Οι νομικές υπηρεσίες της Ε.Ε. υψώνουν τείχος στη φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών
Του Μπάμπη Μιχάλη
Παράνομο έκριναν τον φόρο Τόμπιν, το σχέδιο φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, οι νομικές υπηρεσίες της Ε.Ε. παραμονές της 5ης επετείου της χρεοκοπίας της Lehman Brothers.
Ο φόρος προτάθηκε τον Σεπτέμβριο του 2011 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κυβερνήσεις 11 χωρών της Ε.Ε. (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Ελλάδα, Εσθονία, Σλοβακία και Σλοβενία) με στόχο τον περιορισμό του υψηλού επενδυτικού ρίσκου που αναλαμβάνουν οι τραπεζίτες στις συναλλαγές τους και τη συγκράτηση του άγριου κερδοσκοπικού τους παιχνιδιού. Παράγοντες που τροφοδότησαν αλλεπάλληλες φούσκες στις αγορές τα τελευταία 15 χρόνια που κατέληξαν στο οδυνηρό κραχ του 2008, στη χρεοκοπία και τη διάσωση -με χρήματα των φορολογουμένων- των μεγάλων τραπεζών του πλανήτη και στην παρατεταμένη στασιμότητα που βιώνει σήμερα η παγκόσμια οικονομία.
Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει την επιβολή φόρου 0,1% στις συναλλαγές μετοχών και ομολόγων και 0,01% σε αυτές των παραγώγων προϊόντων από το 2014 και στις 27 χώρες της Ε.Ε. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα αποφέρει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις περισσότερα από 57 δισ. ευρώ ετησίως, τα οποία θα καταβάλλονται από τους τραπεζίτες.
Τα συμφέροντα του City
Η βρετανική κυβέρνηση, που θα έχει και τα μεγαλύτερα έσοδα -10 δισ. ευρώ ετησίως- αν επιβληθεί αυτός ο φόρος, αντιτέθηκε όμως σφόδρα στην υιοθέτησή του. Αγνοώντας την κοινή γνώμη της χώρας της -η οποία τάχθηκε με συντριπτική πλειοψηφία 75% υπέρ του φόρου- επέλεξε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των τραπεζιτών του City προσφεύγοντας στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, με το επιχείρημα ότι το μέτρο θα επηρέαζε τις συναλλαγές χωρών που δεν το υιοθετούν.
Οι νομικές υπηρεσίες της Ε.Ε. υποστήριξαν από την πλευρά τους στη γνωμοδότησή τους ότι «βάσει των κανόνων του διεθνούς εθιμικού δικαίου» το σχέδιο «υπερβαίνει τη δικαιοδοσία των κρατών-μελών για φορολόγηση». Ακόμη ότι δεν συνάδει με τη Συνθήκη της Ε.Ε. και ότι «παραβιάζει τις φορολογικές αρμοδιότητες των κρατών-μελών που δεν συμμετέχουν».
Οι νομικές υπηρεσίες θεωρούν ακόμη ότι η επιβολή φόρου χρηματοοικονομικών συναλλαγών σε κάποια κράτη-μέλη θα αποτελούσε «μεροληψία και πιθανόν θα οδηγήσει σε στρέβλωση του ανταγωνισμού, εις βάρος των κρατών-μελών που δεν συμμετέχουν». Τέλος, κρίνουν ότι ο φόρος θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων και υπηρεσιών στην ενιαία αγορά, παραβιάζοντας δύο από τις βασικές αρχές της Συνθήκης της Ε.Ε.
Η γνωμοδότηση των νομικών υπηρεσιών δεν είναι δεσμευτική για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Δυσκολεύει όμως την προώθηση του φόρου με τη μορφή που προτείνεται σήμερα. Δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού οικονομικού Τύπου μιλούσαν ήδη από χθες για έναν πιο απλό φόρο, όπως το τέλος χαρτοσήμου που επιβάλλει στις μετοχές η Βρετανία.
