Πάτησε το πόδι του στη χώρα μας πριν από 40 χρόνια και ένιωσε αμέσως σαν στο σπίτι του. Θεωρεί μεγάλη τιμή την έκθεση στο μουσείο «της καρδιάς του» και τη χρηματοδότησε ολομόναχος, αλλά και με τη βοήθεια των φοιτητών του, που τόσο συχνά παίρνει μαζί του στην Ελλάδα
Της Βασιλικής Τζεβελέκου – Φωτ. Μ. Βαλασόπουλος
«Είναι η πιο μεγάλη τιμή στη ζωή μου αυτή που μου γίνεται σήμερα, να εκθέσω στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Η δυνατότητα υλοποίησης ήταν δύσκολη εξαιτίας όσων περνάτε. Είναι σημαντικό όμως αυτή τη δύσκολη ώρα, όλοι όσοι εμπιστευόμαστε την Ελλάδα να θυμόμαστε το παρελθόν της. Αν είχε έρθει ο Ξένιος Ζευς να με ρωτήσει σε ποιο από τα σημαντικά μουσεία του κόσμου θέλω να εκθέσω, θα έλεγα σ’ αυτό εδώ, γιατί είναι το μουσείο της καρδιάς μου».
Το επισκέφτηκε πρώτη φορά ως νεαρός φοιτητής πριν από σαράντα χρόνια. Οταν πάτησε το πόδι του στην Ελλάδα, «ένιωσα επιτέλους σπίτι μου», είπε χθες. Τα λόγια του Αμερικανού Τζόσουα Γκάρικ δεν είναι τυπικά ευχαριστήρια, καθώς είναι ο πρώτος μη Ελληνας που εκθέτει εντός του ΕΑΜ. Είναι η ειλικρινής κατάθεση ενός σύγχρονου περιηγητή.
Επί χρόνια, ζωσμένος με το φωτογραφικό του εξοπλισμό, «όργωσε» μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της χώρας απ’ άκρο σ’ άκρο. Και τι έκανε; Φωτογράφιζε από απρόβλεπτες οπτικές τα αγάλματα γιατί «ήθελα να γίνω ένα με αυτά». Ηθελε να αναδείξει την ιδιαιτερότητα και την ομορφιά τους. Πάνω από σαράντα είναι τα ελληνικά ταξίδια του από τα νεανικά του χρόνια μέχρι σήμερα. Ο Τζ. Γκάρικ, καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης, Πολιτισμού και Φωτογραφίας, γνωστός φιλέλληνας και φλογερός υποστηρικτής του αρχαίου πολιτισμού, έχει συνδέσει τη ζωή και την τέχνη του με τη χώρα μας.
Το αγόρι που μεγάλωσε «σε μια αγροτική επαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών, μακριά από τις μεγαλουπόλεις όπου απολαμβάνει κανείς τις τέχνες», αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης με μεταπτυχιακό στις Καλές Τέχνες. Οταν άρχισε να διδάσκει, μοιραζόταν με τους φοιτητές το πάθος του για την Ελλάδα και τους μεγάλους κλασικούς. Ετσι, άρχισε να οργανώνει ταξίδια και να τους παίρνει μαζί του. «Εχω φέρει πάνω από 15 γκρουπ με φοιτητές. Ξεκινώντας από αυτό το μουσείο, τους εξηγούσα ότι αυτοί που βλέπουν στα αγάλματα, ήταν κάποτε άνθρωποι που περπατούσαν στους δρόμους της Αθήνας και στην Αγορά, όπως ο Σωκράτης και ο Περικλής. Ανθρωποι που ενέπνευσαν πάθη, έρωτα, αγωνίες… Ενα μικρό μέρος από αυτές τις σκέψεις ήθελα να υπάρχει και στις φωτογραφίες μου», μας είπε χθες. «Από το πρώτο μου ταξίδι άρχισε να με διαπερνά το αισθησιακό και υπερβατικό πνεύμα του αρχαίου ελληνικού κάλλους». Και θυμήθηκε τα τουριστικά πούλμαν, τους δρόμους την αίσθηση από τη σύγχρονη Ελλάδα.
