→Η έρευνα και η γνώση για τη θάλασσα γίνεται κτήμα των πολλών
«Για τέταρτη χρονιά πραγματοποιείται το πρόγραμμα και φέτος νέοι επιστήμονες θα μας ξεναγήσουν με βιωματικό τρόπο στα μυστικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος
Της Αλεξάνδρας Λεφοπούλου
Θα μπορούσατε να φανταστείτε μια βραδιά αφιερωμένη στις θαλάσσιες επιστήμες, όπου η Αθήνα θα ανοίξει τις πόρτες ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων και με εκδηλώσεις επιστημονικού, ενημερωτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα θα δώσει την ευκαιρία στους πολίτες της που το επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με τη δουλειά και το έργο της επιστημονικής της κοινότητας;
Αυτή τη σύνδεση πόλης-επιστήμης φιλοδοξεί να προσφέρει για τέταρτη συνεχόμενη φορά η ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών με σειρά εργαστηρίων και την ανοιχτή κεντρική της εκδήλωση το βράδυ της Παρασκευής 27 Σεπτεμβρίου στον φιλόξενο χώρο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Πλάκα.
Για το πρόγραμμα και τις εκδηλώσεις του μιλήσαμε με τη Θεοδώρα Παραμάνα, γεωλόγο-ωκεανογράφο, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του προγράμματος.
Πώς ξεκίνησε η προσπάθεια του προγράμματος;
Το πρόγραμμα «Researchers» τρέχει από το 2005, δηλαδή είναι η όγδοη φορά που διοργανώνεται για την Ευρώπη. Η λογική είναι απλή: Την τελευταία Παρασκευή κάθε Σεπτέμβρη γίνεται μια προσπάθεια σύνδεσης της ερευνητικής και επιστημονικής δουλειάς που γίνεται μέσα στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα με το ευρύ κοινό της πόλης. Η λογική της επικοινωνίας αυτής είναι να δείξει αφ' ενός ότι ο επιστήμονας δεν είναι αποκομμένος από την κοινωνία και αφ' ετέρου να φέρει σε επαφή το κοινό με την έρευνα αναδεικνύοντας παράλληλα και τη συμβολή της επιστήμης στην κοινωνία, δηλαδή να έρθει ο επιστήμονας κοντά στο κοινό κάθε ηλικίας και να του εξηγήσει την επιστήμη του κατανοητά και με ευχάριστο τρόπο. Στόχος της εκδήλωσης είναι να ανακτηθεί η σημασία της επιστήμης και του επιστήμονα χωρίς να συνδεθεί με τη λογική της ιδιοφυΐας. Εμείς θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα τόσο για τη συμβολή του επιστήμονα στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων όσο και για το ότι η επιστήμη οδηγεί σε μια φυσιολογική, μη απόμακρη ζωή, ενταγμένη στην κοινωνία.
Το πρόγραμμα υλοποιεί τις δράσεις του παράλληλα σε όλες τις χώρες; Πώς συμμετέχει η χώρα μας;
Το πρόγραμμα «Researchers» πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Φέτος συμμετέχουν συνολικά 300 πόλεις από όλη την Ευρώπη. Κατά συνέπεια, μιλάμε για ένα γεγονός με πολύ μεγάλη διάσταση, με ιδιαίτερα έντονη συμμετοχή του κοινού το οποίο κάθε χρόνο καταφέρνει να ξεπερνά τις προσδοκίες των διοργανωτών.
Το Πανεπιστήμιο της Αθήνας είναι η τέταρτη φορά που συμμετέχει στο πρόγραμμα διοργανώνοντας εκδηλώσεις. Εμείς έχουμε αντικείμενο το περιβάλλον της θάλασσας, άρα είναι περιβαλλοντικό και θαλασσινό. Φέτος θέλουμε να αναδείξουμε το αντικείμενο των θαλάσσιων επιστημών που δεν είναι μόνο ζώα ή ρύπανση, αλλά και κυκλοφορία και παράκτια και υποθαλάσσια μορφολογία και κατά συνέπεια να δείξουμε με τι μπορεί να ασχοληθεί κάποιος στο πλαίσιο των θαλάσσιων επιστημών. Παράλληλα, θέλουμε να εξηγήσουμε τις ερευνητικές μεθόδους που χρησιμοποιούμε και να εξηγήσουμε ότι δεν μένουμε προσκολλημένοι στο θεωρητικό σκέλος της επιστήμης, αλλά έχουμε και πρακτικό σκέλος στην επιστημονική μας εργασία, είτε αυτό αφορά εργασίες πεδίου, δειγματοληψίες, παρατηρήσεις είτε αυτό είναι αναλύσεις στο εργαστήριο ή δουλειά με μοντέλα στους υπολογιστές μέσα από την οποία προσπαθούμε να κάνουμε προβλέψεις.
Με ποιον τρόπο προσεγγίζετε ένα τόσο ιδιαίτερο επιστημονικό αντικείμενο;
Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να επιτύχουμε τον μεγαλύτερο βαθμό διαδραστικότητας με τρόπο απλό κι ευχάριστο, χωρίς όμως να στερούμε την επιστημονικότητα του θέματος. Στην κεντρική εκδήλωση, για παράδειγμα, παρουσιάζουμε πειράματα, προσομοιώσεις μεθόδων, οργάνων ή τρόπων προσέγγισης, κουίζ γνώσεων κ.λπ.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε κάποιες δραστηριότητες, όπως:
* Προσομοίωση επανδρωμένου βαθυσκάφους,
* Επίδειξη καταδυτικού εξοπλισμού υποθαλάσσιων ερευνών και οργάνων πεδίου,
* Παρατήρηση οργανισμών μέσω μικροσκοπίων και στερεοσκοπίων,
* Μέθοδοι επεξεργασίας δορυφορικών εικόνων στο θαλάσσιο περιβάλλον,
* Μέθοδοι πρόγνωσης κυμάτων,
* Ανεμογεννήτριες ανοικτής θαλάσσης,
* Διαγωνισμός φωτογραφίας με θεματική το θαλάσσιο περιβάλλον,
* Θεατρική παράσταση,
* Εικαστικά εργαστήρια,
* Μουσικές δραστηριότητες με τη Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων κ.ά.
