Του Σωτήρη Μανιάτη
Αναζητώντας χρυσό στα χρόνια της κρίσης, επιστρέφει την ερχόμενη εβδομάδα, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στη μικρή οθόνη μέσα από τη συχνότητα της δημόσιας τηλεόρασης. Εστιάζει σε δύο περιοχές της Ευρώπης, που μπορεί να τις χωρίζουν χιλιόμετρα αλλά τις ενώνει ένα… ευγενές μέταλλο πολλών δισεκατομμυρίων.
Ο λόγος για τον Γιώργο Αυγερόπουλο και τον «Εξάντα» του που -αν ηρεμήσουν τα πράγματα στην ΕΡΤ- θα κάνει πρεμιέρα την ερχόμενη Τετάρτη 14/11 (ΝΕΤ, 23.35) με το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ που έχει τίτλο «Ο χρυσός στα χρόνια της κρίσης: Μαύρη Βίλβα».
Τον πετύχαμε κατά τη διάρκεια του μοντάζ, καθώς ο νέος κύκλος του «Εξάντα» περιλαμβάνει εκτός από τα δύο μέρη αυτής της παραγωγής άλλα επτά.
Μεταξύ αυτών, ο πόλεμος δύο φαρμακευτικών εταιρειών εναντίον της Ινδίας, η οποία κατασκευάζει αντίγραφα φάρμακα για να προστατευθούν οι πολίτες που πάσχουν από AIDS, καρκίνο και άλλες σοβαρές ασθένειες.
Αλλο ντοκιμαντέρ αναζητά απαντήσεις στο ερώτημα «Ανάπτυξη για ποιον;». Στην Γκάνα, για παράδειγμα, με διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης, ακόμα και τα αυτοσχέδια σχολεία που στήνονται κάτω από δέντρα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη λειτουργία τους…
Οταν ρωτάμε τον Γιώργο Αυγερόπουλο αν τελευταία εστιάζει ολοένα και περισσότερο στο τρίπτυχο «λαοί-κρίση-οικονομία», απαντά: «Ναι. Από το 2010 προσπαθώ να αναδείξω εργαλεία που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την καθημερινότητά μας. Αυτή τη λογική είχαν και τα ντοκιμαντέρ για τη Γουατεμάλα, την Αργεντινή…»
Τώρα, για τη «Μαύρη Βίλβα», ταξιδεύει στη Ρόσια Μοντάνα, ένα χωριό 4.000 κατοίκων, φωλιασμένο σε μια καταπράσινη κοιλάδα στα Καρπάθια όρη της Ρουμανίας, με ιστορία 2.000 ετών. Στο υπέδαφός της κρύβει έναν θησαυρό, το μεγαλύτερο κοίτασμα χρυσού της Ευρώπης!
Πρόκειται για 240 τόνους χρυσού συνολικά, που η καναδική εταιρεία Gabriel Resources σκοπεύει να εκμεταλλευτεί, κατασκευάζοντας στην περιοχή το μεγαλύτερο ανοιχτό ορυχείο εξόρυξης χρυσού της γηραιάς ηπείρου.
Οι ιστορικά υψηλές τιμές του πολύτιμου μετάλλου -σημειώνει ο δημοσιογράφος- καθιστούν την επένδυση για την εταιρεία ιδιαίτερα θελκτική. Το ρουμανικό κράτος από την πλευρά του, στην περίοδο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που διανύουμε, προσδοκά ότι αυτό το έργο θα αποφέρει ανάπτυξη, θέσεις εργασίας και άμεσα κέρδη 4 δισ. δολάρια.
Κι όμως, κάποιοι αποφασισμένοι κάτοικοι αντιστέκονται επί χρόνια, θεωρώντας ότι το χρυσάφι δεν είναι ο πραγματικός θησαυρός της Ρόσια Μοντάνα. Αν η υλοποίηση του ορυχείου προϋποθέτει τη μετεγκατάσταση των ανθρώπων, τη μόλυνση του περιβάλλοντος και την καταστροφή της αρχαίας πολιτισμικής κληρονομιάς της Ρόσια Μοντάνα, ποιος θα αποφασίσει αν αξίζει η θυσία;
«Βλέποντας κανείς και τα δύο μέρη του ντοκιμαντέρ -επισημαίνει ο Γιώργος Αυγερόπουλος- με τα όσα συμβαίνουν στη Ρόσια Μοντάνα και στη Χαλκιδική, θα εντοπίσει καθαρά τις ομοιότητες και τις διαφορές που υπάρχουν.
Η Ρουμανία πάντως κινείται πολύ προσεκτικά, δεν βιάζεται και η κοινή γνώμη είναι καλά πληροφορημένη. Εδώ πάλι δεν υπάρχει πραγματική ενημέρωση, λες και πρόκειται για κάποιο άγνωστο μέρος κάπου στον… Αρη».
Για να γίνει η εξόρυξη των 240 τόνων χρυσού (μέσα σε 16 χρόνια) θα πρέπει να ανατιναχθούν και τα τέσσερα βουνά που περικλείουν την ευρύτερη περιοχή της Ρόσια Μοντάνα και οι κοινότητες θα περικυκλωθούν από βιομηχανικής κλίμακας ανοιχτά ορυχεία.
Οι Ρωμαίοι, το 106 μ.Χ.,για να κάνουν εξορύξεις χρυσού, είχαν κατασκευάσει ένα αριστοτεχνικό σύστημα στοών, που οι αρχαιολόγοι παρομοιάζουν με υπόγεια Ακρόπολη. Γι' αυτό και η αρχαιολόγος Κλαούντια Αποστόλ ρωτά με θλίψη και θυμό:
«Στη Ρουμανία, στην Ελλάδα, μιλάμε για μεγάλη ανεργία παντού, αλλά είναι η Ελλάδα πρόθυμη να κατασκευάσει ένα ορυχείο χρυσού στην Ακρόπολη μόνο για τα χρήματα;»
Η κοιλάδα της Κόρνα, επίσης στην ίδια περιοχή, θα μετατραπεί σε λεκάνη εναπόθεσης 250 εκατ. τόνων τοξικών ουσιών. Γι' αυτό άλλωστε προβλέπεται η μετεγκατάσταση εκατοντάδων κατοικιών. Η πρώτη περιβαλλοντική μελέτη απορρίφθηκε το 2007.
Αλλωστε, επτά χρόνια πριν, μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή σημάδεψε τη Ρουμανία. Στο Μπάια Μάρε έσπασε δεξαμενή λυμάτων χρυσωρυχείου, το οποίο ακολουθούσε την ίδια μέθοδο με αυτό που σχεδιάζεται τώρα, και 100.000 κυβικά μέτρα νερό, μολυσμένα με 100 τόνους κυανίου, χύθηκαν στον ποταμό Σόμες.
Η μόλυνση πέρασε τα σύνορα ρυπαίνοντας τον Τίζα, τον δεύτερο μεγαλύτερο ποταμό της Ουγγαρίας, σκοτώνοντας κάθε ζωή στα νερά του και καταστρέφοντας αποθέματα πόσιμου νερού 2,5 εκατομμυρίων κατοίκων…
