Ο Ιταλός εικαστικός δεν συμμετέχει απλώς σε αποψινή εκδήλωση της Διεθνούς Αμνηστίας για την αστυνομική βία και αυθαιρεσία. Με όλα αυτά που έζησε στην Ελλάδα (διαδηλώσεις, επιθέσεις των ΜΑΤ με χημικά) δημιούργησε κι ένα καινούργιο «ελληνικό» έργο, που θα πωλείται τμηματικά, αλλά και θα χαρίζεται σε όσους δεν έχουν χρήματα

Της Αφροδίτης Τζιαντζή

Μινιμαλισμός; Εννοιολογική τέχνη; Arte Povera; Τίποτα από αυτά ή κάτι περισσότερο; Η τέχνη του Αλφρέντο Ρομάνο, που γεννήθηκε και ζει στις Συρακούσες της Σικελίας, δεν μπαίνει εύκολα σε καλούπια. Ισως γι’ αυτό η δύναμη των έργων του αγγίζει έναν κόσμο πέρα από το συνηθισμένο κοινό των γκαλερί – αν υπάρχει τέτοιο.

Ο τίτλος της έκθεσής του «Μια γενιά λιγότερη – Ανάμεσα στα φώτα και τις σκιές», στο Camp, εμπνευσμένος από αγώνες της νεολαίας σε διάφορες χώρες, γίνεται σήμερα τραγικά επίκαιρος. Η Ελλάδα της κρίσης, τα προβλήματά της, αλλά και τα δίκτυα αλληλεγγύης που αναπτύσσονται δεν είναι άγνωστα στον Ιταλό καλλιτέχνη, που πέρυσι φώναξε μαζί με άλλους 111 συμπατριώτες ομοτέχνους του «Siamo Tutti Greci» (Είμαστε όλοι Ελληνες) στην ομώνυμη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη.

Καλεσμένος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, στο πλαίσιο του δικτύου «Ασφάλεια με ανθρώπινα δικαιώματα – Αστυνομική βία και αυθαιρεσία», ο Αλφρέντο Ρομάνο παρακολούθησε τις διαδηλώσεις των ημερών, είδε την επίθεση των ΜΑΤ με χημικά στους σχολικούς φύλακες το πρωί της Δευτέρας, οσμίστηκε το κλίμα που επικρατεί στους δρόμους της πόλης. Με αφορμή όσα βίωσε εμπνεύστηκε μια νέα εγκατάσταση. Ενα έργο που μας καλεί να φτιάξουμε αναχώματα συλλογικής μνήμης και αντίστασης ενάντια στη βία της εξουσίας και τη λήθη της ιστορίας. Το έργο του θα πωλείται τμηματικά, σε μέρη που θα φέρουν την υπογραφή του, σε συμβολική τιμή υπέρ της Διεθνούς Αμνηστίας. Σε άνεργους, φοιτητές, μετανάστες θα δίνεται στη μισή τιμή, ενώ σε όσους δεν έχουν καθόλου χρήματα θα χαρίζεται.

«Μιλώ για μια γενιά χαμένη, ακυρωμένη και αυτό αφορά τα νιάτα των χωρών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου: Ελλάδα, Αίγυπτος, Συρία, Παλαιστίνη, Τυνησία, ακόμα και στην Ιταλία οι νέοι δίνουν αγώνες, ίσως όχι με τον ίδιο τρόπο», μας λέει. Μιλώντας για τους καλλιτέχνες, τους διαχωρίζει σε δύο κατηγορίες: εκείνους που έχουν περισσότερο «διακοσμητικές» ανησυχίες και συντάσσονται με το κατεστημένο κι εκείνους που θέτουν πολιτικά ερωτήματα και προσπαθούν να τα απαντήσουν μαζί με την κοινωνία, σταθερά απέναντι από κάθε κρατική βία και αυθαιρεσία. Το έργο του, φτιαγμένο από παράδοξα και ετερόκλητα υλικά -σκουριασμένα κρεβάτια νοσοκομείου, στολές εκδοροσφαγέα, μέταλλο, δέρμα, μονόχρωμα και συμβολικά χρώματα, μαύρο, χρυσό, κόκκινο- μιλάει γι’ αυτή τη βία που το σώμα βιώνει, κάνοντας την καταγγελία της ακόμα πιο τρομερή, μέσα από την ελλειπτικότητα των μορφών.