Τα τρία προηγούμενα χρόνια, η θεματική (θάλασσα) ήταν η ίδια;
Η θεματική αλλάζει κάθε χρόνο, αλλά κινείται πάντα σε θέματα σχετικά με το περιβάλλον και κατ’ επέκταση στις επιστήμες που σχετίζονται με αυτό. Στο παρελθόν είχαμε δουλέψει πάνω στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, προσπαθήσαμε να δείξουμε πώς εργάζεται ένας επιστήμονας πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο και είχαμε πραγματοποιήσει καθαρά περιβαλλοντική εκπαίδευση, παρουσιάζοντας τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος μέσα από την καθημερινή μας ζωή.
Την πρώτη χρονιά των εκδηλώσεων είχαμε προσεγγίσει ξανά το αντικείμενο της ωκεανογραφίας, αλλά μέσα από μια απλή παρουσίαση αντικειμένου. Το 2006, που ήταν η πρώτη χρονιά που είχαμε οργανώσει τις εκδηλώσεις μας, είχαμε δουλέψει στη Βάρκιζα, το 2007 στην Ελευσίνα και το 2008 στα Προπύλαια, στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου και τώρα μεταφερόμαστε στην Πλάκα.
Τι αποτελέσματα είχε τα προηγούμενα χρόνια το πρόγραμμα;
Υπήρξε ενθουσιασμός και πολύ μεγάλη συμμετοχή, μια και το πρόγραμμα είναι πρωτότυπο στη σύλληψη αλλά και στην προσέγγισή του. Επίσης, το αντικείμενο είναι τέτοιο που δεν μπορεί εύκολα κανείς να το προσεγγίσει στην καθημερινότητά, του παρά μόνο ίσως μέσα από οπτική προσέγγιση μέσω κάποιων ντοκιμαντέρ. Το πρόγραμμα είναι αρκετά βιωματικό και γι’ αυτό καταφέρνει να κεντρίζει το ενδιαφέρον των συμπολιτών μας.
Στα 4 χρόνια που υλοποιείτε το πρόγραμμα, έχετε καταγράψει κάποια αποτελέσματα που θεωρήσατε σημαντικά;
Το 2007 στην Ελευσίνα, το κομμάτι της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ήταν πολύ άμεσο και είχε πολύ σημαντική επιρροή στα παιδιά. Και φέτος, έχουμε κάνει εξαιρετική προετοιμασία και θεωρούμε ότι το πρόγραμμα θα έχει σημαντική επίδραση και ενδιαφέρον.
Οι συμμετέχοντες ανήκουν ειδικότερα σε κάποια ηλικιακή ομάδα ή κατηγορία (π.χ. σχολεία);
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και κατηγορίες. Δεν απευθύνεται σε εξειδικευμένους επιστήμονες, αν και έχουμε και αρκετό κόσμο που προέρχεται από την επιστήμη και έρχονται να ενημερωθούν περισσότερο. Ωστόσο, έρχονται και πολλοί μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς. Φέτος, στο πλαίσιο του προγράμματος διοργανώνουμε και εργαστήρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία, τα οποία προσελκύουν το ενδιαφέρον των μαθητών τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Οι ερευνητές πηγαίνουν στα σχολεία όπου κάνουν παρουσίαση των θαλάσσιων επιστημών και των ευρημάτων τους. Γίνεται συζήτηση με τους μαθητές, ενώ υπάρχει και βιωματικό σκέλος με πειράματα. Φέτος, συνεργαζόμαστε στενά με τις διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ειδικότερα με το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α' Αθήνας.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Πληροφορίες
Επισκεφτείτε τους διαδικτυακούς τόπους:
http://marexpres.geol.uoa.gr
http://www.facebook.com/pages/maxpres/440388116058221
Η ταυτότητα της εκδήλωσης
Η εκδήλωση με τίτλο «Marexpres» (MARine EXPloring RESearchers) με κέντρο τις θαλάσσιες επιστήμες διοργανώνεται από το Εργαστήριο Φυσικής Γεωγραφίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών και τον Σύλλογο Ελλήνων Ωκεανογράφων σε συνεργασία με τα Τμήματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Α' Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αθηνών. Στις εκδηλώσεις συμμετέχουν σημαντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, όπως η MIO-ECSDE, HELMEPA, OCEANUS, MOM, ΑΡΧΕΛΩΝ, Μεσόγειος SOS, Αρχιπέλαγος. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων.
Η ομάδα «Marexpres»
Την ομάδα του «Marexpres» (κάτω) απαρτίζουν οι: Ιόλη Κουκουνάρη, Ματίνα Κολλοντζή, Αίγλη Λεγάκη, Μαργαρίτα Μπεκιάρη, Θεοδώρα Παραμάνα, Στέλιος Πετράκης, Μάνος Μαρκάκης, Ξάνθη Τέου, Δάφνη Σιφνιώτη, Δήμητρα-Ιλιάνα Γιαννούλη, Κατερίνα Κικάκη, Αναστασία Μπλέτα, Αντα Τσούτσια, Βασιλική Μπουγά, Κατερίνα Καρδιτσά
