Του Βασίλη Γεώργα

Νέα σενάρια για τη δημιουργία -με τη συμμετοχή και της Ελλάδας- τρίτου εναλλακτικού διαδρόμου τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο, καλλιεργούν εγχώριοι και ξένοι λομπίστες της ενεργειακής αγοράς μαζί με ερευνητικά ιδρύματα που χρηματοδοτούνται από τις ίδιες τις εταιρείες εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.

Μπορεί η ευρύτερη περιοχή από την Αίγυπτο μέχρι τη Συρία να σπαράσσεται από τις εμφύλιες διαμάχες, η Κύπρος και η Ελλάδα να βυθίζονται στην ύφεση και τα μνημόνια και η Γάζα να ματώνει από την επιθετική πολιτική του Ισραήλ, από την ασφάλεια των γραφείων τους ωστόσο οι «δεξαμενές σκέψεις» της ενεργειακής βιομηχανίας προετοιμάζουν την επόμενη μέρα για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων που εκτιμάται ότι κρύβονται στις υποθαλάσσιες περιοχές των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.

Η ιταλική ΕΝΙ

Πρώτη φορά μελέτη του ερευνητικού κέντρου της ιταλικής ENI, του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού που έχει ανοίξει δουλειές στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων τόσο με την Κύπρο όσο και με την Αίγυπτο, ρίχνει στο τραπέζι την πρόταση δημιουργίας ενός τρίτου ενεργειακού διαδρόμου (εκτός δηλαδή της Ρωσίας και της Κασπίας) που θα προμηθεύει με φυσικό αέριο την Ευρώπη, συγκεντρώνοντας είτε μέσω αγωγού, είτε μέσω φορτίων LNG τις ποσότητες που θα παράγονται από την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Γάζα και τον Λίβανο.

Στην έκθεση που έχει εκπονήσει το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα μελετών της ENI «Fondazione Eni Enrico Mattei» καταγράφεται ως εκτίμηση ότι το δυναμικό της περιοχής σε φυσικό αέριο ξεπερνά τα 8 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, χωρίς μάλιστα να συμπεριλαμβάνονται οι ποσότητες φυσικού αερίου που υπολογίζεται πως βρίσκονται στην Ελλάδα, νότια της Κρήτης, και οι οποίες, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, ανέρχονται σε πάνω από… 3,5 τρισ. κυβικά μέτρα – οι μεγαλύτερες μετά από αυτές της Αιγύπτου. Πιο συγκεκριμένα η μελέτη προσδιορίζει τα υπαρκτά και πιθανά αποθέματα σε:

• 6,31 τρισ. κυβικά μέτρα στο Δέλτα του Νείλου (εκτίμηση)

• 3,5 τρισ. κυβικά μέτρα στην Ελλάδα (εκτίμηση)

• 806 δισ. κυβικά μέτρα στο Ισραήλ (Λεβιάθαν, Ταμάρ, Ντόλφιν, Νταλίτ, Τανίν, Mari-B και Noa)

• 140 -220 δισ. κυβικά μέτρα στην Κύπρο (οικόπεδο Αφροδίτη)

• 28 δισ. κυβικά μέτρα στη Γάζα (Gaza Marine 1-2)

• 672 δισ. κυβικά μέτρα στον Λίβανο (εκτίμηση)

Τα «στοιχεία» που επικαλείται η ENI για την Ελλάδα δεν είναι φυσικά προϊόν μελέτης και ερευνών, αλλά αόριστων εκτιμήσεων από ομάδες καθηγητών γεωλόγων και εταιρείες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών που επιδιώκουν να μπουν στο παιχνίδι των υδρογονανθράκων «πλασάροντας» δήθεν αξιόπιστα στοιχεία, ακόμη και σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια.

Στην προκειμένη περίπτωση, στα σενάρια για την πιθανότητα δημιουργίας αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο της ΝΑ Ευρώπης στις αγορές της γηραιάς ηπείρου έχει αναφερθεί η εταιρεία Pytheas Ltd, συμφερόντων του Ελληνοκύπριου Χάρη Σαμαρά. Ο εν λόγω επιχειρηματίας ήταν εκείνος που χρηματοδότησε την περιβόητη μελέτη των Κονοφάγου-Φώσκολου-Brunetton (σ.σ. αρχικά αναφερόταν το όνομα του αυτοπροβαλλόμενου ως ανθρώπου με το υψηλότερο IQ στην Ελλάδα, Νίκου Λυγερού), σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα κάθεται πάνω σε δισεκατομμύρια βαρέλια υδρογονανθράκων. Η μελέτη αυτή είχε παρουσιαστεί τόσο στην ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος όσο στη συνέχεια και στον ίδιο τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά που την υιοθέτησε πολιτικά, ενώ αποτέλεσε τη βάση για ανάλογη έκθεση ιδεών που δημοσίευσε η Deutsche Bank υποστηρίζοντας πως η αξία των ελληνικών κοιτασμάτων ξεπερνά τα 427 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τη μελέτη της ENI, η δημιουργία του νέου ενεργειακού διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου με τη διασύνδεση των κοιτασμάτων Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ μέσω αγωγού θα είχε νόημα μόνο εφόσον ανακαλυφθούν πράγματι μεγάλα κοιτάσματα στην περιοχή. Με βάση τις εκτιμήσεις που αναφέρονται στην έκθεση, για να υλοποιηθεί το σχέδιο υποθαλάσσιας διασύνδεσης της Κύπρου με την Κρήτη θα απαιτούνταν επενδύσεις 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να κατασκευαστεί ένας αγωγός μεταφοράς 28 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως σε βάση περίπου 2.000 μέτρων.

Σε πρώτη φάση πάντως η ENI εκτιμά ότι ο ενεργειακός διάδρομος της Ανατολικής Μεσογείου θα σχηματοποιηθεί μέσω λιγότερο δαπανηρών λύσεων, όπως η δημιουργία ευέλικτων εξαγωγικών εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου.