Τα θεατρικά απομνημονεύματα, ειδικά όταν αφορούν μύθους και αποκαλύπτουν άγνωστες ιστορίες, είναι συναρπαστικά. Αυτές τις μέρες οι Εγγλέζοι απολαμβάνουν το «Stage Blood» του σκηνοθέτη Μάικλ Μπλέικμορ, που έπειτα από πρόσκληση του Λόρενς Ολίβιε ανέλαβε το 1970 βοηθός καλλιτεχνικός διευθυντής του ανθρώπου που βασίλευε από το 1963 στο Εθνικό Θέατρο (στεγαζόταν ακόμα στο Old Vic). Πίσω από την πλάτη του προετοιμαζόταν ήδη ο διάδοχός του, ο Πίτερ Χολ. Θα έπιανε δουλειά το 1973 και θα συνέδεε το όνομά του με τη μεταφορά του θεάτρου στο μοντέρνο συγκρότημα στη South Bank.
Ο Μάικλ Μπλέικμορ περιγράφει με μελανά χρώματα τη θητεία τού Χολ. Σε αντίθεση με τις υψηλές αρχές και την ακλόνητη αφοσίωση του Ολίβιε στο Εθνικό, υποστηρίζει ότι αποδείχτηκε «μακιαβελικός δολοπλόκος, ψεύτικος και άπληστος». Ολα αυτά θα μπορούσαν να είναι υποκειμενικές απόψεις του, λάτρευε άλλωστε τον Ολίβιε όπως εμείς αγαπάμε τον Πίτερ Χολ.
Γι’ αυτό ας μείνουμε σε ένα από τα πιο συγκινητικά κεφάλαια του «Stage Blood», στο οποίο ο σκηνοθέτης περιγράφει με λεπτομέρειες πώς ανέβασε το 1971 το «Ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα» του Ο’ Νιλ με τον Ολίβιε στον ρόλο του Τζέιμς Ταϊρόν. Στα 64 χρόνια του ήταν ο πιο διάσημος ηθοποιός του κόσμου. Είχε όμως προβλήματα υγείας, έντονη κρίση αυτοπεποίθησης και δυσκολία αποστήθισης των κειμένων του. Οπως γράφει ο Μπλέικμορ, ο Λάρι αντιστάθηκε σθεναρά. Το τελευταίο πράγμα που ήθελε ήταν να βρεθεί πάνω στη σκηνή σε έναν από τους μεγαλύτερους σε διάρκεια ρόλους στο παγκόσμιο θέατρο, έξι βράδια τη βδομάδα.
Στην πρώτη ανάγνωση ο Ολίβιε ακουγόταν σαν «ένας άνθρωπος σε ζουρλομανδύα που προσπαθούσε να απελευθερωθεί» γράφει ο Μπλέικμορ. «Πολύ ασυνήθιστο. Φημιζόταν ότι εμφανιζόταν πάντα στις πρόβες γνωρίζοντας ακριβώς τι έπρεπε να κάνει». Σιγά σιγά τα προβλήματα άρχισαν να ξεπερνιούνται. Και την προφορά του Ταϊρόν βρήκε (αμερικανική με ιρλανδική χροιά) και τα λόγια του έμαθε. Κι όμως, σε μία από τις γενικές δοκιμές σταμάτησε τέσσερις και πάνω φορές ακριβώς στο ίδιο σημείο σαν χαμένος. Ο θίασος πάγωσε. Και τότε ο Ολίβιε κοίταξε τον σκηνοθέτη και είπε χαμογελώντας δειλά: «Είναι αστείο, αλλά έχω τρακ».
Ο Μπλέικμορ συμβούλευσε τους άλλους ηθοποιούς να αφοσιωθούν στους ρόλους τους, γιατί κανένας δεν μπορούσε να βοηθήσει τον Ολίβιε. Μόνο ο ίδιος. «Αυτή τη στιγμή σκάβει για τον εαυτό του ένα λάκκο, από τον οποίο θα ξεπεταχτεί σαν ρουκέτα το βράδυ της πρεμιέρας» είπε. Οπως και έγινε. Με μια συγκινητική εξαίρεση. Κάποια στιγμή ο Ολίβιε έπιασε με την άκρη του ματιού του ένα από τα μικρά παιδιά του σε θεωρείο, έχασε τη συγκέντρωσή του και ξέχασε μια φράση. «Αντί όμως να απλωθεί αμηχανία, ένα μουρμουρητό κατανόησης σηκώθηκε από την πλατεία. Είχε μέσα του καλοσύνη και ευθυμία. Ηταν ο πιο γενναιόδωρος ήχος που είχα ακούσει ποτέ στο θέατρο» γράφει ο Μπλέικμορ.
Επιμ.: Β. Γεωργ.
