Οι σκηνοθέτες Θοδωρής Γκόνης, Γιάννης Καλαβριανός, Αλεξία Καλτσίκη, Ακύλλας Καραζήσης και Αντώνης Λουδάρος διάλεξαν κείμενα ελληνικά και ξένα, θεατρικά και μη, για να επιστρέψουν στην πόλη που ζούμε, στην πόλη που γι' αυτούς είναι «δυσκολία, ευλογία και κατάρα», ένα μέρος από τα «οφειλόμενα»

Της Εφης Μαρίνου

Το θέμα είναι η Αθήνα. Η πόλη ως πηγή έμπνευσης, εμπειρίας, ταλαιπωρίας, κουλτούρας, μνήμης. Γύρω από αυτή την ιδέα συσπειρώνονται πέντε σκηνοθέτες, οι Θοδωρής Γκόνης, Γιάννης Καλαβριανός, Αλεξία Καλτσίκη, Ακύλλας Καραζήσης και Αντώνης Λουδάρος, και καταθέτουν τη δική τους ματιά στο πλαίσιο του φθινοπωρινού Φεστιβάλ που διοργανώνει ο Θεατρικός Οργανισμός Ακροπόλ (15 Οκτωβρίου μέχρι 15 Νοεμβρίου) στα θέατρα «Βασιλάκου» και «Ακροπόλ».

Ο Θοδωρής Γκόνης, που έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια του Φεστιβάλ με τίτλο «Εθνικός Κήπος. Ενας κύκλος παραστάσεων για την Αθήνα σήμερα», θεωρεί την πόλη ένα κομβικό σημείο στη ζωή μας: «Λίγο-πολύ για όλους μας αυτή η πόλη ήταν η πρώτη σημαντική δυσκολία, ευλογία και κατάρα, το πρώτο σκαλί. Φιλοδοξούμε να της επιστρέψουμε μέρος από τα “οφειλόμενα” και άρα σε όλους όσους υπήρξαν με τον τρόπο τους δάσκαλοι, συμμαθητές, συνεργάτες, συνοδοιπόροι και συνένοχοι».

Οι παραστάσεις θα πλαισιωθούν από τη βιντεο-εγκατάσταση της σκηνογράφου Ελένης Στρούλια με θέμα «Εικόνες από ένα μέλλον». Σκηνές γνώριμες από τους δρόμους και τις πλατείες της Αθήνας, τυχαίες φιγούρες περαστικών που εμφανίζονται για λίγο και χάνονται. Η καταγραφή τους από μια ακίνητη κάμερα θυμίζει τις κάμερες παρακολούθησης όσο και το βλέμμα του καθενός από εμάς που περπατά στην πόλη και γίνεται ηθελημένα ή αθέλητα θεατής της ζωής των ανθρώπων της.

* Την εκκίνηση του Φεστιβάλ κάνει ο Θοδωρής Γκόνης με το «Λυπιού», παράσταση βασισμένη στην ποίηση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ. Ο σκηνοθέτης δημιουργεί μια σκηνική σύνθεση με πρωταγωνίστριες δυο πολύ καλές ηθοποιούς, την Ελένη Κοκκίδου και την Ελένη Ουζουνίδου. Η παράσταση επιφυλάσσει και μια έκπληξη: την ίδια την ποιήτρια επί σκηνής. Ακούγονται τραγούδια της Νίνας Σιμόν, ενώ την κινηματογράφηση κάνει ο Γρηγόρης Καραντινάκης.

* Ο Γιάννης Καλαβριανός και η Εταιρεία Θεάτρου Sforaris διάλεξαν το έργο του Μαξ Φρις «Ο Μπίντερμαν και οι εμπρηστές». Μια πόλη αναστατώνεται από τους συνεχιζόμενους εμπρησμούς σπιτιών με πανομοιότυπο τρόπο. Δυο εμπρηστές μπαίνουν στα σπίτια με τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών τους και αφού τα γεμίζουν με βενζίνη, τους βάζουν φωτιά. Ο κ. Θεόφιλος Μπίντερμαν και η γυναίκα του Μπαμπέτ είναι απολύτως βέβαιοι πως αν φτάσουν και στο δικό τους σπίτι, θα τους πετάξουν έξω. Και η ημέρα εκείνη έρχεται. Ο εμπρηστής χρησιμοποιεί όλα τα γνωστά μέσα προκειμένου να κάμψει τις αντιρρήσεις τους.