Ποιο έργο θα διάλεγε για να συμβολίσει την ελληνική κατάσταση; Μας δείχνει μια σειρά μεταλλικές πένσες, σε κόκκινο φόντο, να γραπώνουν κουρελάκια δέρματος. «Η δύναμη της πένσας είναι η κρατική βία πάνω στο ανθρώπινο σώμα», μας λέει. «Η τέχνη από μόνη της δεν έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως να περάσει ένα ποιητικό μήνυμα αλληλεγγύης. Οι άνθρωποι μπορούν να τον αλλάξουν. Η Ελλάδα έχει ανάγκη να ξαναβρεί την ταυτότητά της, να θέσει ως απόλυτη αξία τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία, την ποίηση, την ιστορία. Αυτή είναι η κληρονομιά της, όχι η πρόσκαιρη οικονομική κατάσταση. Γι’ αυτό έχει ανάγκη από διανοούμενους που να πραγματώνουν την αλληλεγγύη. Αλήθεια, τι κάνουν οι διανοούμενοι στη χώρα σας;» ρωτάει.

Είναι ένα ερώτημα που μπορεί να συζητηθεί στη σημερινή εκδήλωση που ξεκινάει στις 19.00 στο Camp, με πλήθος ομιλητών (Δημήτρης Τρίμης, δημοσιογράφος, μέλος Δ.Σ. ΕΣΗΕΑ, Βασίλης Καρύδης, βοηθός Συνήγορος για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου, Κωστής Παπαϊωάννου, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα ∆ικαιώματα του Ανθρώπου, Αναστασία Τσουκαλά, αναπληρώτρια καθηγήτρια εγκληματολογίας, Πανεπιστήμιο Paris XI), παρεμβάσεις ανθρώπων που έχουν υποστεί αστυνομική βία (Αγγελική Κουτσουμπού, Μάριος Λώλος, Δημοσθένης Παπαδάτος) και μέλη οργανώσεων (ACT UP – OΛΚΕ – Δίκτυο εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών).

Info: Alfredo Romano – «Μια γενιά λιγότερη. Ανάμεσα στα φώτα και τις σκιές».

Camp: Ευπόλιδος 4 & Απελλού 2, πλατεία Κοτζιά. 19-21 Σεπτεμβρίου (14.00 – 21.00).

Σήμερα στις 19.00: Συζήτηση της Διεθνούς Αμνηστίας. Αύριο στις 19.00: Εγκαίνια. Είσοδος ελεύθερη.

……………………………………………………………………………………………..

*Η αλήθεια της οδύνης

«Ο Αλφρέντο Ρομάνο είναι καλλιτέχνης. Οχι επειδή μπορεί να δημιουργεί αισθητικά άρτια έργα. Αλλά επειδή αντέχει να βουλιάζει βαθιά μέσα του για να φέρει τον υπαρξιακό του πόνο στο φως, μετουσιώνοντάς τον βάσει αυστηρών αισθητικών κανόνων σε εικόνες που αγγίζουν το κοινό του μέσα από υπόγειες διαδρομές. Ο Ρομάνο ενσαρκώνει την τέχνη γιατί η εικαστική του γλώσσα είναι βουτηγμένη στην αλήθεια της δικής του οδύνης πριν ανιχνεύσει την οδύνη των ανθρώπων – αυτών για τους οποίους θρηνεί, και αυτών στους οποίους απευθύνεται. [...]»

● Απόσπασμα από άρθρο της Αναστασίας Τσουκαλά – καθηγήτριας εγκληματολογίας, Πανεπιστήμιο Paris XI. Το πλήρες κείμενο στην ιστοσελίδα της efsyn.gr