Βασισμένο σε ιστορικά στοιχεία, το έργο επικεντρώνεται με χιούμορ και σαρκασμό στις πιο κρίσιμες στιγμές της ζωής του ασυμβίβαστου συγγραφέα: όταν φυλακίζεται για την ομοφυλοφιλία του και όταν εγκαταλείπεται από αυτόν που αγαπά
Της Εφης Μαρίνου
Ο Οσκαρ Ουάιλντ και οι εραστές του. Ο πρώτος της ζωής του και ο τελευταίος. Και οι τρεις πρωταγωνιστούν στο έργο του Ντέιβιντ Χέαρ «Το φιλί του Ιούδα», που ανεβαίνει στις 5 Οκτωβρίου στο θέατρο Αγγέλων Βήμα, σε μετάφραση-σκηνοθεσία Μαργαρίτας Δαλαμάγα-Καλογήρου. Η αιρετική προσωπικότητα του Ιρλανδού ποιητή, που σκανδάλισε με την ελευθερία της σκέψης και του βίου του την υποκριτική κοινωνία της εποχής του, ξεδιπλώνεται μέσα από ένα κείμενο γεμάτο αυτοβιογραφικά στοιχεία.
«Το φιλί του Ιούδα» παρουσιάζει τις δύο νύχτες-κλειδιά στη ζωή και την πορεία του Οσκαρ Ουάιλντ (Μάνος Καρατζογιάννης). Η πρώτη διαδραματίζεται στο Cadogan Hotel του Λονδίνου και είναι απολύτως κρίσιμη. Η δίκη του ποιητή έχει τελειώσει, η καταδικαστική απόφαση έχει βγει, αλλά η εξουσία τού δίνει τη δυνατότητα να το σκάσει διακριτικά στη Γαλλία. Αυτό όμως πρέπει να το αποφασίσει τώρα που γυρίζει… Αυτή τη νύχτα βρίσκονται μαζί του ο πρώτος του εραστής Ρόμπι Ρος (Βασίλης Μαργέτης) και ο νυν, η πέτρα του σκανδάλου, ποιητής λόρδος Αλφρεντ Ντάγκλας (Αλέξανδρος Αμερικάνος).
Να θυμίσουμε ότι ο Ουάιλντ μήνυσε τον Απρίλιο του 1895 τον πατέρα του Αλφρεντ, τον 9ο μαρκήσιο του Κουίνσμπερι, επειδή εξαπέλυε οξύτατες επιθέσεις εναντίον του για την ομοφυλοφιλία του. Τελικά, ο δικαστικός αγώνας του Ουάιλντ στράφηκε εναντίον του και βρέθηκε εκείνος κατηγορούμενος για ομοφυλοφιλία, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να καταδικαστεί τον Μάιο του 1895 σε καταναγκαστικά έργα δύο ετών. Κι αυτή την κρίσιμη νύχτα, στο δωμάτιο 116 του Cadogan Hotel, ο ποιητής πρέπει να αποφασίσει μεταξύ φυλακής και ελευθερίας. Ο Ρος τον θερμοπαρακαλεί να φύγει, ενώ ο λόρδος Ντάγκλας τού ζητά να μείνει και να δεχτεί τις συνέπειες. Αλλά ο τελευταίος έχει τους λόγους του, που δεν διακρίνονται και τόσο από αισθήματα αγάπης…
Η δεύτερη νύχτα διαδραματίζεται στη Νάπολη της Ιταλίας, ενώ έχουν κυλήσει μερικοί μήνες από την αποφυλάκιση του Οσκαρ. Οι ίδιοι άνθρωποι βρίσκονται μπροστά σ’ ένα καινούργιο δίλημμα που αφορά το μέλλον του Οσκαρ. Η σύζυγός του με κατεπείγον τηλεγράφημα του ζητά να εγκαταλείψει τον Ντάγκλας, αλλιώς θα του κόψει το επίδομα που του χορηγούσε μέχρι τότε με την προϋπόθεση να μη συναναστρέφεται ανυπόληπτα άτομα. Τον απειλεί επίσης ότι θα φροντίσει ώστε τα παιδιά τους να μη φέρουν στο εξής το όνομα του πατέρα τους. Ο Οσκαρ Ουάιλντ θα απορρίψει το επίδομα και θα διαλέξει τον Ντάγκλας.