«“Ο Μπίντερμαν και οι εμπρηστές” είναι ένα κείμενο για την απροθυμία των ανθρώπων να διδαχτούν», σημειώνει ο σκηνοθέτης. «Με συγκαλυμμένο τρόπο, δηλαδή ανελέητα, κοροϊδεύει τις συλλογικές προκαταλήψεις μιας εφησυχασμένης κοινωνίας. Τα ερωτηματικά που προκύπτουν είναι πολλά και αναμενόμενα, συγκλίνοντας στο εξής θεμελιώδες: πώς γίνεται ο Μπίντερμαν να βλέπει το κακό να έρχεται και να μην κάνει τίποτε για να το σταματήσει. Είναι όπως έχει σημειώσει και ο ίδιος ο συγγραφέας στον υπότιτλο: “ένα διδακτικό έργο χωρίς δίδαγμα”».

* «Το παγκάκι του κανένα» του Μισέλ Φάις σκηνοθετεί η Αλεξία Καλτσίκη. Εργο με δύο χαρακτήρες (Αντώνης Μυριαγκός, Στέλιος Ανδρονίκου) βγαλμένους μέσα από το ανώνυμο πλήθος. «Είναι ένα αστεία αγχώδες κείμενο για το θρυμματισμένο παρόν μας, ένα κυκλικό παιχνίδι ιδιωτικού και δημόσιου βλέμματος» λέει ο συγγραφέας. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Εύας Γουλάκου, η μουσική του Αλέξη Ρέτση.

* Ημερολόγια του Σεφέρη, αποσπάσματα του Βαλτινού, φράσεις του Βακαλόπουλου, αφηγήσεις του Νταλούκα, περιγραφές του Χάκκα, ποιήματα του Σίμου του Υπαρξιστή, στίχοι του Πουλικάκου συνθέτουν την παράσταση του Ακύλλα Καραζήση με τίτλο «Ακυβέρνητη Πολιτεία / Αθήνα. Σκίτσα, πορτρέτα, ιστορίες». Καθημερινοί Αθηναίοι (ένα ηλικιωμένο ζευγάρι, ένας αρχιτέκτονας, μια μαθήτρια, το μοντέλο ενός ζωγράφου, ένα γκαρσόνι, μια δασκάλα θεάτρου με το παιδί της) εικονογραφούν τον παρόντα χρόνο της πόλης. Ο μουσικός Λόλεκ παίζει ζωντανά, τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Μαρίας Πανουργιά. «Το θέαμα κινείται μεταξύ ντοκιμαντέρ και μουσικού jam session», σημειώνει ο σκηνοθέτης.

* Κυρία, μακεδονικής καταγωγής, με δικό της απάρτμεντ στα Αναφιώτικα της Πλάκας, πρώην εκπαιδευτικός, ευπαρουσίαστη, παρ' ολίγον εστεμμένη, εξαιρετικού χαρακτήρα και ήθους, ευαίσθητη, φιλόζωη, με έφεση στον εθελοντισμό, αναζητά θεατές με αντίστοιχα χαρακτηριστικά. Σκοπός της να γνωριστούν καλύτερα και να μοιραστούν αισθήματα, μυρωδιές και σκέψεις μιας Αθήνας που αλλάζει διαρκώς μορφές και σχήματα. Ολα αυτά συμβαίνουν στο κείμενο των Ελενας Σολωμού-Φωτεινής Κώττη «Θεά Αθήνα», που σκηνοθετεί ο Αντώνης Λουδάρος. Παίζουν οι Στέλλα Γκίκα, Δημήτρης Τσέλιος.