Η Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας αναψηλαφεί τη δολοφονία του ήρωα της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ταξίαρχου Γιώργου Γεωργιάδη
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, Του Νίκου Φωτόπουλου
«Στο πέτσινο σακάκι του αξέχαστου παλληκαριού μετρήσαμε 35 τρύπες… Αυτό ήταν το τραγικό τέλος του ήρωα της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ (Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας) Γιώργου Γεωργιάδη», αναφέρει η ιστορική μαρτυρία του Βάσου Καραγιάννη, διευθυντή φυλακών του ΔΣΕ, στις Πρέσπες. Συγκλονιστικά ντοκουμέντα σαν ετούτο και πολλά άλλα ακόμη πρόκειται να κατατεθούν στην 6η ετήσια θεματική συνάντηση για τον Εμφύλιο, που θα πραγματοποιηθεί στο δημαρχείο των Πρεσπών, στον Λαιμό, το Σαββατοκύριακο. Τίτλος της «Οι εκκαθαρίσεις στον ΔΣΕ: αναψηλαφώντας την υπόθεση του ταξίαρχου Γιώργου Γεωργιάδη».
Η διοργάνωση ανήκει στην Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, o πρόεδρος της οποίας, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, δήλωσε στην «Εφ.Συν.»: «Καθώς ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στις “πολιτικά ορθές” εκδοχές της Ιστορίας και τις συλλογικές και τις συχνά τραυματικές προσωπικές μνήμες, έγινε και η μνήμη “ιστορικός τόπος”. Η συντήρηση των εθνικών μύθων και ταμπού, η άρνηση να αντιμετωπίσει κανείς με ειλικρίνεια πρώτα πρώτα τη σκοτεινή πλευρά της δικής του ιστορίας, στο όνομα της “εθνικής συνοχής” και της “επούλωσης των πληγών”, επιτείνουν τον ιστορικό αναλφαβητισμό ιδιαίτερα της νέας γενιάς, που, καθώς δίνει τη μάχη για το μέλλον, είναι υποχρεωμένη να “πατάει” στο έδαφος της ιστορικής αλήθειας για το παρελθόν. H αλήθεια είναι επαναστατική!»
Εισηγητές στην εκδήλωση θα είναι ο ιστορικός-καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θανάσης Σφήκας, η επιστημονική συνεργάτιδα των ΑΣΚΙ (Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας) Ιωάννα Παπαθανασίου και ο υποστράτηγος του ΔΣΕ Βασίλης Γκανάτσιος (Χείμαρρος). Την Κυριακή το πρωί, θα πραγματοποιηθεί οδοιπορικό μνήμης στις Πρέσπες.
Η δολοφονία του
Συγκλονιστικές είναι οι ιστορικές μαρτυρίες και αφηγήσεις που θα παρουσιαστούν στην εκδήλωση, ανάμεσα στις οποίες εκείνη του Βάσου Καραγιάννη: «Οι τρεις αντάρτες της φρουράς του Γ.Α. (απεσταλμένοι του Βλαντά) παρέλαβαν το Γεωργιάδη [...] και μόλις βγήκαν έξω από το χωριό Κρανιές Πρέσπας, τον έβρισαν χυδαία, τον έσπρωξαν, έπεσε κάτω και άδειασαν πάνω του ο καθένας από μία ταινία φυσίγγια από τα ατομικά (τους) όπλα. [...] Αφησαν το νεκρό στο δρόμο και έφυγαν για το Γ.Α. [...] Στο πέτσινο σακάκι του αξέχαστου παλληκαριού μετρήσαμε 35 τρύπες… Αυτό ήταν το τραγικό τέλος του ήρωα της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ Γ. Γεωργιάδη.
»Για την περίπτωση του Γεωργιάδη δεν τηρήθηκε κανένας από τους όρους της στρατιωτικής δικαιοσύνης του ΔΣΕ. [...] Εγινε κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας και ήταν η μοναδική περίπτωση εκτέλεσης με αυτό τον τρόπο. [...] Πρόκειται λοιπόν για ένα στυγερό έγκλημα που διαπράχθηκε με εντολή μελών τής τότε ηγεσίας. Πρόκειται για δολοφονία κρατουμένου, όπως ακριβώς είχε γίνει νωρίτερα με τον ηρωικό συνταγματάρχη Γιαννούλη».
