τον προστάτευαν κάπως από το κρύο. Οταν προχθές τη νύχτα ήρθε το απορριμματοφόρο να μαζέψει τα σκουπίδια, ο Χένρικ δεν το άκουσε: ίσως κοιμόταν, ίσως είχε πιει. Η μπορεί απλώς να ήταν ξύπνιος, αλλά να μην έβρισκε πια κανέναν λόγο για να ζήσει. Σε κάθε περίπτωση, ήταν αργά: ο κάδος αναποδογύρισε στις σιδερένιες δαγκάνες, διαμελίζοντάς τον.

Σοκ στη διαλογή

Ο οδηγός του απορριμματοφόρου δεν κατάλαβε πως είχε σκοτώσει άθελά του έναν άνθρωπο, έως ότου το φορτηγό άδειασε τα ματωμένα χαρτόνια στην αποθήκη ανακύκλωσης. Σοκαρισμένοι, οι υπάλληλοι που έκαναν τη διαλογή μάζεψαν ό,τι απέμεινε από το παγωμένο σώμα του μετανάστη και κάλεσαν την Αστυνομία.

Από τις πρώτες έρευνες, προκύπτει πως ο Πιοτρόφσκι ζούσε εδώ και καιρό άστεγος στην περιοχή: όπως και αμέτρητοι άλλοι ξένοι εργάτες, δεν έβρισκε δουλειά στην Ιρλανδία των Μνημονίων – οι μετανάστες, άλλωστε, είναι πάντα τα πρώτα θύματα των κρίσεων. Αλλά δεν είχε ούτε τα χρήματα ούτε το κουράγιο να γυρίσει στην πατρίδα του και να ξαναρχίσει από την αρχή.

Μετά τη διεύρυνση της Ε.Ε. το 2004, δεκάδες χιλιάδες Πολωνοί εργάτες σαν τον Χένρικ έφτασαν στην Ιρλανδία για να δουλέψουν στις οικοδομές. Ηταν η εποχή της φούσκας των ακινήτων, όταν οι τράπεζες μοίραζαν αφειδώς στεγαστικά δάνεια. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες, τα χρήματα λίγα, τα ατυχήματα συχνά – όμως πάνω από 120.000 Πολωνοί έφτασαν την τελευταία δεκαετία στην Ιρλανδία, με αποτέλεσμα η πολωνική μειονότητα να γίνει η μεγαλύτερη της χώρας – ξεπερνώντας, στην απογραφή του 2011, ακόμα και τους Βρετανούς πολίτες.

Ομως η ύφεση του 2008 τσάκισε τον κατασκευαστικό τομέα. Η Οικονομία μπήκε στο Μνημόνιο και η ανεργία εκτοξεύτηκε στα ύψη – ούτε οι Ιρλανδοί μαστόροι δεν μπορούσαν πια να βρουν δουλειά. Οσοι ξένοι μπόρεσαν, έφυγαν: οι άλλοι απέμειναν να κάνουν στην καλύτερη περίπτωση, δουλειές του ποδαριού. Στη χειρότερη, κατέληξαν στα συσσίτια και τα καταλύματα της Καθολικής Εκκλησίας, όπου –όπως λένε οι αρμόδιοι– τα πολωνικά είναι η γλώσσα που ακούγεται συχνότερα. Ο νόμος που ισχύει στην Ιρλανδία άλλωστε δεν προσφέρει κοινωνική ασφάλιση στους ξένους εργάτες που μένουν για καιρό χωρίς μεροκάματα. Αλλά και τα κοινωνικά στερεότυπα δεν βοηθούν: χτυπημένοι από την ανεργία και την ανέχεια, πολλοί μέχρι πρότινος φιλόξενοι Ιρλανδοί στράφηκαν εναντίον των «ξένων που τους παίρνουν τις δουλειές».

Ο παράγοντας αλκοόλ

Και ο (ενδημικός μεταξύ πολλών Πολωνών) αλκοολισμός λειτούργησε εναντίον τους – λες κι οι Ιρλανδοί, για να αντιστρέψουμε το στερεότυπο, δεν ξέρουν από οινόπνευμα…

Ολα αυτά θα είχαν μικρή σημασία, αν το τραγικό τέλος του 43χρονου αποτελούσε μια σπάνια περίπτωση – ένα τραγικό ατύχημα έξω από την κοινωνική πραγματικότητα των πολλών.

Δυστυχώς, όμως, τα παραδείγματα παρόμοιων φρικτών θανάτων στα σκουπίδια δεν είναι λίγα: μόλις τον περασμένο Μάιο οι ιρλανδικές αρχές βρήκαν νεκρό έναν 52χρονο Τσέχο άστεγο, τον Γιόζεφ Παβέλκα, που είχε κάνει σπίτι του μια δημόσια τουαλέτα.

Τον Δεκέμβρη του 2011 βρέθηκε νεκρός σε ένα χαρτόκουτο στο κέντρο του Δουβλίνου, παγωμένος από το κρύο, ένας Σλοβένος μουσικός, ο Αλαντάρ Τουρτάκ. Και το 2007 ένα άλλο απορριμματοφόρο διαμέλισε στο Λίμερικ έναν άλλον άστεγο, Ιρλανδό αυτή τη φορά, τον 36χρονο Κέβιν Φιτζπάτρικ, που είχε κι εκείνος βρει καταφύγιο σε έναν κάδο…