Ποια είναι όμως η ομορφιά που συναντάει στη σύγχρονη Ελλάδα; «Οι άνθρωποι», απάντησε, «η ανεπανάληπτη φιλοξενία των Ελλήνων κάθε φορά που έρχομαι στη χώρα σας».
Με χαρά και περηφάνια μάς ξενάγησε στην έκθεση φωτογραφίας «Αποτυπώνοντας το Αρχαίο Κάλλος», η οποία εγκαινιάζεται επίσημα σήμερα στο ΕΑΜ. Μαζί του ο αναπληρωτής διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και διευθυντής του Νομισματικού Μουσείου δρ Γιώργος Κακαβάς, η επιμελήτρια της έκθεσης Ιρις Κρητικού και ο Μάριος Βουτσινάς, που ανέλαβε τον συντονισμό της διοργάνωσης. «Είναι ο καλύτερος φίλος μου εδώ και τριάντα χρόνια, ο άνθρωπος που με βοήθησε να κάνω το όνειρό μου αληθινό», είπε γι’ αυτόν ο Γκάρικ. Τα έξοδα της διοργάνωσης, πάνω από 50.000 ευρώ, τα ανέλαβε εξ ολοκλήρου ο ίδιος μαζί μ’ ένα αφανές “team” που συστήθηκε στο Ορλάντο της Φλόριντα όπου ζει, και αποτελείται από φοιτητές που κατέβαλαν τον οβολό τους, υποστηρικτές του έργου του, την γκαλερί του, συλλέκτες και φίλους.
Οσο για τις φωτογραφίες του, που βρίσκονται στον ίδιο χώρο με τα πρωτότυπα αγάλματα, δήλωσε: «Επιθυμώ να τιμήσω τους καλλιτέχνες που τα δημιούργησαν και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Δεν ξαναφτιάχνω τα γλυπτά. Θέλω με τις φωτογραφίες ο επισκέπτης να τα ξανακοιτάξει, να σταθεί έστω για ένα λεπτό και ν’ απολαύσει τη στιγμή που αιχμαλωτίζω, να εισχωρήσει και να δει κάτι που μπορεί να είναι αθέατο, όπως μια μπούκλα, μια πτυχή του ρούχου, ένα σημείο που έχει σχέση με την ομορφιά, όπως την αναφέρει ο Πλάτωνας». Ολα αυτά τα εξήγησε μπροστά στη μεγάλων διαστάσεων φωτογραφία του με τον «Μικρό Τζόκεϊ».
Εφαρμόζει μια ιδιαίτερη τεχνική, που ξεκινάει από την κλασική τέχνη της ασπρόμαυρης φωτογραφίας και με την κατάλληλη επεξεργασία που γίνεται σ’ έναν ειδικό υπολογιστή -«υπάρχουν τρεις στον κόσμο και ο ένας είναι στο Ορλάντο, οπότε εδώ και έξι χρόνια έχω την τύχη να πειραματιστώ με ειδικά μελάνια»- περνάει στο τύπωμα με αλουμίνιο.
Η παρουσία των 95 φωτογραφιών του με αγάλματα απ’ όλη τη χώρα είναι διακριτική στις μεγάλες αίθουσες του μουσείου. Μία μόνο εκτίθεται στην «Κόκκινη αίθουσα με τον Τζόκεϊ» και οι υπόλοιπες στο φουαγέ της εισόδου, στο καφέ και στο αίθριο. Ολες είναι προς πώληση από 250 έως 10.000 ευρώ – σε απευθείας συνεννόηση με τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Κυκλοφορεί κι ένα κατατοπιστικό δίπτυχο -δίνεται δωρεάν στους επισκέπτες- και κατάλογος σε σχεδιασμό Δημήτρη Μητσιάνη με εισαγωγικά σημειώματα και όλες τις φωτογραφίες.
INFO: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Πατησίων 44. Επίσημα εγκαίνια απόψε στις 7.30 Διάρκεια έως 8 Ιανουαρίου 2014.