Τα τελευταία λόγια του Γιώργου Γεωργιάδη πριν εκτελεστεί, όπως έχουν καταγραφεί από τον Θανάση Τόλια, διοικητή φρουράς των φυλακών του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ στις Πρέσπες, είναι ένα άλλο σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο: «Εμένα θα με εκτελέσουν, αλλά από εσένα σύντροφε Θανάση που είσαι ο άνθρωπος που βρέθηκε την τελευταία ώρα της ζωής μου, θέλω όμως, αν ζήσεις και έρθει η ώρα, να γράψεις αυτά που θα σου πω. Δεν θέλω να με γράψουν στον κατάλογο του χαφιέ και του προδότη, αυτά που γράφει ο Γούσιας και η παρέα του, είναι επειδή δε συμβιβάστηκα με τα στραπάτσα και τις ανήθικες πράξεις. Εγώ σα λαϊκός αγωνιστής πρόσφερα πολλά στον αγώνα από το 1944 τόσο στη Ρούμελη όσο και εδώ στη Δυτική Μακεδονία που ήρθα, σου αφήνω σαν λόγο να γράψεις σύντροφε Θανάση να τα διαβάσουν όλοι…» 24-2-1949.
Ποιος ήταν
Ο Γιώργος Γεωργιάδης γεννήθηκε το 1916 στην Κωνσταντινούπολη, από γονείς που στη συνέχεια βρέθηκαν πρόσφυγες στην Αθήνα. Εκεί μπήκε στη Σχολή Ευελπίδων από όπου αποφοίτησε με άριστα και γι’ αυτό παρέμεινε ως εκπαιδευτής. Πήρε μέρος στον πόλεμο του 1940, στην Αντίσταση με τον ΕΛΑΣ στη Ρούμελη και στα Δεκεμβριανά. Μετά τη Βάρκιζα βρέθηκε στη Γιουγκοσλαβία. Με την έναρξη του δεύτερου αντάρτικου επέστρεψε πάλι στη Ρούμελη όπου ανέλαβε τη στρατιωτική διοίκηση μονάδων του ΔΣΕ. Συνοδεύοντας τη μεγάλη «πορεία των αόπλων» από τη Ρούμελη κατέφθασε τον Φλεβάρη του 1948 στον Γράμμο, όπου και ανέλαβε τη διοίκηση της 14ης ταξιαρχίας του Αρχηγείου Δ. Μακεδονίας. Εθεωρείτο ένας από τους καλύτερους αξιωματικούς του ΔΣΕ και η ταξιαρχία του ήταν η μόνη που κράτησε τη διάταξή της κατά τη μεγάλη μάχη του Γράμμου του 1948 που κράτησε 72 μέρες και έδωσε έτσι τη δυνατότητα στον ΔΣΕ να διαφύγει με τον ελιγμό στο Βίτσι.
Η «εκκαθαριστική εκστρατεία»
Αυτήν την περίοδο όμως κορυφωνόταν και η αντιπαράθεση στην ανώτατη ηγεσία του ΚΚΕ μεταξύ Ζαχαριάδη και Μάρκου με την αποπομπή του τελευταίου και την απομάκρυνσή του στη Μόσχα. Η ηγεσία του ΚΚΕ στο ίδιο διάστημα εξαπέλυσε «εκκαθαριστική εκστρατεία» στον ΔΣΕ για να απαλλαγεί από τους στρατιωτικούς που θεωρούσε ότι ήταν της επιρροής του Μάρκου.
Η αρχή έγινε με τη δολοφονία του ταξίαρχου Γιαννούλη, για να ακολουθήσει μετά από έξι μήνες και η δολοφονία του άλλου ταξίαρχου, του Γιώργη Γεωργιάδη που σκοτώθηκε με 35 συντροφικές σφαίρες, με ατιμωτικό τρόπο έξω από τις Καρυές των Πρεσπών, σε ηλικία 33 χρονών στις 24 Φλεβάρη του 1949. Σε αυτές τις εκκαθαρίσεις η ηγεσία του ΚΚΕ θέλησε να δώσει, όπως συνηθίζεται, και μια προσχηματική νομιμοφάνεια. Ομως η μη τήρηση ούτε αυτών που προβλέπονταν από τον σχετικό νόμο της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (Φεβρουάριος 1948) οδήγησε στην παρωδία της υπόθεσης του Γ. Γεωργιάδη και στην τραγική εκτέλεσή του.
Η Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940-74 Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας είναι σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που συγκροτήθηκε από αγωνιστές της Αντιφασιστικής και της Αντιδικτατορικής Αντίστασης, εκπαιδευτικούς, πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους κ.ά. Αποτελεί κρίκο μιας αλυσίδας άλλων δέκα παρεμφερών σωματείων σε όλη τη χώρα, αρχής γενομένης από την Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1992. Στόχος της δεν είναι μόνο η διάσωση, συλλογή, μελέτη ντοκουμέντων και μαρτυριών για την περίοδο 1940-1974, αλλά και η δημόσια παρουσίασή τους, ώστε η ιστορική μνήμη να είναι επισκέψιμη.