Ο αμερικανοκαναδικής καταγωγής Ρος, 16 χρονών όταν πρωτογνώρισε τον 35άρη Ουάιλντ, ήταν κιόλας ένας αξιοσέβαστος κριτικός τέχνης. Εμεινε πάντα η σκιά του, ο φύλακας-άγγελός του, παρόλο που εκείνος ποτέ δεν τον άκουσε. Στα δύσκολα έγινε το αποκούμπι, ο άνθρωπός του μέχρι το τέλος, εκείνος που του έκλεισε τα μάτια. Φρόντισε να μεταφερθούν τα οστά του στο νεκροταφείο Περ-Λασέζ του Παρισιού και κράτησε μια κρύπτη στον τάφο ώστε να τοποθετηθεί εκεί μετά τον θάνατό του η τεφροδόχος του, όπως και έγινε. Ο Ρος διέσωσε το έργο του Οσκαρ Ουάιλντ αναλώνοντας όλη του τη ζωή αλλά και την προσωπική του περιουσία. Κυνηγημένος ανηλεώς από τον πατέρα του λόρδου Ντάγκλας, στη διάρκεια της φυλάκισης του ποιητή θα διεκδικήσει τα δικαιώματα και θα αγοράσει ξανά όλα τα βιβλία του -τα οποία είχαν βγει στο σφυρί ή είχαν πλαστογραφηθεί- κι όταν εκείνος πεθάνει, θα τα προσφέρει στα ενήλικα πια παιδιά του μαζί με ό,τι επέφεραν οικονομικά όλα αυτά τα χρόνια. Ενας μάλιστα από τους γιους του Οσκαρ Ουάιλντ είχε πει ότι στον Ρος αναγνώρισε τον ιδανικό πατέρα.
Το έργο του Ντέιβιντ Χέαρ είχε ανεβεί πέρσι στο θέατρο Χάμστεντ του Λονδίνου με πρωταγωνιστή στον ρόλο του ομοφυλόφιλου ποιητή τον Ρούπερτ Εβερετ. Η παράσταση στο Αγγέλων Βήμα παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο εικαστικό ενδιαφέρον. Το ισόγειο του παλιού νεοκλασικού έχει μετατραπεί σε «ρεσεψιόν ξενοδοχείου». Σε οθόνες στους τοίχους προβάλλονται τα πραγματικά ιστορικά πρόσωπα και στο φουαγιέ αποσπάσματα από έργα και ποιήματα του Οσκαρ Ουάιλντ σε βίντεο.
«Ο Οσκαρ Ουάιλντ υπερασπίστηκε σθεναρά τη δημόσια εικόνα του μέχρι τέλους» λέει η σκηνοθέτις Μαργαρίτα Δαλαμάγα-Καλογήρου. «Μένει συνεπής στα προσωπικά του πιστεύω με αποτέλεσμα την ποινή εξαιτίας της «ανάρμοστης» σχέσης του. Ο λόρδος Ντάγκλας είναι μια δισυπόστατη προσωπικότητα. Ανθρωποι σαν κι αυτόν δεν γίνονται τόσο ξαφνικά επαναστάτες. Ο Οσκαρ τον επιλέγει αντί του επιδόματος της συζύγου του, ενώ ο λόρδος επιλέγει το επίδομα της μαμάς του… Εγκαταλείπει τον εραστή του άρρωστο, ανήμπορο, μακριά από την πατρίδα του και μέσα σε απόλυτη φτώχεια, δίνοντάς του «Το φιλί του Ιούδα». Το κείμενο είναι εξαιρετικής γραφής, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών. Εχει χιούμορ -ο Οσκαρ διακωμωδεί τα πάντα και αυτοσαρκάζεται ώς το τέλος- και όλοι οι ρόλοι είναι εξαιρετικοί. Στην παράσταση υπάρχει κι ένα τέταρτο πρόσωπο, που αποτυπώνει τον περίγυρο της αγγλικής κοινωνίας».
INFO: Αγγέλων Βήμα (Σατωβριάνδου 36, τηλ.: 210 5242211-3) «Το φιλί του Ιούδα» του Ντέιβιντ Χέαρ. Μετάφραση–σκηνοθεσία: Μαργαρίτα Δαλαμάγα-Καλογήρου. Σκηνικά–κοστούμια: Τόλης Τατόλας. Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος. Παίζουν: Μάνος Καρατζογιάννης (Οσκαρ Ουάιλντ), Αλέξανδρος Αμερικάνος (λόρδος Αλφρεντ Ντάγκλας), Βασίλης Μαργέτης (Ρόμπι Ρος), Τίτος Λίτινας (Περίγυρος). Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 8 το βράδυ.
